Οι μεγάλες αλλαγές σε Facebook, Instagram μετά την απόφαση Ζούκερμπεργκ - «Αίτημα φιλίας» στον Τραμπ

Η απόφαση του Μαρκ Ζούκερμπεργκ να καταργήσει τους fact-checkers σε Facebook και Instagram προκειμένου να «δώσει προτεραιότητα στην ελευθερία του λόγου», ακολουθώντας ένα μοντέλο επαλήθευσης περιεχομένου ανάλογο με αυτό του Έλον Μασκ στο X, ερμηνεύτηκε ως ένα «αίτημα φιλίας» του CEO της Meta στον Ντόναλντ Τραμπ, λίγες εβδομάδες πριν ο τελευταίος αναλάβει καθήκοντα στον Λευκό Οίκο.

Την Τρίτη (7/1) ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε, μέσω ενός βίντεο, μία σειρά από σημαντικές αλλαγές στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης της Meta, σε μια προσπάθεια, όπως είπε, «να μειώσει δραματικά το μέγεθος της λογοκρισίας».

Όπως εξήγησε, οι ανεξάρτητοι έλεγχοι στοιχείων θα αντικατασταθούν στις ΗΠΑ από ένα σύστημα «κοινοτικών σημειώσεων» (community notes) παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται στο X (πρώνη Twitter), το οποίο βασίζεται στους χρήστες για την προσθήκη προειδοποιήσεων σε αμφιλεγόμενες αναρτήσεις.

Οι ομάδες εποπτείας περιεχομένου της εταιρείας θα μετακινηθούν επίσης από την Καλιφόρνια στο Τέξας «όπου υπάρχει λιγότερη ανησυχία για την προκατάληψη των ομάδων μας», τόνισε ο Ζούκερμπεργκ.

Το «φλερτ» με τον Τραμπ

Η αλλαγή στην πολιτική της Meta έχει ερμηνευτεί από τα διεθνή μέσα ως μία απόπειρα της εταιρείας να συμφιλιωθεί με το «στρατόπεδο» του Τραμπ, τον οποίο μάλιστα είχε αποκλείσει από τις πλατφόρμες της μετά την εισβολή ακροδεξιών υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου του 2021, και τα fake news που αναπαρήγαγε ο τότε πρόεδρος περί νοθείας στις αμερικανικές εκλογές του 2020.

Τότε μάλιστα, σε μια αιχμηρή ανάρτησή του, ο Ζούκερμπεργκ είχε κατηγορήσει τον Τραμπ ότι χρησιμοποιεί τα social media της εταιρείας, για να υποκινήσει βίαιη εξέγερση εναντίον μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.

Μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, όμως, φαίνεται πως όλα άλλαξαν. Ο Τραμπ ετοιμάζεται για μια δεύτερη θητεία, ο Μασκ, ο ακροδεξιός ιδιοκτήτης του X , πρόκειται να γίνει υπουργός στην κυβέρνηση του νέου προέδρου και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ αισθάνεται την ανάγκη να προσαρμοστεί στο νέο κλίμα.

Όπως σημειώνει ο Guardian, η Meta αναμένει να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στη διάρκεια της δεύτερης θητείας Τραμπ, προσπαθώντας να αποκτήσει μεγάλη επιρροή σε εταιρείες τεχνολογίας μέσω επενδύσεων και επιδοτήσεων, ιδιαίτερα στον ταχύτατα ανερχόμενο τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.

Οι φιλο-Τραμπ αλλαγές στην ηγεσία της Meta

Η «προσαρμογή» Ζούκερμπεργκ στη νέα κατάσταση φαίνεται να σηματοδοτείται και από συγκεκριμένες αλλαγές σε ηγετικά στελέχη της Meta.

Λίγες μέρες πριν την χθεσινή ανακοίνωση του Ζούκερμπεγκ, είχε ανακοινωθεί η αποχώρηση του Nick Clegg, πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης της Βρετανίας, από τη θέση του υπεύθυνου παγκόσμιας πολιτικής της Meta και η αντικατάστασή του από τον Αμερικανό Τζόελ Κάπλαν, Ρεπουμπλικανό αξιωματούχο. Επίσης, η Dana White, διευθύνων σύμβουλος του Ultimate Fighting Championship και εξέχουσα υποστηρίκτρια του Τραμπ, διορίστηκε κι εκείνη στο διοικητικό συμβούλιο της Meta.

Στα χνάρια του Έλον Μασκ

Όταν εφαρμοστούν οι αλλαγές που ανακοίνωσε ο Ζούκερμπεργκ, η Meta θα σταματήσει να χρησιμοποιεί ειδησεογραφικούς οργανισμούς και άλλες ομάδες τρίτων για να ελέγχουν τις αναρτήσεις που γίνονται. Αντ’ αυτού, η μητρική εταιρεία των Facebook, Instagram και Threads, θα βασίζεται στους χρήστες για να προσθέτουν σημειώσεις ή διορθώσεις σε αναρτήσεις που ενδέχεται να περιέχουν fake news ή παραπλανητικές πληροφορίες.

Πρόκειται για ένα πρωτόκολλο παρόμοιο με αυτό που υιοθέτησε το Twitter, αφού εξαγοράστηκε από τον Έλον Μασκ και μετονομάστηκε σε X. Στην πλατφόρμα του Αμερικανού ολιγάρχη και πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, δεν υπάρχει έλεγχος στο υλικό που αναρτάται.

Αντιθέτως, αν αρκετά άτομα επισημάνουν ότι μία ανάρτηση είναι ψευδής ή παραπλανητική, τότε ένα πλαίσιο εμφανίζεται κάτω από αυτή με τις σημειώσεις των χρηστών στην πλατφόρμα. Αυτό το σύστημα λέγεται «community notes», δηλαδή «σημειώσεις της κοινότητας».

Το μοντέλο των «community notes» πρόκειται να υιοθετήσει τώρα και το Facebook και το Instagram, όπως σημείωσε ο Ζούκερμπεργκ.

Πώς θα λειτουργούν τα community notes

Τα community notes θα εξελίσσονται σε τρία βήματα.

• Δημιουργία σχολίων: Οι χρήστες μπορούν να προτείνουν σημειώσεις για δημοσιεύσεις που θεωρούν ότι χρειάζονται περισσότερη διευκρίνιση ή επαλήθευση.
• Αξιολόγηση από την κοινότητα: Άλλοι χρήστες αξιολογούν αυτές τις σημειώσεις, επιλέγοντας αν είναι χρήσιμες ή όχι.
• Εμφάνιση σημειώσεων: Εάν οι σημειώσεις λάβουν επαρκή θετική αξιολόγηση από χρήστες με διαφορετικές απόψεις ή υπόβαθρα, θα εμφανίζονται κάτω από τη σχετική ανάρτηση.

Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι New York Times, σχολιάζοντας το αντίστοιχο μοντέλο του X, όταν μία ανάρτηση αφορά επίμαχα θέματα, η κοινότητα του X δεν φτάνει σε συμφωνία και έτσι δεν δημοσιεύεται η αντίστοιχη σημείωση. Επίσης, πολλές φορές τα community notes εμφανίζονται ώρες αφού έχει γίνει μία ανάρτηση και έχει ήδη περάσει μπροστά από εκατομμύρια ζευγάρια μάτια.

«Ελεύθερο» το περιεχόμενο για φύλο και μετανάστες

Σημειώνεται ότι ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ δεσμεύτηκε ότι η εταιρεία «θα συνεχίσει να μετριάζει επιθετικά το περιεχόμενο που σχετίζεται με ναρκωτικά, την τρομοκρατία και την εκμετάλλευση παιδιών».

Ωστόσο, δεν θα ισχύει το ίδιο για ορισμένες πολιτικές ελέγχου του περιεχομένου σχετικά με θέματα όπως η μετανάστευση και το φύλο, τις οποίες η Meta θα εξαλείψει. Ως αποτέλεσμα, μία ανάρτηση σχετικά με αυτά τα θέματα που προηγουμένως μπορεί να θεωρούνταν «fake news» ή ρητορική μίσους και να διαγραφόταν, τώρα θα παραμένει στις πλατφόρμες του κολοσσού των social media.

Σημειώνεται ότι οι αλλαγές στις πλατφόρμες της Meta θα εφαρμοστούν προς το παρόν στην Αμερική, ενώ η Ευρώπη -τουλάχιστον στο αμέσως επόμενο διάστημα- θα συνεχίσει να ακολουθεί το σημερινό μοντέλο επαλήθευσης περιεχομένου.

Επίσης, τη σημασία της έχει η μεταφορά της ομάδας εμπιστοσύνης, ασφάλειας και διαχείρισης περιεχομένου του Facebook από την Καλιφόρνια στο Τέξας, όπως ακριβώς έκανε το X του Έλον Μασκ με το γραφείο εποπτείας περιεχομένου της εταιρείας.

Η Καλιφόρνια θεωρείται μία προοδευτική πολιτεία των ΗΠΑ, ενώ το Τέξας είναι προπύργιο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος από τη δεκαετία του 1980.