Μυστηριώδη κρανία Νεολιθικής Εποχής προβληματίζουν τους αρχαιολόγους - Ήταν μέρος τελετουργιών;

Νέα στοιχεία για το πώς οι άνθρωποι της Νεολιθικής Εποχής έκαναν το τελετουργικό της ταφής, έρχονται στην επιφάνεια από μια νέα επιστημονική μελέτη.

Συγκεκριμένα, μια κρύπτη με τουλάχιστον 15 ανθρώπινα κρανία που χρονολογούνται στη Νεολιθική περίοδο αποκαλύφθηκε στη Masseria Candelaro, μια προϊστορική τοποθεσία στην περιοχή της Απουλίας στην Ιταλία. Η ανακάλυψη, η οποία περιγράφεται στο European Journal of Archaeology, έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις αρχαίες ταφικές πρακτικές και τελετουργίες. Η ραδιοχρονολόγηση δείχνει ότι τα κρανία ανήκουν σε άτομα που έζησαν μεταξύ 5618 και 5335 π.Χ. και τα περισσότερα λείψανα πιστεύεται ότι προέρχονται από άνδρες.

Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, τα κρανία βρέθηκαν μέσα σε σωρό, σε «βυθισμένη» δομή με την ονομασία «Δομή Q», η οποία δεν ήταν καθορισμένος χώρος ταφής αλλά ένας χώρους που περιείχε τόσο οικιακά όσο και τελετουργικά αντικείμενα. Τα κρανία ανασύρθηκαν από προηγούμενες ταφές, τα διαχειρίστηκαν εκτενώς και αργότερα εναποτέθηκαν μαζί. Τα οστά έφεραν σημάδια φθοράς, αλλά δεν υπήρχαν ενδείξεις βίας, αποκλείοντας τις θεωρίες για κεφάλια - «τρόπαια» των εχθρών.

Αντίθετα, ο τρόπος με τον οποίο τα οστά είχαν σπάσει, υποδηλώνει ότι ανασύρθηκαν από χώρους ταφής και ότι τα χειρίστηκαν ενεργά ως μέρος μιας διαρκούς προγονικής τελετουργίας. Ο βιοαρχαιολόγος Michael Thompson, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι τα ανθρώπινα οστά που αποκαλύφθηκαν, είχαν ένα συγκεκριμένο είδος νοήματος.

Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα κρανία αυτά αποτελούσαν μέρος τελετουργιών που αποσκοπούσαν στην απόδοση σεβασμού σε συγκεκριμένους προγόνους και όχι στη χρήση τους σε συνήθεις ταφικές τελετές. Οι πρόγονοι σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς θεωρούνταν ότι διέθεταν πνευματικές δυνάμεις και χρησίμευαν ως ηθικές «άγκυρες» για τις κοινότητές τους. Με άλλα λόγια, όταν ο τελετουργικός σκοπός των κρανίων είχε εκπληρωθεί, αποσύρθηκαν συμβολικά με το να καλυφθούν ελαφρά με χώμα και να αφεθούν σε έναν σωρό.

Δεν είναι ένας τυπικός χώρος ταφής

Τα κρανία ήταν ελαφρώς καλυμμένα με χώμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν εγκαταλειφθεί παρά είχαν ταφεί επίσημα. Η πράξη της απόθεσης των λειψάνων σε αυτό το πλαίσιο θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μια μορφή «παροπλισμού» των οστών, μετατρέποντάς τα σε «πρώην προγόνους». Ο Thompson σημείωσε ότι η τελική τοποθέτηση πιθανόν να είχε συμβολική σημασία, σηματοδοτώντας το τέλος της χρήσης τους σε τελετουργίες.

Το εύρημα αυτό έρχεται να προστεθεί στις αυξανόμενες ενδείξεις περί σύνθετων ταφικών πρακτικών κατά τη Νεολιθική περίοδο και ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο οι πρώιμες κοινωνίες αλληλεπιδρούσαν με τους νεκρούς τους. Περαιτέρω μελέτες μπορεί να αποκαλύψουν πρόσθετες γνώσεις σχετικά με αυτά τα αρχαία έθιμα.