Ξύπνησαν «μαύρες» μνήμες: Τα 7,7 Ρίχτερ στη Σαντορίνη το 1956 με τσουνάμι 25 μέτρων - Το χρονικό
Ο σεισμός που ισοπέδωσε τη Σαντορίνη. Ο μεγαλύτερος σεισμός και τσουνάμι που συνέβησαν στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα.
Η καταιγιστική σεισμική ακολουθία των τελευταίων ημερών ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στις Αρχές και τους κατοίκους των Κυκλάδων, με τις μνήμες των παλαιότερων να πηγαίνουν στην τραγική καταστροφή του 1956.
Ήταν καταμεσής του καλοκαιριού, ξημερώματα στις 9 Ιουλίου 1956, όταν η γη στις Κυκλάδες ξεκίνησε να σείεται. Ο σεισμός φέρεται να είχε μέγεθος 7,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για την έντασή του, στο φάσμα μεταξύ 7,2 και 7,8 Ρίχτερ.
Το επίκεντρο ήταν στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αμοργού και το εστιακό βάθος του υπολογίστηκε περίπου στα 20 χιλιόμετρα, αν και σε αυτό υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις. 13 λεπτά μετά σημειώθηκε ένας ακόμα σεισμός μεγέθους 7,2 ρίχτερ κοντά στη Σαντορίνη.
Ο τραγικός απολογισμός του αρχικού σεισμού ήταν 53 νεκροί και πάνω από 100 τραυματίες. Τα θύματα προκλήθηκαν κυρίως από τις καταρρεύσεις κτιρίων, ενώ υπήρξαν και ορισμένα θύματα από το τσουνάμι που προκλήθηκε αμέσως μετά το σεισμό.
Ο σεισμός των 7,7 Ρίχτερ υπολογίζεται ότι είναι ο μεγαλύτερος που σημειώθηκε στην Ελλάδα στον 20ο αιώνα, ενώ το τσουνάμι που ακολούθησε καταγράφεται και εκείνο ως το πιο μεγάλο σε ύψος και καταστροφικό τσουνάμι που υπήρξε στη χώρα στη διάρκεια του περασμένου αιώνα.
Στη Σαντορίνη το χτύπημα του σεισμού ήταν καταστρεπτικό. Κατέρρευσαν 529 σπίτια. Υπολογίζετι ότι το 35% των σπιτιών του νησιού κατέρρευσαν και το 45% παρουσίασαν μεγάλες ή μικρές ζημιές. Ολοσχερών καταστράφηκαν σχεδόν όλα τα δημόσια κτίρια. Δεκάδες Σαντορινιοί εγκατέλειψαν άστεγοι το νησί τους, με τον πόνο να αποτυπώνεται στις φωτογραφίες της εποχής.
Εκτός από τη Σαντορίνη, σοβαρές ζημιές προκλήθηκαν και σε Αμοργό, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ίο, Πάρο, Νάξο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο και Λειψούς.
Το τσουνάμι σάρωσε το νότιο Αιγαίο
Το τσουνάμι που δημιουργήθηκε είχε μέγιστο ύψος περίπου 25 με 30 μέτρα και χτύπησε με τη μέγιστη σφοδρότητα την Αμοργό, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές στα παράλια του νησιού.
Η εντυπωσιακή απόσυρση των νερών της θάλασσας πριν το κύμα, έχει καταγραφεί σε φωτογραφίες, ενώ οι παλιοί Αμοργιανοί θυμούνται ακόμα το τρομακτικό γεγονός.
Το κύμα έφτασε τα 20 μ. στη βορειοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας, τα 10 μ. στη Φολέγανδρο και ήταν ασθενέστερο σε διάφορες άλλες ακτές του νοτίου Αιγαίου μέχρι τη Σμύρνη, ενώ έκανε την εμφάνισή του στο Ναύπλιο και την Κρήτη.
Από το τσουνάμι μία γυναίκα έχασε τη ζωή της στην Κάλυμνο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, ενώ εξασθενημένο έφτασε μέχρι την Καλαμάτα και κατέστρεψε πολλές μικρές βάρκες που βρίσκονταν στο λιμάνι.
Ο σεισμός των 7,7 Ρίχτερ ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός που συνέβη στην Ελλάδα στη διάρκεια του 20ου αιώνα και ο μοναδικός σεισμός στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, ο οποίος προκάλεσε τέτοιου ύψους τσουνάμι, γεγονός που είχε καταστροφικές συνέπειες.
Ο σεισμός έβαλε σε δοκιμασία τον κρατικό μηχανισμό, που δεν είχε συνέλθει ακόμη από τους σεισμούς του 1953, οι οποίοι κατέστρεψαν την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη.
Ο τότε πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής κήρυξε τη Σαντορίνη σε κατάσταση «τοπικής συμφοράς μεγάλης εκτάσεως» και επισκέφτηκε ο ίδιος την πληγείσα περιοχή στις 14 Ιουλίου. Το μοναδικό ντοκουμέντο της επίσκεψης Καραμανλή, που υπάρχει στο ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ, αποτυπώνει το μέγεθος της καταστροφής.
