Βακαλάος ή Μπακαλιάρος: Εσύ ξέρεις ποια είναι η διαφορά
Μια απορία συνεχίζει να προβληματίζει πολλούς καταναλωτές: υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον «βακαλάο» και τον «μπακαλιάρο»;
Καθώς η Σαρακοστή φτάνει στο αποκορύφωμά της και η 25η Μαρτίου πλησιάζει, ο μπακαλιάρος έρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Ωστόσο, μια απορία συνεχίζει να προβληματίζει πολλούς καταναλωτές: υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον «βακαλάο» και τον «μπακαλιάρο»;
Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε ότι οι δύο όροι χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για να περιγράψουν το ίδιο ψάρι – τον Γάδο, γνωστό στα αγγλικά ως Cod. Παρόλο που δεν υπάρχει βιολογική διαφορά, οι διαφορετικές ονομασίες έχουν ιστορικές και γλωσσικές ρίζες.
Η λέξη «βακαλάος» προέρχεται από τα ισπανικά (bacalao), ενώ το «μπακαλιάρος» είναι η εξελληνισμένη εκδοχή του ιταλικού baccalà. Αυτοί οι όροι εισήλθαν στη γλώσσα μας μέσα από εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές με Ισπανούς και Ιταλούς εμπόρους.
Αν και αναφέρονται στο ίδιο είδος ψαριού – με πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο τον Gadus morhua (Ατλαντικό γάδο) – η βασική διαφοροποίηση σχετίζεται με τη μορφή στην οποία καταναλώνεται. Ο φρέσκος γάδος ονομάζεται συνήθως «μπακαλιάρος», ενώ ο παστός (αλατισμένος και στη συνέχεια ξαρμυρισμένος) είναι ο παραδοσιακός «μπακαλιάρος σκορδαλιά» που πρωταγωνιστεί στο γιορτινό τραπέζι της 25ης Μαρτίου.
Η χρήση των όρων διαφέρει ανάλογα με την περιοχή. Στη Βόρεια Ελλάδα και σε νησιωτικές περιοχές είναι πιο συχνός ο όρος «βακαλάος», ενώ στην Αθήνα και την ηπειρωτική χώρα προτιμάται το «μπακαλιάρος».
Τελικά, η επιλογή μεταξύ των δύο λέξεων εξαρτάται κυρίως από τη γλωσσική παράδοση και τις τοπικές συνήθειες, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική διαφορά στο ίδιο το ψάρι.
