Διακήρυξη Μπάλφουρ: Σαν σήμερα μπήκε ο θεμέλιος λίθος για την επιστροφή των Εβραίων στην Παλαιστίνη

Για αιώνες η τεράστια Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε τη Μέση Ανατολή υπό τον έλεγχό της, από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον Περσικό Κόλπο. Γενικά βόλευε τις βρετανικές κυβερνήσεις το γεγονός ότι αυτή η αρχαϊκή, σαθρή και ουσιαστικά ακίνδυνη αυτοκρατορία είχε υπό τον έλεγχό της αυτό το ζωτικό σταυροδρόμι της Ευρασίας.

Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά Βρετανοί πολιτικοί της εποχής, καλύτερα οι Οθωμανοί παρά οι Ρώσοι ή οι Γάλλοι. Αυτή η στάση της Βρετανίας όμως έμελλε να αλλάξει το 1917.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, η οθωμανική Τουρκία έκανε το λάθος να υποστηρίξει τη Γερμανία και κατόπιν να κατατροπώσει τις εκστρατευτικές δυνάμεις των Βρετανών σε μία σειρά από ταπεινωτικές μάχες. Έτσι, ο νέος πρωθυπουργός της χώρας, Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ, αποφάσισε να τεμαχίσει την αυτοκρατορία και φυσικά να κρατήσει τα καλύτερα κομμάτια για τη Βρετανία.

Βέβαια, την ίδια ώρα η Βρετανία είχε ανάγκη από συμμάχους καθώς ο πόλεμος είχε φτάσει σε αδιέξοδο. Όντας ένας άνθρωπος που πίστευε γενικότερα στους αστικούς μύθους, ο Λόιντ Τζορτζ ήταν θιασώτης των... ψιθύρων που υπήρχαν εδώ και πολύ καιρό πως στα παρασκήνια υπήρχε ένα ισχυρό, διεθνές εβραϊκό λόμπι, το οποίο είχε την ισχύ να κινεί τα νήματα.

Η Διακήρυξη Μπάλφουρ που άλλαξε τη Μέση Ανατολή

Έτσι σαν σήμερα, 2 Νοεμβρίου του 1917, ο υπουργός Εξωτερικών του, Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ, υπέγραψε την περίφημη διακήρυξη με την οποία προσπαθούσε να εξασφαλίσει την εβραϊκή υποστήριξη στον πόλεμο, καθώς και να χρησιμοποιήσει τους Εβραίους για να εδραιώσει τον βρετανικό έλεγχο στη Μέση Ανατολή. Έτσι, στις 2 Νοεμβρίου, η βρετανική κυβέρνηση υποσχέθηκε επίσημα να στηρίξει τη δημιουργία ενός «έθνους-κράτους για τον εβραϊκό λαό» στην Παλαιστίνη.

Το σιωνιστικό κίνημα έκανε από καιρό εκστρατεία για το δικαίωμα των Εβραίων -που είχαν υποστεί ευρύτατους διωγμούς ανά τον κόσμο- να μετακομίσουν στην προγονική τους πατρίδα, μέσα στην Ιερουσαλήμ και τα περίχωρά της. Με τη Διακήρυξη Μπάλφουρ η ισχυρότερη αυτοκρατορία του τότε κόσμου δεσμευόταν ακριβώς στην επίτευξη αυτού του σκοπού.

Ο απώτερος σκοπός

Βέβαια αυτή η απόφαση δεν υπήρξε καρπός της.. τάσης του πρωθυπουργού να πιστεύει σε μύθους αλλά υπήρχαν και βαθύτερα -κυρίως πολιτικά- κίνητρα. Ο Λόιντ Τζορτζ αντιλαμβανόταν πως η ύπαρξη ενός πληθυσμού αυτόχθονων Αράβων αποτελούσε ένα εν δυνάμει πρόβλημα. Έτσι η τοποθέτηση ενός λαού-συμμάχου στη Μέση Ανατολή θα αποτελούσε την ιδανική λύση για να μειωθεί η μουσουλμανική επιρροή στην περιοχή.

Οι Βρετανοί βέβαια -πάντα διπλωμάτες- προσπάθησαν να κρατήσουν τις αποστάσεις τους και να είναι καλυμμένοι για παν ενδεχόμενο. Ο Μπάλφουρ έγραψε χαρακτηριστικά στη διακήρυξη πως «δεν θα προβούμε σε καμία ενέργεια που μπορεί να πλήξει τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υπαρχόντων, μη εβραϊκών κοινοτήτων».

Παρ’ όλα αυτά, με την υπόσχεση εξασφάλισης μίας πατρίδας για έναν ολόκληρο λαό, σε μία περιοχή όπου κατοικούσε ήδη ένας άλλος λαός, η συγκεκριμένη απόφαση αποκτά ιστορικές διαστάσεις καθώς έσπειρε τον σπόρο για μία αιματηρή διαμάχη που συνεχίζεται για πάνω από εκατό χρόνια και συνεχίζεται δυστυχώς ολοένα και περισσότερο...