Τι ήταν η περίφημη κλανιόλα - Ποια η χρήση του διάσημου gadget που δεν έλειπε από κανένα σπίτι

Όσο κι αν κάποιοι δεν θέλουν να το παραδεχθούν οι δυσάρεστες αναθυμιάσεις από συγκεκριμένο μέρος του σώματος κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορούν να μετατρέψουν ακόμη και το πιο άνετο υπνοδωμάτιο σε... θάλαμο αερίων.

Κι όμως... οι ευγενείς του προηγούμενου αιώνα είχαν βρει τη λύση για να απολαμβάνουν τον βραδινό ύπνο τους χωρίς τη δυσάρεστη ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ορθική εκπομπή αερίων, διαδικασία που είναι μεν απόλυτα φυσιολογική για τον οργανισμό, αλλά συχνά τους έφερνε σε δύσκολη θέση. 

Η λύση ήταν μια εξαιρετικά έξυπνη εφεύρεση, με σκοπό την άμεση απομάκρυνση των δυσάρεστων οσμών από το υπνοδωμάτιο. Το gadget που δεν έλειπε από κανένα σπίτι τον προηγούμενο αιώνα ονομάστηκε «κλανιόλα» ή «κλανιόρα» όπως την αποκαλούσαν στη Ζάκυνθο, καθώς η συγκεκριμένη συσκευή ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη στα Επτάνησα. 

Πώς λειτουργούσε η κλανιόλα

Η κλανιόλα ήταν μια συσκευή, η οποία αποτελείτο από ένα χωνί και από ένα μακρύ λάστιχο. Η μία άκρη της συσκευής -αυτή με το χωνί- έμπαινε κάτω από τα σκεπάσματα, με σκοπό να εφάπτεται στον ορθό, ενώ το λάστιχο κατέληγε έξω από το σπίτι, μέσω μιας ειδικής τρύπας. Ήταν τόσο σημαντική η κλανιόλα στα Επτάνησα του προηγούμενου αιώνα, που οι κατασκευαστές προέβλεπαν τη δημιουργία της ειδικής οπής στους τοίχους των υπνοδωματίων, προκειμένου να μπορεί να περνάει το λάστιχο για οδηγεί τις δυσάρεστες οσμές, αλλά και τους ανεπιθύμητους ήχους έξω από το σπίτι και μακριά από το κρεβάτι του ζευγαριού. 

Οι φτωχότεροι, που δεν είχαν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν το σπίτι τους κατ' αυτό τον τρόπο, απλά αρκούνταν στο να βγάζουν την άκρη του λάστιχου έξω από το παράθυρο.

Πώς ήταν φτιαγμένη η κλανιόλα

Η κλανιόλα ήταν συνήθως κατασκευασμένη από δέρμα, ύφασμα ή για τους ευκατάστατους από καθαρό ασήμι. Στις αρκετές παραλλαγές της, μπορεί κάποιος να την βρει και ως ενσωματωμένη συσκευή σε ανδρικό εσώρουχο (μιας και η χρήση της γινόταν κυρίως από άνδρες).

Αυτό το -αν μη τι άλλο- καινοτόμο σύστημα εξαερισμού αποτελούσε μία από τις πιο σημαντικές οικοσκευές σε κάθε νοικοκυριό. Θεωρούσαν την κλανιόλα μάλιστα τόσο απαραίτητη που η απόκτησή της οριζόταν ρητά στα προικοσύμφωνα της εποχής. Μαζί με την κοκετίνα με ντεστιέρες και μπαλντακί (κρεβάτι με κάγκελα και ουρανό), τα μαξιλάρια με ντεμέλες ρικαμάδες (μαξιλάρια με κεντημένες μαξιλαροθήκες), το τσαγκούλι (δοχείο νυκτός), τα αναπαψόλια και το σκαλνταλέτο, η κλανιόλα δεν έλειπε από κανένα νυφικό κρεβάτι.

Από πού προέρχεται η κλανιόλα

Η κλανιόλα θεωρείται ότι έφτασε στα Επτάνησα από τους αριστοκράτες της Ευρώπης και κυρίως της Ιταλίας, με τους ευγενείς του νησιού να κρίνουν ως επιτακτική ανάγκη τη χρήση της, καθώς η διατροφή τους περιείχε πολύ συχνά όσπρια. Μια εκδοχή της κλανιόλας συναντάται και στην Κύπρο, όπου ο άνδρας φορούσε το ένδυμα που έμοιαζε με σκελέα, το έσφιγγε πολύ καλά σε αστραγάλους και μέση, με αποτέλεσμα τα αέρια να βρίσκουν διέξοδο εκτός δωματίου μέσω του λάστιχου.