«Αργοσβήνουν» οι φοροαπαλλαγές - Ποιοι κινδυνεύουν να τις χάσουν

Το «καυτό» θέμα της επανεξέτασης των φορολογικών απαλλαγών και των εκπτώσεων επανέρχεται στο προσκήνιο μετά τις προτροπές προς την κυβέρνηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα για αξιολόγηση του συστήματος προκειμένου να υπάρχει πλήρης και σαφής εικόνα για το ποιοι και με ποια κριτήρια ωφελούνται από τις φοροελαφρύνσεις.

Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι το θέμα δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες αλλά αφήνουν ανοιχτό το παράθυρο να επανεξετασθεί σε βάθος χρόνου και με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια το πλέγμα των πάνω από 1.000 απαλλαγών και εκπτώσεων που ισχύουν σήμερα στη φορολογία εισοδήματος, την ακίνητη περιουσία, τους φόρους κατανάλωσης και τέλη και το κόστος τους αγγίζει τα 13 δισ. ευρώ.

Στόχος είναι να μετρηθεί ποιοι και πόσο ωφελούνται και οι φορολογικές ελαφρύνσεις να δίνονται σε όσα νοικοκυριά έχουν πραγματική ανάγκη και να συμβάλλουν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων σε επίπεδο επιχειρήσεων.

Σε κάθε περίπτωση η επαναξιολόγηση θα γίνει με προσεκτικά βήματα έτσι ώστε να μην υπάρξουν αδικίες με το νέο καθεστώς που σε κάθε περίπτωση θα προβλέπει ψαλίδισμα η ακόμα και κατάργηση ορισμένων εξαιρέσεων και εκπτώσεων που ισχύουν σήμερα και θεωρούνται οριζόντιες και αναχρονιστικές, πράγμα που θα οδηγήσει σε περιορισμό των απωλειών και σε εξοικονόμηση πόρων για την χρηματοδότηση εισοδηματικών ενισχύσεων και ελαφρύνσεων σε αδύναμες οικονομικά κοινωνικές ομάδες.

Έλεγχος και καταγραφή όλων των φοροαπαλλαγών

Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται γίνει έλεγχος και καταγραφή όλων των φοροαπαλλαγών για να προσδιοριστεί το κόστος τους για τον προϋπολογισμό και τα οφέλη και οι κατηγορίες των δικαιούχων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υπολογισμός του κόστους των φορολογικών δαπανών που αφορούν την φορολογία κληρονομιών και την φορολογία κερδών από τυχερά παίγνια αποτελεί δύσκολο σταυρόλεξο για τις αρμόδιες υπηρεσίες καθώς οι φορολογίες αυτές και η σχετική διαδικασία δεν υποστηρίζονται μηχανογραφικά.

Τα στοιχεία του προϋπολογισμού δείχνουν ότι ο αριθμός των φοροαπαλλαγών ανέρχονται σήμερα στις 1.047 με το δημοσιονομικό κόστος να φθάσει στα 12,88 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα ανά κατηγορία φόρων η λίστα περιλαμβάνει:

Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων

Καταγράφονται 200 απαλλαγές και εκπτώσεις με εκατομμύρια νοικοκυριά να έχουν μειώσεις και εκπτώσεις φόρου από το φορολογητέο εισόδημα. Οι φοροαπαλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν από τα φυσικά πρόσωπα ξεπερνούν τις 10 εκατ. περιπτώσεις με το κόστος για τον προϋπολογισμό να υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,8 δισ. ευρώ αφορά στο αφορολόγητο όριο και στη μείωση του φόρου ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά). Η φοροαπαλλαγή χρησιμοποιήθηκε σε 6,7 εκατ. περιπτώσεις.

Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του κόστους των μειώσεων του τελικού φόρου έγινε σύγκριση του φόρου που προέκυψε από την κανονική εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων με εκείνον που προκύπτει εάν απαλειφθούν οι εν λόγω μειώσεις κάθε μια ξεχωριστά και πραγματοποιηθούν ισάριθμες εκκαθαρίσεις.

Η διαφορά φόρου που προκύπτει από τις δύο αυτές εκκαθαρίσεις καταγράφηκε ως κόστος ή απώλεια φορολογικών εσόδων για την αντίστοιχη φορολογικές δαπάνες.

Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων

Ισχύουν 200 απαλλαγές και εκπτώσεις ύψους 1,3 δισ. ευρώ από τις οποίες ωφελούνται 53.021 επιχειρήσεις.

Φορολογία κεφαλαίου

Ο συνολικός αριθμός των εκπτώσεων και των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, τις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ανέρχεται σε 129 και οι απώλειες για το δημόσιο στα 3,89 δισ. ευρώ με ωφελούμενους 5.082.163 φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Ειδικά στον ΕΝΦΙΑ οι απαλλαγές αφορούν περισσότερες από 5 εκατομμύρια. περιπτώσεις με το όφελος να είναι σχετικά μικρό και συγκεκριμένα 85 εκατ. ευρώ. Ωστόσο οι 8.499 απαλλαγές στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων κυρίως των επιχειρήσεων κοστίζουν 3,7 δισ. ευρώ.

ΦΠΑ

Υπάρχουν 75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές και το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και τους καταναλωτές διαμορφώνεται σε 821,934 εκατ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 397 εκατ. ευρώ.

Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης. Ισχύουν 44 φοροαπαλλαγές ύψους 1,17 δισ. ευρώ με τη μερίδα του λέοντος να έχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 589,6 εκατ. ευρώ και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 580,4 εκατ. ευρώ.

Τέλη ταξινόμησης οχημάτων

Καταγράφονται 23 εκπτώσεις ύψους 121,69 εκατ. ευρώ.

Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων

Το ποσό των απαλλαγών ανέρχεται σε 11,844 εκατ. ευρώ.

Τέλη χαρτοσήμου

Καταγράφονται 85 περιπτώσεις απαλλαγών και εκπτώσεων με κόστος 73,7 εκατ. ευρώ.

Φόρος ασφαλίστρων

Οι μειώσεις φθάνουν τα 421,9 εκατ. ευρώ.