Το «λίφτινγκ» για το τεκμαρτό εισόδημα - Ποιοι σηκώνουν τα φορολογικά βάρη

Σε στοχευμένες αλλαγές στο νέο καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, χωρίς να «θιγεί ο πυρήνας», αναμένεται να προχωρήσει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με τη κατάθεση του τελικού νομοσχεδίου στη Βουλή το αργότερο έως το τέλος Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να υπάρξουν μεταβολές στα κριτήρια προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες αλλά μόνο σε επιμέρους παραμέτρους που αφορούν εξαιρέσεις και εκπτώσεις από το νέο φορολογικό πλαίσιο.

Στο τραπέζι «λίφτινγκ» στο νομοσχέδιο για το τεκμαρτό εισόδημα

Στο τραπέζι βρίσκονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

• Οι συνταξιούχοι οι οποίοι για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους συνεχίζουν να ασκούν το επάγγελμά τους.
• Οι επιχειρήσεις που ασκούνται από άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών εφόσον τα πρόσωπα αυτά ασκούν την επιχείρηση ή το επάγγελμα την τελευταία δεκαετία.
• Οι επιχειρήσεις που υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές μέχρι ολική καταστροφή από πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμούς κατά τη διάρκεια του 2023, με αποτέλεσμα να υπάρχει αναγκαστική διακοπή λειτουργίας. Αυτό που εξετάζεται είναι είτε απαλλαγή από το νέο καθεστώς φορολόγησης μόνο για το 2024 είτε αναλογικό υπολογισμό του ελάχιστου καθαρού εισοδήματος για τους μήνες της κανονικής τους λειτουργίας.
• Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις που ασκούνται από αγρότες.
• Οι αγρότες που πωλούν τα προϊόντα τους, είτε σε στεγασμένα καταστήματα είτε σε υπαίθριες λαϊκές αγορές είτε ως πλανόδιοι.

Επίσης με το νομοσχέδιο αναμένεται να ξεκαθαριστεί το τοπίο θολό σχετικά με το αν το νέο σύστημα θα ισχύσει μόνο για ατομικές επιχειρήσεις η και άλλες μορφές επιχειρήσεων όπως Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ), Ομόρρυθμες, Ετερόρρυθμες κ.ά. και ποιο θα είναι το καθεστώς φορολόγησης για τους ιδιοκτήτες που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης ακίνητα και υποχρεούνται σε έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Crash test για τους φόρους μισθωτών, συνταξιούχων και επαγγελματιών

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου τονίζουν με έμφαση ότι στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων και η δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών με συνδρομή όλων των φορολογούμενων στα κρατικά έσοδα με βάση τη φοροδοτική τους ικανότητα, πράγμα που θα ανοίξει το δρόμο για ελάφρυνση του φορτίου που σηκώνουν παραδοσιακά οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της ΑΑΔΕ από την επεξεργασία των περυσινών φορολογικών δηλώσεων σύμφωνα με τα οποία οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι πληρώνουν το 65% του συνολικού φόρου εισοδήματος, ο μέσος μισθωτός καταβάλλει μεγαλύτερο φόρο από το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών που δηλώνουν εισοδήματα αμιγώς από το ελεύθερο επάγγελμα ενώ στη χώρα μας η συνεισφορά των ελευθέρων επαγγελματιών στον προϋπολογισμό είναι μόλις 2,1% των εσόδων ενώ στην ΕΕ και την ευρωζώνη υπερδιπλάσια και φτάνει στο 5,2% των εσόδων.

Αναλυτικότερα:

• 6,6 εκατομμύρια φορολογούμενοι δήλωσαν πέρυσι εισοδήματα 84,2 δισ. ευρώ με τον συνολικό φόρο που βεβαιώθηκε στα 8,899 δισ. ευρώ.
• Από τα 84,2 δισ. ευρώ δηλωθέντος εισοδήματος οι μισθωτοί δήλωσαν τα 35,6 δισ. ευρώ και οι συνταξιούχοι επιπλέον 25,4 δισ. ευρώ. Το μέσο φορολογητέο εισόδημα για 3,5 εκατομμύρια μισθωτούς ανέρχεται σε 12.300 ευρώ ετησίως.
• Από τα 8,9 δισ. ευρώ των βεβαιωμένων φόρων, τα 3,8 δισ. ευρώ αφορούν στους μισθωτούς και τα 1,9 δισ. ευρώ στους συνταξιούχους. Συνολικά 5,7 δισ. ευρώ φόρων σε σύνολο 8,9 δισ. ευρώ. Ο μέσος φόρος που καλούνται να καταβάλλουν οι μισθωτοί είναι 1.160 ευρώ ενώ οι συνταξιούχοι πληρώνουν κατά μέσο όρο 847 ευρώ φόρο εισοδήματος.
• Το δηλωθέν εισόδημα των ασκούντων επιχειρηματική δραστηριότητα ελευθέρων επαγγελματιών ήταν 11,9 δισ. ευρώ και οι φόροι που βεβαιώθηκαν 1,9 δισ. ευρώ.
• Από τους 750.000 χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, οι 500.000 περίπου χιλιάδες έχουν εισοδήματα μόνο από την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος ενώ οι 250.000 έχουν εισοδήματα και από μισθούς / συντάξεις. Το 54% των αμιγώς ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, ενώ το 85% αυτών δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω από τις 10 χιλιάδες ευρώ. Ο μέσος φόρος εισοδήματος που εισπράττει το κράτος από αυτό το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών - δηλαδή 425.000 ελ. επαγγελματίες - είναι 217 ευρώ ετησίως, ποσό που ανεβαίνει στα 867 ευρώ με το τέλος επιτηδεύματος.
• Το 37 % των αυτοαπασχολούμενων (272.000) πληρώνουν μηδενικό φόρο εισοδήματος. Από αυτούς οι 75.000 (10%) δεν πληρώνουν ούτε το τέλος επιτηδεύματος, άρα έχουν μηδενική συμμετοχή στα άμεσα φορολογικά έσοδα και οι υπόλοιποι 197.000 (27% του συνόλου) πληρώνουν μόνο το τέλος επιτηδεύματος.
• 21.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από τα όρια του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (2.400 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 3.600 ευρώ για ζευγάρι κ.λπ.) και έτσι εισπράττουν μηνιαίως τουλάχιστον 200 ευρώ μέσω του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
• Το 4% των αυτοαπασχολούμενων πληρώνει το 50% των φόρων στη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογούμενων. Δηλαδή όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν κανονικά τα εισοδήματά τους, σηκώνουν δυσανάλογα μεγάλο βάρος στις πλάτες τους.