Ελλείψεις και ράλι τιμών για κακάο και καφέ: Πόσο θα αυξηθεί ο καφές στην Ελλάδα

Το κακάο και ο καφές έχουν αλληλεπιδράσει φέτος, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις ελλείψεις να τροφοδοτούν τα ράλι και των δύο προϊόντων που δοκιμάζουν τα όρια των εμπόρων.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του pressherald.com, όπως και το κακάο, η αγορά του καφέ αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις. Και, όπως και το κακάο, η παραγωγή καφέ συγκεντρώνεται σε δύο χώρες. Το πιο σημαντικό είναι ότι πολλοί μεγάλοι έμποροι συναλλάσσονται και στα δύο προϊόντα, επομένως οι αυξανόμενες τιμές του κακάο πιέζουν αυτούς τους παράγοντες της αγοράς για μετρητά και τους αναγκάζουν να αποχωρήσουν από τις συναλλαγές καφέ.

Η σύνδεση είναι σημαντική γιατί εξηγεί εν μέρει γιατί οι τιμές για τον καφέ εκτινάχθηκαν στα ύψη – και πώς μια κρίση μετρητών αποκλείει τους εμπόρους από την αγορά. Οι τελευταίες επιπτώσεις του κακάο στον καφέ μπορεί να καταλήξουν να είναι περιορισμένες χάρη στις διαφορές του από το συστατικό παραγωγής σοκολάτας.

Κύμα κερδοσκοπικών αγοραστών στο εμπόριο καφέ;

Το εμπόριο του καφέ μπορεί να έχει «μολυνθεί» από ένα κύμα κερδοσκοπικών αγοραστών που στοιχηματίζουν ότι οι τιμές θα αυξάνονταν μετά τα προβλήματα στο κακάο, δήλωσε ο Carlos Costa, επικεφαλής πωλήσεων της Hedgepoint Global Markets LLC.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του καφέ robusta σημείωσαν άνοδο περισσότερο από 70% κατά τη διάρκεια των έξι μηνών έως τον Απρίλιο, φτάνοντας στην υψηλότερη τιμή σε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Οι τιμές του κακάο υπερδιπλασιάστηκαν φέτος σε ρεκόρ τον περασμένο μήνα.

Το ράλι κακάο είχε «ψυχολογική επίδραση» στον καφέ, ωθώντας τις συγκρίσεις μεταξύ των εμπορευμάτων, δήλωσε ο Andre Acosta, διευθυντής της οικονομικής εταιρείας Marex Group Plc. Τόσο τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του κακάο όσο και της robusta μπορεί να άντλησαν «σημαντικά περιθώρια κέρδους» καθώς ανέβαιναν, αναγκάζοντας τους επενδυτές να άρουν αντιστάθμιση κινδύνου ή να διαπραγματευτούν επιλογές για να προστατεύσουν τις θέσεις τους. Τα περιθώρια για τις εταιρείες που προμηθεύονται και τα δύο εμπορεύματα μπορεί να «πληγώσουν», πρόσθεσε.

Πιο δύσκολη η παραγωγή κακάο

Το συνολικό ανοιχτό ενδιαφέρον – ή ο αριθμός των συμβάσεων που εκκρεμούν – μειώθηκε τόσο στις αγορές κακάο όσο και στις αγορές robusta καθώς οι τιμές αυξήθηκαν, προκαλώντας αστάθεια. Αλλά βασικά, παράγοντες όπως η συγκέντρωση της παραγωγής κακάο στη Δυτική Αφρική την καθιστούν «πολύ πιο δύσκολη μακροπρόθεσμα από τον καφέ», είπε ο Acosta.

Η παγκόσμια προσφορά καφέ και κακάο προέρχεται από μια χούφτα χώρες. Το Βιετνάμ και η Βραζιλία αντιπροσωπεύουν περισσότερες από τις μισές παγκόσμιες εξαγωγές κόκκων καφέ - και το Βιετνάμ έχει υποφέρει από σοβαρή ξηρασία. Οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί κακάο είναι η Γκάνα της Δυτικής Αφρικής και η Ακτή Ελεφαντοστού, όπου οι ελλείψεις παραγωγής προκαλούν πρωτοφανή αστάθεια και τιμές ρεκόρ.

«Η μεγάλη συγκέντρωση του κακάο σε δύο μόνο χώρες οδήγησε στα προβλήματα που βλέπουμε τώρα και δεν μπορούμε να αφήσουμε το ίδιο να συμβεί στον καφέ», δήλωσε η Vanúsia Nogueira, εκτελεστική διευθύντρια του Διεθνούς Οργανισμού Καφέ. Αν και η κατάσταση των αγορών καφέ μπορεί να είναι λιγότερο ακραία, είπε ότι το εμπόρευμα «ακολουθεί την ίδια γραμμή» του κακάο.

Ενώ οι ανησυχίες για την προσφορά ωθούν ήδη τις τιμές του καφέ, οι παρατηρητές της αγοράς λένε ότι ο κόκκος που χρησιμοποιείται στα ροφήματα πρωινού είναι έτοιμος να τα πάει πολύ καλύτερα από το κακάο.

Οι καλλιεργητές καφέ αντικαθιστούν τα παλαιότερα φυτά με νέα και πιο παραγωγικά με καθορισμένο ρυθμό κάθε χρόνο, υποστηρίζοντας τις αποδόσεις και αποτρέποντας τις ασθένειες, δήλωσε ο Τιάγκο Καζαρίνι, ο οποίος διευθύνει μια χρηματιστηριακή εταιρεία στη ζώνη καφέ της Βραζιλίας. Το κίνητρο για τους αγρότες να επενδύσουν στον καφέ είναι «σημαντικά υψηλότερο», είπε, καθώς οι παραγωγοί μπορούν να επωφεληθούν άμεσα από την άνοδο των τιμών της αγοράς.

Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά από το κακάο, καθώς οι τιμές στην Ακτή Ελεφαντοστού και στην Γκάνα καθορίζονται από τις κυβερνήσεις. Ακόμη και με το τρέχον ράλι κακάο, οι αγρότες αμείβονται πολύ λιγότερο από τα επίπεδα της αγοράς και οι δεκαετίες ανεπαρκών επενδύσεων έχουν καταστήσει δύσκολο για τους καλλιεργητές να αντικαταστήσουν τα γηράσκοντα δέντρα ή να πληρώσουν για φυτοφάρμακα και λιπάσματα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις αποδόσεις.

Η δύναμη του καφέ

Ο καφές είναι πιθανό να έχει καλύτερη απόδοση από το κακάο, μόλις τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποσκοπεί στην πρόληψη της αποψίλωσης των δασών στο τέλος του έτους. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατανάλωση καφέ είναι πιο παγκόσμια από τη σοκολάτα, η οποία συγκεντρώνεται στην Ευρώπη, δήλωσε η Μέγκαν Φίσερ, ερευνήτρια στην Capital Economics. Η Ευρώπη εισάγει σχεδόν το 60% των παγκόσμιων κόκκων κακάο και αντιπροσωπεύει πάνω από τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων πωλήσεων σοκολάτας.

Το κακάο είναι επίσης ένα δύσκολο συστατικό στην αντικατάσταση, ενώ οι δύο ποικιλίες κόκκων του καφέ – η αραμπίκα και η ρομπούστα – διευκολύνουν τις αντικαταστάσεις. Όταν οι τιμές της χαμηλότερης ποιότητας robusta αυξάνονται, οι εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν μείγματα καφέ με φθηνότερες εκδόσεις του premium κόκκου arabica. Αυτή η υψηλότερη ζήτηση για arabica αντανακλάται στις πρόσφατες κινήσεις της αγοράς, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της Νέας Υόρκης να κερδίζουν έως και 20% πριν μειώσουν τα κέρδη φέτος, ακόμη και με τις προσδοκίες για πλεονασματική προσφορά φέτος.

Η Βραζιλία –η κορυφαία παραγωγός καφέ στον κόσμο– έχει «βελτιώσει σταθερά» την παραγωγή arabica τα τελευταία χρόνια, δήλωσε σε συνέντευξή του ο αναλυτής της Rabobank Guilherme Morya. Οι εθισμένοι στον καφέ μπορούν να χαρούν το γεγονός ότι υπάρχουν κόκκοι για να στραφούν, παρόλο που μπορεί να είναι διαφορετικής προέλευσης, τιμής και ποικιλίας. Ωστόσο, η εντεινόμενη συγκέντρωση της αγοράς με τη Βραζιλία να αυξάνει το μερίδιό της στις παγκόσμιες αποστολές καφέ εγείρει ανησυχίες.

Μια αποτυχία διαφοροποίησης της προέλευσης προμήθειας «μπορεί να καταλήξει να αλλάξει θεμελιωδώς το μοντέλο του κλάδου και ενδεχομένως να σπάσει το εμπόριο», δήλωσε ο Trishul Mandana του μεγάλου εμπόρου καφέ Volcafe. «Πιστεύω ότι το βλέπουμε σήμερα στο κακάο και η βιομηχανία του καφέ έχει πολλά να μάθει από αυτά τα γεγονότα».

Πόσο θα πληρώνουμε τον καφέ στην Ελλάδα

Σύμφωνα με το OPEN, τον Ιανουάριο του 2024 η τιμή για την γνωστή ποικιλία καφέ Robusta ανερχόταν στα 2.689 δολάρια ο τόνος, ενώ το φετινό Μάιο η αύξηση υπολογίζεται στο 50% με αποτέλεσμα να αγγίζει τα 4.500 δολάρια ο τόνος.

Την ανιούσα αναμένεται να πάρουν αργά ή γρήγορα οι τιμές και στα σούπερ μάρκετ αλλά και στις καφετέριες. Έτσι, από 2,30 περίπου που πληρώνουμε σήμερα έναν εσπρέσο σε ένα μαγαζί, το επόμενο διάστημα αναμένεται να δίνουμε ακόμα και 3 ευρώ.

Μιλώντας στο Mega, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης καφέ, Αναστάσιος Γιαγκόγλου επεσήμανε πως «εδώ και μία εβδομάδα υπάρχει μια μικρή αποκλιμάκωση των τιμών δίνοντας αισιοδοξία για μικρότερες ανατιμήσεις». Πρόσθεσε ότι οι βιομηχανίες καφέ έχουν απορροφήσει τους τελευταίους μήνες τις όποιες ανατιμήσεις. Εκτίμησε ότι στα ράφια οι τιμές σε όλα τα είδη θα αυξηθούν από 10 έως 20%. Ο ελληνι

Καββαθάς: Ένα κομμάτι των αυξήσεων θα περάσει και στην κατανάλωση - Να μειωθεί ο ΕΦΚ

«Υπάρχει θέμα αύξησης της τιμής του καφέ διεθνώς. Έχει πρόβλημα το Βιετνάμ, η χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγή καφέ. Αντιμετωπίζει πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή, τη ξηρασία, την έλλειψη νερού και έχει μειωθεί η παραγωγή robusta. Και λογικά θα συμπαρασύρει και τον arabica, όπως βλέπουμε στην Ελλάδα» λέει ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ). «Μπορεί να αυξηθεί κατά 20 λεπτά ο καφές»

Ερωτηθείς αν οι επιχειρήσεις εστίασης μπορούν να απορροφήσουν τυχόν αυξήσεις ο κ. Καββαθάς επισημαίνει ότι «η απορρόφηση είναι κάτι σχετικό. Στο γενικότερο αυξημένο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων του κλάδου για το 2023 είμαστε στο +35%. Στην κατανάλωση έχει περάσει μόνο το 12% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Άρα, υπάρχει απορρόφηση».

Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ εκτιμά ότι είναι πιθανό να δουν αυξήσεις οι καταναλωτές. «Εάν υπάρχουν ανατιμήσεις στη χονδρική τιμή του καφέ, που σημαίνει ότι οι εταιρείες εμπορίας αυξήσουν τις τιμές, και δούμε αυτά που ακούγονται για 20% αύξηση τότε ένα κομμάτι θα περάσει στην κατανάλωση. Υπολογίζω χονδρικά να πάμε στα 20 λεπτά του ευρώ πάνω» σημειώνει, καλώντας τα συναρμόδια υπουργεία να προβούν σε μείωση ή και κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, που σήμερα είναι τα 4 ευρώ ανά κιλό καφέ.