Ανδρομέδα XXXV: Ο μικρότερος γαλαξίας-μυστήριο που δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal Letters, σε απόσταση περίπου 3 εκατομμυρίων ετών φωτός υπάρχει μια δέσμη γαλαξιών, στην οποία περιλαμβάνεται ο μικρότερος γαλαξίας που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Ο γαλαξίας αυτός, γνωστός ως Ανδρομέδα XXXV, βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον μεγαλύτερο γαλαξία Ανδρομέδα. Η σημασία του είναι τέτοια που μπορεί να αλλάξει όσα γνωρίζουμε για την εξέλιξη του σύμπαντος.

Ακραία ζέστη «ψήνει» τους γαλαξίες

Σε γενικές γραμμές, οι γαλαξίες-νάνοι θα έπρεπε να έχουν καταστραφεί λόγω των ακραίων θερμοκρασιών και της υψηλής πυκνότητας του πρώιμου σύμπαντος. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος έχει επιβιώσει χωρίς να «καεί». Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ο Ανδρομέδα XXXV είναι περίπου το ένα εκατομμυριοστό του μεγέθους του Γαλαξία (Milky Way) και παραμένει πλήρως λειτουργικός. Είναι σαν να έχουμε έναν πλήρως οργανικό άνθρωπο με το μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού.

Οι γαλαξίες-νάνοι είναι συνηθισμένοι στο σύμπαν. Ακόμη και ο Milky Way έχει δεκάδες τέτοιους σε τροχιά γύρω του, αλλά οι επιστήμονες δυσκολεύονται να τους μελετήσουν λόγω της ελάχιστης φωτεινότητάς τους.

Άστρα 6 δισεκατομμυρίων ετών

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της εξέλιξης ενός γαλαξία είναι η διάρκεια σχηματισμού των άστρων του. Οι γαλαξίες-δορυφόροι του Milky Way περιέχουν αρχαία άστρα, ηλικίας περίπου 10 δισεκατομμυρίων ετών, ενώ οι αντίστοιχοι δορυφόροι του Ανδρομέδα διαθέτουν άστρα ηλικίας περίπου 6 δισεκατομμυρίων ετών.

Για να σχηματιστούν νέα άστρα, απαιτείται σταθερή παροχή αερίου και σκόνης, που οδηγεί στη βαρυτική κατάρρευση και τη δημιουργία αστρικών σωμάτων. Όταν το διαθέσιμο αέριο εξαντληθεί, η αστρογένεση σταματά και ο γαλαξίας σταδιακά «πεθαίνει». Στην περίπτωση των μικρότερων γαλαξιών, φαίνεται πως η διαδικασία αυτή επηρεάζεται από τον μητρικό τους γαλαξία. Ενδέχεται να έχουν «καταβροχθιστεί» ή «απωθηθεί» λόγω της αλληλεπίδρασής τους με αυτόν, με το δεύτερο σενάριο να θεωρείται πιο πιθανό.

To παράδοξο του Ανδρομέδα ΧΧΧV

Ένα ακόμη παράδοξο στοιχείο είναι η διάρκεια της περιόδου σχηματισμού άστρων στον Ανδρομέδα XXXV. Το πρώιμο σύμπαν ήταν εξαιρετικά θερμό και πυκνό. Η διαστολή του ξεκίνησε με τη Μεγάλη Έκρηξη, η οποία επέτρεψε τη δημιουργία των πρώτων ατόμων υδρογόνου και την εμφάνιση των πρώτων άστρων. Τα άστρα αυτά σχημάτισαν ομάδες που εξελίχθηκαν σε γαλαξίες, οι οποίοι εξέπεμπαν ενέργεια, όπως και οι πρώτες μαύρες τρύπες, θερμαίνοντας το σύμπαν. Θεωρητικά, η διαδικασία αυτή θα έπρεπε να έχει οδηγήσει στην καταστροφή των πολύ μικρών γαλαξιών, «ψήνοντάς» τους από τη θερμότητα. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι, όπως ο Ανδρομέδα XXXV, κατάφεραν να επιβιώσουν, γεγονός που παραμένει μυστήριο.

Η NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες σχεδιάζουν αποστολές για τη μελέτη των γαλαξιών-νάνων, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της εξέλιξής τους. Όσο περισσότερα ανακαλύπτουμε, τόσο περισσότερα ερωτήματα προκύπτουν, όμως οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι με την προοπτική να μελετήσουν αυτά τα φαινόμενα.