Τα αρχαιοελληνικά αγάλματα εκτός από χρώματα είχαν και αρώματα
Νέα μελέτη αποδεικνύει ότι τα αρχαία αγάλματα είχαν αρώματα, ενώ οι αρχαίοι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν φυσικά υλικά για τη δημιουργία τους.
Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο Oxford Journal of Archaeology, αναφέρεται ότι τα αρχαία ελληνικά (και ρωμαϊκά) αγάλματα όχι μόνο είχαν χρώματα, αλλά και αρώματα. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ουσίες και έλαια που ίσως χρησιμοποιήθηκαν για την προστασία των χρωμάτων και της επιφάνειας, ενώ ηθελημένα έδιναν άρωμα στα αγάλματα.
Μία καθηλωτική εμπειρία
Όπως διαβάζουμε στο greekreporter.com, οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν αρχαίες πηγές και πήραν φυσικά δείγματα. Από τα ευρήματά τους φαίνεται ότι τα αγάλματα καθήλωναν τον επισκέπτη του χώρου τόσο με την όψη όσο και με την οσμή.
Μία από τις αρχαίες πηγές είναι τα γραπτά του ρήτορα και πολιτικού Κικέρωνα (Μάρκος Τύλλιος Κικέρων), ο οποίος περιέγραψε τη διαδικασία αρωματισμού της Αρτέμιδος της Σεγέστας (ή Έγεστας) στη Σικελία. Παράλληλα, από τον Έλληνα ποιητή Καλλίμαχο έχει γίνει αναφορά στο γλυπτό της Βασίλισσας Βερενίκης Β΄ της Αιγύπτου, το οποίο ήταν καλυμμένο με αρώματα. Και τα δύο κείμενα δείχνουν πόσο συνηθισμένη και σημαντική ήταν αυτή η πρακτική, που εφαρμοζόταν σε αγάλματα σε ναούς και δημόσια κτίρια. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να ήταν μια πράξη αφοσίωσης και μέρος κάποιου τελετουργικού, αντίστοιχο με τον αρωματισμό των σωμάτων πολύ σημαντικών προσώπων (και των αγαλμάτων τους).
Εργαστήρια στη Δήλο
Κάτι άλλο που επισημαίνουν οι αρχαιολόγοι είναι ότι η παραγωγή των αρωμάτων γινόταν τοπικά σε εργαστήρια από εξειδικευμένους τεχνίτες. Διάφορες πηγές αναφέρουν ότι στη Δήλο χρησιμοποιούσαν ελαιόλαδο, κερί και αρώματα ανθών, ενώ έχουν βρεθεί και τα ερείπια εργαστηρίων.
Η «γάνωση» και η «κόσμηση»
Ο αρωματισμός, ωστόσο, των αγαλμάτων ήταν μια σύνθετη διαδικασία. Μία από τις μεθόδους ονομαζόταν «γάνωσις» (γυάλισμα) και περιλάμβανε την επάλειψη με έλαια και κεριά για να προστατευτούν οι επιφάνειες και να τονιστεί η όψη του αγάλματος. Ο Βιτρούβιος και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρουν τη χρήση κεριού από τον Πόντο και ειδικά έλαια, ώστε να αποτρέψουν τον αποχρωματισμό των αγαλμάτων.
Εκτός από τη γάνωση, υπήρχε και η «κόσμησις», η οποία αφορούσε τη διακόσμηση των αγαλμάτων με υφάσματα και κοσμήματα, ειδικά για όσα απεικόνιζαν θεούς. Ο Παυσανίας περιγράφει πώς το άγαλμα του Διός στην Ολυμπία ήταν αλειμμένο με λάδι για να προφυλαχθεί το ελεφαντόδοντο από το υγρό κλίμα.
Πέρα από τις αρχαίες πηγές, υπάρχουν και επιστημονικές αποδείξεις, καθώς ίχνη αρωμάτων έχουν εντοπιστεί πάνω σε αρχαία αγάλματα. Συγκεκριμένα, στην προτομή της Βασίλισσας Βερενίκης Β΄, που χρονολογείται στον 3ο αιώνα π.Χ., έχει βρεθεί κερί μελισσών, υποδηλώνοντας την ύπαρξη αρωμάτων.
