Υπερωρίες: Τα σενάρια για την απαλλαγή τους από ασφαλιστικές εισφορές

Κίνητρα στους επιχειρηματίες να δηλώσουν τις υπερωρίες των εργαζόμενων σκέφτεται να θεσπίσει το υπουργείο Εργασίας δύο μήνες πριν την καθολική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε επισιτισμό, εστίαση και τουρισμό. Από το 2019 μέχρι και σήμερα το επιτελείο της Κυβέρνησης προσπαθεί να μειώσει το μη μισθολογικό κόστος και ήδη πριν περίπου δύο εβδομάδες ανακοινώθηκε η μείωση των εισφορών περιορίστηκε κατά 1%. Προς αυτή την κατεύθυνση, το υπουργείο Εργασίας φαίνεται ότι εξετάζει τη δυνατότητα περαιτέρω μείωσης ή ακόμη και απαλλαγής των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν εργοδότες για την υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων τους.

Ένα μέτρο που θα έρθει να «κουμπώσει» στην πλήρη εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας από την 1η Μαρτίου, η οποία θα επεκταθεί στους κλάδους του τουρισμού και του επισιτισμού, καλύπτοντας έτσι περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο εργαζόμενους. Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, η οποία ήδη εφαρμόζεται σε μεγάλους τομείς όπως οι τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ, οι εταιρείες φύλαξης, η βιομηχανία και το λιανεμπόριο επιχειρεί να «καταπολεμήσει» την υποδηλωμένη εργασία, καθώς καταγράφει σε πραγματικό χρόνο την ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας των εργαζομένων. Πλέον επεκτείνεται στους δύσκολους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης. Αυτό πρακτικά θα αυξήσει τον αριθμό των εργαζομένων που την χρησιμοποιούν κατά τουλάχιστον 700.000, ανεβάζοντας το σύνολο σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο άτομα.

Τα πρόστιμα

Η εφαρμογή του μέτρου θα είναι υποχρεωτική και συνοδευόμενη από πρόστιμα για τους εργοδότες που δεν συμμορφώνονται. Οι παραβάσεις στην περίπτωση που εργοδότης απέχει από την εφαρμογή του συστήματος ή δεν το εφαρμόζει ορθά χαρακτηρίζονται πολύ υψηλές. Για κάθε περίπτωση απόκλισης της καταγραφής του χρόνου εργασίας από τον πραγματικό χρόνο εργασίας επιβάλλεται πρόστιμο 3.000€. Εάν ο εργοδότης παρεμποδίζει την απόδειξη του πραγματικού χρόνου εργασίας εξαλείφοντας τα στοιχεία το πρόστιμο είναι 4.000€. Παράλληλα, όπως προβλέπει ο νόμος 4808/2021, στην περίπτωση που δεν ενεργοποιείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας το πρόστιμο ανέρχεται στα 10.500€.

Παρά τις πιέσεις για παράταση της πιλοτικής φάσης, το υπουργείο Εργασίας, με την υπουργό Νίκη Κεραμέως, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καθυστέρηση. Από την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες σε βασικούς κλάδους αυξήθηκαν σημαντικά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη». Συνολικά, το 2024 καταγράφηκαν 815.509 περισσότερες ώρες υπερωριών σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

· Σούπερ μάρκετ: Αύξηση 60% (216.731 ώρες το 2024 έναντι 135.466 το 2021).

· Τράπεζες: Άνοδος 38,3% (82.236 ώρες το 2024 έναντι 59.470 το 2021).

· Εταιρείες φύλαξης: +27,8% (454.547 ώρες το 2024 έναντι 355.584 το 2022).

· Βιομηχανία: Άνοδος 34,3% (2.019.082 ώρες το 2024 έναντι 1.503.813 το 2023).

· Λιανεμπόριο: Αύξηση 28,1% (474.999 ώρες το 2024 έναντι 370.883 το 2023).

Τι θα σημαίνει για τους εργαζόμενους

Η ενδεχόμενη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στις υπερωρίες σχεδιάζεται να εφαρμόζεται μόνο για τις ώρες που δηλώνονται στο «Εργάνη» μέσω της Ψηφιακής Κάρτας. Σύμφωνα με το σενάριο που εξετάζεται, οι εισφορές θα υπολογίζονται στο βασικό ωρομίσθιο και όχι στο προσαυξημένο ποσό που καταβάλλεται για υπερωριακή εργασία.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα δουν αύξηση στις καθαρές αποδοχές τους, οι δε εργοδότες θα επωφεληθούν από τη μείωση του κόστους, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους, ενώ το κράτος θα βγει ενισχυμένο από τη νομιμοποίηση υπερωριών που μέχρι σήμερα παραμένουν αδήλωτες.

Πάντως, πηγές του υπουργείου Εργασίας επισημαίνουν ότι σε ένα ενδεχόμενο ελάφρυνσης των εισφορών για υπερωρίες δεν θα «αγγίζει» μόνο ένα κλάδο, αλλά το σύνολο των κλάδων που εφαρμόζουν το σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Η στρατηγική αυτή στοχεύει στην προώθηση της υγιούς ανταγωνιστικότητας, στη στήριξη των εργαζομένων και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.