Σαν σήμερα ο κόσμος έχασε... 12 ημέρες - Η αμήχανη στιγμή όταν έχεις γενέθλια αυτή την περίοδο
Η μετάβαση από το ιουλιανό στο γρηγοριανό ημερολόγιο είχε τα προβληματάκια της - Τα γενέθλια, τα συμβόλαια και το πιο μικρό έτος στην Ιστορία.
Σαν σήμερα, 14 Σεπτεμβρίου του 1752, η Βρετανία και ολόκληρη η αυτοκρατορία της ξύπνησαν έχοντας... χάσει 12 ημέρες. Αν και πολλοί θορυβήθηκαν, κάποιοι άλλοι το είδαν πιο αισιόδοξα, όπως ο Βενιαμίν Φρανκλίνος, που αστειεύτηκε ότι ήταν πολύ ευχάριστο για έναν ηλικιωμένο άνδρα «να πέσει για ύπνο στις 2 Σεπτεμβρίου δίχως να χρειάζεται να σηκωθεί μέχρι τις 14».
Τι συνέβη όμως; Δεν πρόκειται για κάποιο μεταφυσικό γεγονός αλλά για μία «διόρθωση» που έκαναν οι Βρετανοί στο ημερολόγιο ακολουθώντας (κάλλιο αργά παρά ποτέ) τις υπόλοιπες χώρες. Κατά το πρώτο μισό του 18ου αιώνα, η Βρετανία, όπως και άλλες προτεσταντικές ή ορθόδοξες χώρες, συνέχιζε να χρησιμοποιεί το ιουλιανό ημερολόγιο -το οποίο είχε πάρει το όνομά του από τον Ιούλιο Καίσαρα- σε αντίθεση με άλλες που χρησιμοποιούσαν το νεότερο, γρηγοριανό ημερολόγιο του πάπα Γρηγόριου ΙΓ’, το οποίο είχε επιβληθεί με παπική βούλα σε όλη την καθολική Ευρώπη.
Παρόλο που το κίνητρο για την αλλαγή ήταν θρησκευτικό -η ευθυγράμμιση της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα με εκείνη που είχε θεσπιστεί από την πρώιμη χριστιανική Εκκλησία- και είχε αποκηρυχθεί από την Αγγλικανική Εκκλησία ως ένα «παπικό τερατούργημα» (με όλες τις προηγούμενες απόπειρες να αλλάξει το προτεσταντικό, αγγλικό εορτολόγιο να έχουν αποτύχει), οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να μην αναγνωρίσουν πως το νέο ημερολόγιο ήταν καλύτερο.
Το παλιό ημερολόγιο είχε σφάλμα έντεκα λεπτών στον υπολογισμό της διάρκειας του έτους, πράγμα που αθροιστικά οδηγούσε σε μεγαλύτερα σφάλματα. Το βρετανικό κοινοβούλιο αναγνώρισε αυτά τα επιχειρήματα, έχοντας επίσης πρόβλημα με τα «συχνά λάθη» εξαιτίας της χρήσης του ιουλιανού ημερολογίου τη στιγμή που πολλές από τις γειτονικές χώρες το είχαν γυρίσει στο γρηγοριανό.
Τα γενέθλια, τα συμβόλαια και το πιο μικρό έτος στην Ιστορία
Η μετάβαση από το ένα ημερολόγιο στο άλλο είχε όμως και κάποια σαφή πρακτικά προβλήματα. Τι γινόταν αν τα γενέθλιά σου, για παράδειγμα, έπεφταν σε μία από εκείνες τις έντεκα χαμένες μέρες; Μερικοί μάλιστα δεν δίστασαν να μετακινήσουν τα γενέθλιά τους. Υπήρχαν επίσης θέματα με συμβόλαια που σχετίζονταν με ημερομηνίες πληρωμής, παράδοσης, ακόμα και θέματα με ημερομηνίες αποφυλάκισης -παρόλο που το κοινοβούλιο διευκρίνισε πως οι ημερομηνίες πληρωμής στα συμβόλαια θα συνέχιζαν να υπολογίζονται με βάση το ιουλιανό ημερολόγιο.
Ταυτόχρονα, η Πρωτοχρονιά μετακινήθηκε από τις 25 Μαρτίου (παλαιό ημερολόγιο) στην 1η Ιανουαρίου (νέο ημερολόγιο), πράγμα που σήμαινε πως το 1751 ήταν εξαιρετικά σύντομο: 282 ημέρες, από τις 25 Μαρτίου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου. Το επόμενο έτος, το 1752, επίσης ήταν σύντομο (355 ημέρες), έχοντας χάσει την περίοδο μεταξύ 2 και 14 Σεπτεμβρίου.
Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως υπήρχαν και ισχυρισμοί ότι έγιναν αναταραχές, με τον κόσμο να απαιτεί την... επιστροφή των «έντεκα ημερών» του, κάτι όμως που σήμερα πιστεύεται πως αποτελεί αστικός μύθος.