Οι Έλληνες καθυστερούν στεγαστικά δάνεια και ενοίκια - Πώς επηρεάζουν τις τιμές τα κλειστά ακίνητα

Ακίνητα κλειστά που θα μπορούσαν να διατεθούν προς ενοικίαση. Κατοικίες που οι ιδιοκτήτες τους είτε δεν μπορούν, είτε δεν επιθυμούν να τις ανακαινίσουν ώστε στη συνέχεια ν’ αποτελέσουν το σπιτικό για χιλιάδες φοιτητές και οικογένειες. Πρόκειται για μια ακόμη παράμετρο της στεγαστικής κρίσης που στην Ελλάδα καταγράφεται σε αριθμούς με σκούρα μελάνη. Το σύνολο των δεικτών της Eurostat κατατάσσουν τη χώρα μας πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης για τουλάχιστον επτά συναπτά έτη στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναδεικνύοντας έτσι την άμεση ανάγκη υιοθέτησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει άμεσα μέτρα αναχαίτισης του κόστους αυτού. Το γεγονός ότι η χώρα μας διανύει μια βαθιά στεγαστική κρίση, αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή, μας λέει ο κύριος Θεμιστοκλής Μπάκας, Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates…

«Οι καθυστερήσεις σε λογαριασμούς στεγαστικών δανείων, ενοικίων ή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι μια σημαντική ένδειξη ότι το κόστος στέγασης είναι πολύ υψηλό. Σύμφωνα με την Eurostat, στην Ελλάδα το 47,3% (το 2022 ήταν 45,5%) των ατόμων, ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας, που αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των 29 χωρών της Ε.Ε. Παράλληλα, αξίζει να αναφέρουμε ότι η αύξηση κατά 10,9 μονάδων σε σχέση με το 2020 (36,9%), αντιστοιχεί σε περίπου 1.100.000 περισσότερα άτομα που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τη στέγαση.

Την ίδια ώρα ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 9,3% και παρόλο που οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά την περίοδο 2010 έως 2023, το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας στην Ε.Ε. μειώθηκε από 12,4% που ήταν το 2010. Μάλιστα τα ποσοστά μειώθηκαν σε 22 χώρες της Ε.Ε, ενώ αυξήθηκαν σε 5.»

Στη λίστα των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά για το 2023, ακολουθούν μετά την Ελλάδα, η Βουλγαρία 18,8% (2022:19,9%), η Ρουμανία 14,4% (2022:18,4%) και η Κύπρος 14,3% (2022:13.6%).

Πώς επηρεάζουν τις τιμές της αγοράς τα κλειστά ακίνητα - Χαρτογράφηση

Κι ενώ τα κλειστά ακίνητα θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν «ανάχωμα» στη ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης, αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα στην εγχώρια αγορά, σύμφωνα με την απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2021, 526.154 κατοικίες δηλώνονται ως κενές στην Περιφέρεια Αττικής (από το σύνολο των 2.162.826) εκ των οποίων 167.109 είναι κατοικίες έως 59τ.μ., κατοικίες κατάλληλες για νέους, φοιτητές και οικογένειες, ενώ 359.041 είναι άνω των 60τ.μ.

«Η κυβέρνηση υιοθετώντας την πρόταση που έχει κατατεθεί στον δημόσιο διάλογο από το 2023, νομοθέτησε την τριετή φοροαπαλλαγή επί των μισθωμάτων για κατοικίες που διατηρούνταν κλειστές για τουλάχιστον τρία χρόνια.

Πρέπει να εξηγήσουμε όμως ποιες χαρακτηρίζονται κενές κατοικίες. Με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, κενή είναι η κατοικία που βρέθηκε χωρίς ενοίκους κατά την ημέρα της απογραφής, επειδή:

α) Προοριζόταν για ενοικίαση,

β) Προοριζόταν για πώληση,

γ) Χρησιμοποιούταν κατά περιόδους ως εξοχική ή δευτερεύουσα κατοικία και δε διανυκτέρευσαν την ημέρα της απογραφής

δ) Ήταν κενή για άλλο λόγο, π.χ. μετανάστευσε ή μετοίκησε ο ιδιοκτήτης ή ήταν στο στάδιο της αποπερατώσεως, ή επισκευαζόταν.

Το σημαντικό θα ήταν να γνωρίζαμε την κατάσταση των δηλωμένων ως κενών κατοικιών, δηλαδή, αν χρίζουν μερικής ή/και ολικής ανακαίνισης, καθώς και πόσες κατοικίες έχουν σύνδεση με παρόχους ρεύματος.»

Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση που έχει κάνει το Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estate και η ΕΛΣΤΑΤ, το μεγαλύτερο πλήθος κενών κατοικιών καταγράφεται στην Περιφερειακή Ενότητα του Κεντρικού Τομέα των Αθηνών που αποτελείται από τους Δήμους Αθηναίων, Βύρωνος, Γαλατσίου, Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιουπόλεως, Καισαριανής, Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας και μάλιστα πρόκειται για τις περιοχές που καταγράφουν τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις των ζητούμενων τιμών μίσθωσης, τονίζει ο κύριος Μπάκας…

«Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι στον Δήμο Αθηναίων, το μεγαλύτερο ποσοστό των κενών κατοικιών, είναι κατοικίες έως 79τμ, κατοικίες κατάλληλες για νέους, φοιτητές, εργένηδες και νέα ζευγάρια. Συγκεκριμένα, 88.611 κατοικίες είναι επιφάνειας έως 79τμ., εκ των οποίων οι 52.297 είναι έως 59τμ, κατοικίες δηλαδή κατάλληλες για φοιτητές. Χαρακτηριστικά κατοικιών που τα τελευταία χρόνια καταγράφουν ραγδαίες αυξήσεις των ζητούμενων τιμών, είτε πρόκειται για αγορά, είτε για ενοικίαση.

Παράλληλα, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο Δήμος Αθηναίων καταγράφει ποσοστό κενών κατοικιών 26,79%, που μεταφράζεται σε πάνω 117.000 κατοικίες, τη στιγμή που διαθέτει τα μεγαλύτερα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας και την υψηλότερη δυναμική στον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων.»

318.681 κατοικίες είναι κενές σε 50 Δήμους της Αττικής, ανάμεσά τους και περιοχές υψηλής ζήτησης

Δεν είναι τυχαίο ότι στις περιοχές υψηλής ζήτησης, καταγράφεται μεγάλος αριθμός κενών κατοικιών. Συγκεκριμένα στον Δήμο Ζωγράφου, έναν Δήμο που διαμένουν πολλοί φοιτητές, οι κενές κατοικίες αγγίζουν τις 9.706, εκ των οποίων οι 5.069 είναι έως 60τ.μ και οι 7.936 έως 79τ.μ. Στο Περιστέρι και το Αιγάλεω, περιοχές που επίσης επιλέγουν πολλοί φοιτητές, τα κενά ακίνητα είναι 13.212 και 8.164 αντίστοιχα.

Ο Πειραιάς, καταγράφει τον υψηλότερο αριθμό κενών κατοικιών μετά τον Δήμο της Αθήνας, αριθμώντας 21.712 κατοικίες. Η Καλλιθέα, περιοχή υψηλής ζήτησης, καταγράφει 13.093 κενές κατοικίες και η Νέα Σμύρνη 7.553. Στην Γλυφάδα και στον Δήμο Βάρη-Βούλα-Βουλιαγμένη, οι κενές κατοικίες αριθμούν 7.725 και 9.389 αντίστοιχα. Στον Βύρωνα καταγράφονται 5.590 κενές κατοικίες και στο Γαλάτσι 5.020, ενώ στο Χαλάνδρι 4.639 και στον Κορυδαλλό 5.032.

2+1 προτάσεις για την αξιοποίηση των «κενών» ακινήτων

Η αξιοποίηση αυτών των ακινήτων, αποτελεί μια άμεση λύση για την αναχαίτιση του κόστους στέγασης μας λέει ο κύριος Μπάκας, μέσω της αύξησης της διαθεσιμότητας και μας εξηγεί πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, μέσα από τρία βήματα…

«Βήμα πρώτο: Έλεγχοι ΑΑΔΕ «κλειστών» ακινήτων

Διασταύρωση στα δηλωμένα ως «κλειστά» ακίνητα μέσω πλατφόρμας διασταυρώσεων της ΑΑΔΕ για την ανυπαρξία συμβάσεων με εταιρείες παροχής νερού, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, οι έλεγχοι που έχουν ανακοινωθεί από κλιμάκια υπαλλήλων της ΑΑΔΕ για τον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, να επεκταθούν και στα δηλωμένα ως «κλειστά» ακίνητα κυρίως στις «πιεσμένες» περιοχές.

Βήμα δεύτερο: Φορολόγηση των «κλειστών» (χωρίς αιτιολογημένη αιτία) κατοικήσιμων οικιστικών ακινήτων σε «πιεσμένες» περιοχές - με απαλλαγή στην περίπτωση κατοίκησης τους (χωρίς δημοσιονομικό κόστος – εν δυνάμει νέα έσοδα)

Το άνωθεν μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί αποκλειστικά στις «πιεσμένες» περιοχές της χώρας μας όπου οι μέσες τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 5% περισσότερο από τον πληθωρισμό τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Το μέτρο αυτό, έχει εφαρμοστεί στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, στην Ιρλανδία και στις πολιτείες Βανκούβερ και Όκλαντ του Καναδά, με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας ακινήτων προς ενοικίαση.

Βήμα τρίτο: Φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα σε ιδιοκτήτες ακινήτων που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα – εγκαταλελειμμένα.

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να επιδοτηθεί η ανακαίνιση της κατοικίας μετά από έλεγχο της πραγματικής κατάστασης από κλιμάκιο υπαλλήλων της αρμόδιας υπηρεσίας με την υποχρέωση να μισθώσει το ακίνητο τουλάχιστον για 7 χρόνια με προσιτό ενοίκιο σε ευάλωτες οικονομικά και κοινωνικές ομάδες.»