Σαν σήμερα: Όταν η σκυλίτσα Λάικα πήγε στο Διάστημα και έδειξε τον δρόμο στον άνθρωπο

Σαν σήμερα, 3 Νοεμβρίου του 1957, ένα αδέσποτο σκυλί από τους δρόμους της Μόσχας εκτοξεύτηκε στο Διάστημα με τον πύραυλο Sputnik 2. Ήταν ένα από τα τρία σκυλιά που είχαν εκπαιδευτεί για την αποστολή και έμελλε να το μάθει όλος ο πλανήτης με το όνομά του: Λάικα (αυτή που γαυγίζει).

Ο λόγος, φυσικά, για το πρώτο σκυλί που βρέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη, το οποίο όλοι γνώριζαν πως δεν θα επιβίωνε της διαστημικής πτήσης για αυτό και οι τεχνικοί, πριν κλείσουν την κάψουλα, έσπευσαν να της δώσουν ένα φιλί για να την αποχαιρετήσουν.

Παρόλο που τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Σοβιετική Ένωση είχαν στείλει ζώα σε υποτροχιακές πτήσεις, ο αντίκτυπος της διαστημικής πτήσης σε έναν ζωντανό οργανισμό ήταν άγνωστος. Πολλοί πίστευαν πως, δεδομένης της σωματικής καταπόνησης κατά την εκτόξευση και το περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας στο οποίο θα βρισκόταν ένας ζωντανός οργανισμός, ήταν αδύνατο να επιβιώσει του ταξιδιού -κατά συνέπεια έπρεπε πρώτα να δοκιμαστεί σε μη άνθρωπο.

Μία εκπαίδευση... κολαστήριο

Παράλληλα, κανείς δεν είχε καταφέρει να σχεδιάσει ακόμα κάποιο σκάφος που θα ήταν ικανό να επιστρέψει στη Γη μετά το ταξίδι στην τροχιά του πλανήτη μας. Οι προετοιμασίες για την αποστολή έγιναν βιαστικά, όταν ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ, ξαφνικά αποφάσισε πως η ημερομηνία εκτόξευσης έπρεπε να συμπέσει με την 40ή επέτειο της Ρωσικής Επανάστασης.

Η εκπαίδευση της Λάικα -αληθινό κολαστήριο για ένα ζώο- περιελάμβανε προοδευτικό εγκλεισμό σε όλο και μικρότερα κλουβιά για σχεδόν τρεις εβδομάδες τη φορά, τοποθέτηση σε συσκευές φυγοκέντρισης, για να γίνει προσομοίωση των δυνάμεων G που θα αναπτύσσονταν κατά την εκτόξευση, καθώς και σε μηχανήματα που αναπαρήγαν τους θορύβους ενός διαστημόπλοιου. Επίσης έμαθε να τρώει ένα εξαιρετικά θρεπτικό (αλλά διόλου εύγευστο) τζελ. Ο καρδιακός ρυθμός της διπλασιάστηκε και η αρτηριακή της πίεση αυξήθηκε.

Αξίζει να σημειωθεί πως η επιλογή ενός αδέσποτου ήταν σκόπιμη, ώστε να έχει συνηθίσει στο κρύο και την πείνα και να μπορεί να αντεπεξέλθει ευκολότερα τυχόν δυσμενείς καταστάσεις κατά την πτήση. Ήταν ημίαιμη, πιθανώς τριών ετών. Το όνομά της στην αρχή ήταν Kudryavka (μικρή σγουρομάλλα στα ρώσικα) ενώ τη φώναζαν και Zhuchka (Ζουζούνι) και Limonchik (Λεμόνι).

Η ειδική στολή και το τέλος της πρώτης διαστημικής σκυλίτσας

Το Sputnik 2 είχε ένα σύστημα «υποστήριξης ζωής», με στόχο να διατηρεί σταθερή την παροχή αέρα και φαγητού, καθώς και μία μέτρια θερμοκρασία: λίγο πάνω από 15 βαθμούς Κελσίου. Έβαλαν στη Λάικα μία ειδική στολή με αλυσίδες, η οποία της επέτρεπε να στέκεται, να κάθεται ή να ξαπλώνει και η οποία παρακολουθούσε διαρκώς την αναπνοή και την αρτηριακή της πίεση.

Τελικά, αποκαλύφθηκε πως, λίγες ώρες μετά την εκτόξευση, η σκυλίτσα πέθανε από την υπερθέρμανση, εξαιτίας μίας βλάβης στον πύραυλο -και όχι, όπως ανέφεραν οι Ρώσοι, από την έλλειψη οξυγόνου την έκτη μέρα. Τουλάχιστον το μαρτύριο της κράτησε λιγότερο. Όπως είχε προβλεφθεί, η σορός της Λάικα αποτεφρώθηκε μαζί με το σκάφος, κατά την επάνοδο στη γήινη ατμόσφαιρα στις 14 Απριλίου 1958.