Το Υ χρωμόσωμα εξαφανίζεται. Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της ανθρωπότητας;

Το Υ χρωμόσωμα, που καθορίζει το φύλο στον άνθρωπο και σε άλλα είδη θηλαστικών, εκφυλίζεται σταδιακά και μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς στο μέλλον. Αν και μικρότερο από το Χ χρωμόσωμα, το Υ διαθέτει το γονίδιο SRY, που είναι καθοριστικό για την επιβίωση και ανάπτυξη των αρσενικών ατόμων. Το γονίδιο SRY ενεργοποιεί ένα άλλο γονίδιο, το SOX9, που βρίσκεται σε άλλο χρωμόσωμα και ελέγχει την ανάπτυξη ανδρικών χαρακτηριστικών και οργάνων όπως οι όρχεις.

Το πρόβλημα είναι ότι το Υ χρωμόσωμα μειώνεται σε μέγεθος με σταθερό ρυθμό, έχοντας χάσει περίπου 900 γονίδια μέσα σε 166 εκατομμύρια χρόνια και έχοντας μείνει με μόλις 55. Αυτό σημαίνει ότι, με αυτόν τον ρυθμό, μπορεί να εξαλειφθεί σε μόλις 11 εκατομμύρια χρόνια.

Καθώς η σταδιακή μείωση του Υ χρωμοσώματος προκαλεί ανησυχίες, μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences αναφέρει ότι το φαινόμενο έχει ήδη παρατηρηθεί σε ένα είδος τρωκτικών στην Ιαπωνία και δεν έχει προκαλέσει την εξάλειψή του. Τα τρωκτικά του γένους Tokudaia ανέπτυξαν έναν εντελώς ξεχωριστό μηχανισμό καθορισμού του φύλου όταν έχασαν το Υ χρωμόσωμά τους. Αυτή η εξελικτική προσαρμογή θα μπορούσε να παρατηρηθεί και στον άνθρωπο.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χοκκάιντο εντόπισαν έναν διπλασιασμό στο χρωμόσωμα 3 κοντά στο γονίδιο SOX9, που είναι παρόν στα αρσενικά άτομα αλλά λείπει στα θηλυκά. Έτσι, θεωρείται ότι ο διπλασιασμός αυτός παίζει τον ρόλο του γονιδίου SRY.

Η ικανότητα των τρωκτικών Tokudaia υποδηλώνει ότι το Υ χρωμόσωμα μπορεί να εξαφανιστεί στον άνθρωπο, αλλά να αντικατασταθεί από έναν παρόμοιο μηχανισμό. Έτσι, το ανθρώπινο είδος θα μπορέσει να επιβιώσει, αλλά αυτό γεννά άλλους πιο σημαντικούς προβληματισμούς.

Η αντικατάσταση του Υ χρωμοσώματος μπορεί να οδηγήσει σε νέες φυλές ανθρώπων, οι οποίες να εξελιχθούν σε διαφορετικά είδη, όπως συνέβη με τα τρωκτικά του γένους Ellobius και Tokudaia.