Σαν σήμερα «ο ουρανός έμοιαζε να φλέγεται»: Τι είναι το «Συμβάν Κάρινγκτον» που βομβάρδισε τη Γη

Ευτυχώς (ή δυστυχώς) υπάρχουν κάποια γεγονότα που μας θυμίζουν πόσο μικροί και ανυπεράσπιστοι είμαστε μπροστά στη φύση. Ένα τέτοιο συνέβη, σαν σήμερα, την 1η Σεπτεμβρίου του 1859, όταν και εκτυλίχθηκε ένα φυσικό φαινόμενο, που αν συνέβαινε σήμερα θα έφερνε πολλά βήματα πίσω τον ανθρώπινο πολιτισμό. 

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία στα μέσα της εποχής του κυρίου Τ.Φ. Χέρμπερτ, ενός χρυσωρύχου στην Αυστραλία, ο οποίος δεν θα ξεχνούσε ποτέ τη νύχτα της 1ης Σεπτεμβρίου 1859. Σύμφωνα με τον ίδιο «ο ουρανός έμοιαζε να φλέγεται», ενώ τα σέλατα σχημάτιζαν στον ουρανό πολύχρωμες κουρτίνες που χόρευαν με φόντο τον έναστρο ουρανό. Μιλώντας γι’ αυτό, χρόνια αργότερα, το 1909, είπε: «Ο ορθολογιστής και ο πανθεϊστής έβλεπαν τη φύση ντυμένη στα πιο εξαίσια της άμφια, αναγνωρίζοντας τη θεϊκή εμμένεια, τον αναλλοίωτο νόμο, το αίτιο και το αποτέλεσμα. Ο δεισιδαίμων και ο φανατικός έβλεπαν φρικτούς οιωνούς, θεωρώντας το θέαμα προάγγελμα του Αρμαγεδώνα και της τελικής διάλυσης των πάντων».

Ο Χέρμπερτ ήταν μάρτυρας της μεγαλύτερης γεωμαγνητικής καταιγίδας στην καταγεγραμμένη ιστορία – και δεν ήταν ο μόνος. Ο αστρονόμος Ρίτσαρντ Κάρινγκτον είχε περάσει εκείνο το πρωινό παρατηρώντας τον Ήλιο στον καθαρό ουρανό, λίγο έξω από το Λονδίνο. Μέσα από το μπρούντζινο τηλεσκόπιό του είδε «δύο κηλίδες πολύ έντονου και λευκού φωτός» να ξεκολλάνε από την επιφάνεια του Ήλιου. Μόλις είχε γίνει ο πρώτος άνθρωπος που παρατήρησε ηλιακή καταιγίδα, μία γιγάντια έκλαμψη με την ενέργεια 10 δισεκατομμυρίων ατομικών βομβών, η οποία σύντομα θα γινόταν αισθητή στη Γη.

Εκείνο το βράδυ, το Βόρειο Σέλας φαινόταν μέχρι και από την Καραϊβική, ενώ στη Νέα Αγγλία των ΗΠΑ ήταν τόσο λαμπρό που οι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάζουν υπό το φως του. Μάλιστα, προς μεγάλη τους έκπληξη, οι τηλεγραφητές συνειδητοποίησαν πως οι συσκευές τους συνέχιζαν να λειτουργούν ακόμα κι όταν τις αποσυνέδεαν από την πηγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Το «Συμβάν Κάρινγκτον» βομβάρδισε τη Γη σε μία εποχή πριν από τα τρανζίστορ και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, ένα ανάλογο συμβάν σήμερα θα είχε ως αποτέλεσμα ευρεία διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και κόστος γύρω στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Ένα καλό «καμπανάκι» για να θυμόμαστε πως ο σύγχρονος ανθρώπινος πολιτισμός είναι εύθραυστος, πολύ εφήμερος και βασίζεται στην εκμετάλλευση κλιματικών και ηλιακών συνθηκών που είναι τρομακτικά ευμετάβλητες...

(Με πληροφορίες από το βιβλίο του Dan Snow «Σαν σήμερα στην παγκόσμια ιστορία»)