Άνοια: Το νου σας στα... μάτια - «Μαρτυρούν» τα πρώιμα στάδια της νόσου

Νέα έρευνα, δείχνει ότι τα μάτια μπορεί να είναι το «κλειδί», για την έγκαιρη διάγνωση της άνοιας. Μάλιστα υποστηρίζεται ότι η απώλεια της οπτικής ευαισθησίας μπορεί να προβλέψει την νόσο μέχρι και 12 χρόνια πριν την διάγνωση.

Η έρευνα βασίστηκε σε 8.623 υγιείς ανθρώπους στο Νόρφολκ της Αγγλίας, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για πολλά χρόνια. Μέχρι το τέλος της μελέτης, 537 συμμετέχοντες είχαν αναπτύξει άνοια, οπότε οι ερευνητές παρατήρησαν παράγοντες που προηγήθηκαν της διάγνωσης.

Στην αρχή της μελέτης, ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να κάνουν ένα τεστ οπτικής ευαισθησίας. Για το τεστ, όταν έβλεπαν να σχηματίζεται ένα τρίγωνο σε ένα πεδίο κινούμενων κουκκίδων έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί. Όσοι αργούσαν να πατήσουν το κουμπί είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια σε σχέση με εκείνους που το πατούσαν πιο γρήγορα.

Τα πρώιμα σημάδια

Τα οπτικά προβλήματα αποτελούν πρώιμο δείκτη γνωστικής εξασθένησης καθώς οι τοξικές πλάκες β-αμυλοειδούς, που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, επηρεάζουν πρώτα τις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την όραση καθώς και τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη. Πιο συγκεκριμένα:

Προβλήματα οπτικής επεξεργασίας όπως η ικανότητα:

• να βλέπεις περιγράμματα αντικειμένων (ευαισθησία αντίθεσης)
• να διακρίνεις ορισμένα χρώματα (η ικανότητα να βλέπεις το μπλε-πράσινο φάσμα επηρεάζεται νωρίς στην άνοια).

Ανεπάρκεια στον ανασταλτικό έλεγχο των κινήσεων των ματιών: Τα άτομα με Αλτσχάιμερ δεν μπορούν να αγνοούν ερεθίσματα που αποσπούν την προσοχή, τα οποία εμφανίζονται ως προβλήματα ελέγχου στην κίνηση των ματιών.

Αναγνώριση προσώπων: Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα άτομα με άνοια δεν μπορούν να επεξεργαστούν τα πρόσωπα νέων ανθρώπων αποτελεσματικά. Δεν ακολουθούν δηλαδή το συνηθισμένο μοτίβο σάρωσης του προσώπου του ατόμου με το οποίο μιλάνε.

Τα υγιή άτομα όταν γνωρίζουν ένα νέον άνθρωπο σαρώνουν από τα μάτια και τη μύτη μέχρι στο στόμα του. Αυτό συμβαίνει για να αποτυπώσει το πρόσωπο και να το θυμάται αργότερα. Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πότε το άτομο με το οποίο μιλάνε δεν το κάνει αυτό.

Μάλιστα, ορισμένοι γιατροί που εργάζονται με άτομα με άνοια αναγνωρίζουν ότι κάποιος έχει άνοια επειδή δεν κινούν τα μάτια τους για να σαρώσουν το περιβάλλον ή τους ίδιους.

Καθώς η οπτική ευαισθησία σχετίζεται με την απόδοση της μνήμης, οι ερευνητές δοκιμάζουν εάν οι περισσότερες κινήσεις των ματιών θα συμβάλλουν στη βελτίωση της μνήμης.

Προηγούμενες έρευνες για το θέμα είναι μικτές, αλλά ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν ότι η κίνηση των ματιών μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη. Ίσως αυτό εξηγεί τη διαπίστωση ότι εκείνοι που βλέπουν περισσότερη τηλεόραση και διαβάζουν περισσότερο έχουν καλύτερη μνήμη και λιγότερο κίνδυνο άνοιας από αυτούς που δεν το κάνουν.