Κύκλος βίας, γκιλοτίνες και... Ναπολέων: Σαν σήμερα θα άνοιγε η εποχή της «Δημοκρατίας» στη Γαλλία

Αποτελεί γεγονός πως το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης και η εγκαθίδρυση της Πρώτης Δημοκρατίας στη Γαλλία έμελλε να αποτελέσει έμπνευση για πολλά κράτη - συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας- που αναζητούσαν ελευθερία και δημοκρατία.

Όπως, όμως, έχουν πολλοί και διάφοροι κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, η επανάσταση και η αλλαγή γίνεται μόνο με αίμα, κάτι που βίωσαν στο... πετσί τους οι Γάλλοι κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης. Και έπρεπε να χυθεί πολύ αίμα για να επιτευχθεί ο στόχος της εγκαθίδρυσης της Πρώτης Δημοκρατίας, κάτι που τελικά πραγματοποιήθηκε σαν σήμερα, 21 Σεπτεμβρίου του 1792, όταν ιδρύθηκε η Συμβατική Εθνοσυνέλευση που είχε ως σκοπό την κατάργηση της μοναρχίας και τη σύνταξη νέου συντάγματος. Όχι ότι μετά η κατάσταση βελτιώθηκε...

Η μοναρχία στη Γαλλία το 1792 έπνεε τα λοίσθια. Τον Απρίλιο, η Νομοθετική Συνέλευση, η οποία ήταν στην εξουσία πριν από την ανακήρυξη της Πρώτης Δημοκρατίας, κήρυξε τον πόλεμο κατά της Αυστρίας - στη συνέχεια συμμετείχε και η Πρωσία ως σύμμαχος της Αυστρίας - η οποία προετοίμαζε πόλεμο για την επαναφορά της απόλυτης μοναρχίας στη Γαλλία με τη συμμετοχή Γάλλων εκπατρισμένων (Στρατιά των Εμιγκρέδων).

Η Γαλλία, ελπίζοντας σε μια γρήγορη νίκη, εισέβαλε στις Αυστριακές Κάτω Χώρες αλλά μετά από αλλεπάλληλες ανεπιτυχείς επιθέσεις έπρεπε να αντιμετωπίσει την αυστρο-πρωσική αντεπίθεση.

Πώς μία ξένη απειλή μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα

Τον Ιούλιο του 1792, ο δούκας του Μπράουνσβαϊγκ, στρατηγός των Αυστρο-Πρωσικών στρατευμάτων, έχοντας φθάσει κοντά στο Παρίσι, εξέδωσε μία προκήρυξη, γνωστή ως μανιφέστο του Μπράουνσβαϊγκ, στο οποίο απείλησε να καταστρέψει τη γαλλική πρωτεύουσα σε περίπτωση που προκληθεί βλάβη στον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΣΤ' και στην οικογένειά του.

Η ξένη απειλή, όμως, είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα και επιδείνωσε την πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, εκθέτοντας τον βασιλιά και εντείνοντας τα πάθη και την αίσθηση του επείγοντος μεταξύ των διαφόρων φατριών.

Στα βίαια γεγονότα της 10ης Αυγούστου 1792, αβράκωτοι εισέβαλαν στο παλάτι του Κεραμεικού, σκοτώνοντας εξακόσιους Ελβετούς βασιλικούς φρουρούς και αξιώνοντας την απομάκρυνση του βασιλιά. Ένας ανανεωμένος φόβος για αντεπαναστατική δράση προκάλεσε περαιτέρω βία, και την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου 1792, όχλος από κατοίκους του Παρισιού εισέβαλε στις φυλακές της πόλης, σκοτώνοντας πάνω από τους μισούς φυλακισμένους, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν ευγενείς, κληρικοί και πολιτικοί κρατούμενοι, αλλά και πολλοί κοινοί εγκληματίες, όπως πόρνες και μικροί κλέφτες. Πολλοί δολοφονήθηκαν στα κελιά τους, βιάστηκαν, μαχαιρώθηκαν και χτυπήθηκαν μέχρι θανάτου, γεγονός που έμεινε γνωστό ως σφαγές του Σεπτεμβρίου.

Η κατάσταση φαινόταν πως ήταν στο απροχώρητο με αποτέλεσμα να προκηρυχθούν εκλογές σε μία προσπάθεια εκτόνωσης του κύματος βίας. Η Συμβατική Εθνοσυνέλευση που προέκυψε στις 21 Σεπτεμβρίου 1792 ιδρύθηκε με διπλό σκοπό: την κατάργηση της μοναρχίας και τη σύνταξη νέου συντάγματος.

Ήρθε η Δημοκρατία, άρχισε να δουλεύει «υπερωρίες» η γκιλοτίνα

Ενδυναμωμένη από τη νίκη των γαλλικών στρατευμάτων στη μάχη του Βαλμί στις 20 Σεπτεμβρίου, η πρώτη πράξη της Συμβατικής ήταν η επίσημη απομάκρυνση του βασιλιά από όλες τις πολιτικές εξουσίες και την επομένη, στις 22 Σεπτεμβρίου 1792 η ανακήρυξη της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας.

Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' θα ήταν πλέον απλός πολίτης και θα έφερε το οικογενειακό του όνομα Καπέτος. Με αυτό το όνομα στη συνέχεια παραπέμφθηκε για εγκλήματα εσχάτης προδοσίας σε δίκη που άρχισε τον Δεκέμβριο του 1792, στις 16 Ιανουαρίου 1793 καταδικάστηκε και στις 21 Ιανουαρίου εκτελέστηκε στην γκιλοτίνα.

Ο κύκλος αίματος δεν θα σταματούσε εκεί, η ένταση ολοένα και κλιμακωνόταν με τον Ροβεσπιέρο να αρχίζει να κάνει... υπερωρίες στη χρήση της γκιλοτίνας, εκτελώντας όλους τους θεωρούμενους εχθρούς της Δημοκρατίας, αρχίζοντας έτσι την περίοδο που είναι γνωστή σήμερα ως περίοδος της Τρομοκρατίας.

Η πρώτη Γαλλική Δημοκρατία δεν θα κρατούσε πολύ και θα τερματιζόταν οριστικά το 1804, με την ανακήρυξη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη ως αυτοκράτορα, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Γαλλίας.