Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου με μηνύματα για Συρία και Ερντογάν

Tο ραντεβού των Κυριάκου Μητσοτάκη – Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι – Νίκου Χριστοδουλίδη δουλεύεται εδώ και καιρό. Στο τρίγωνο Αθήνας, Καΐρου και Λευκωσίας βέβαια, εδώ και μερικές εβδομάδες έχει αλλάξει το επίπεδο του συναγερμού, το πόδι που πατάει ο Ερντογάν στη Συρία και η εμφανής προσπάθεια, με όπλο την οικονομική βοήθεια, να επηρεάσει τις εξελίξεις. Για αυτό και οι προετοιμασίες που έγιναν, φέρνουν στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων των τριών ηγετών, το θέμα της Συρίας. 

Ελλάδα και Κύπρος θεωρούν σημαντικό το αιγυπτιακό περίβλημα στην «ασπίδα» που υψώνουν απέναντι στην τουρκική απειλή, για υπογραφή συμφωνίας για τον καθορισμό ΑΟΖ, με την μεταβατική κυβέρνηση Τζολάνι, στα πρότυπα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Παρότι, μια από τις αναλύσεις που γίνονται, θέλει να αποτελεί μια ψυχολογική επιχείρηση της Τουρκίας,  Αθήνα και Λευκωσία, έχουν ήδη ενεργοποιήσει για παν ενδεχόμενο, διπλωματικά αντίμετρα, με αιχμή την παρέμβαση στις Βρυξέλλες με την οποία ζητείται να μπουν κόφτες στα ευρωπαϊκά κονδύλια προς την Άγκυρα για το προσφυγικό.

Τα μηνύματα προς τη Συρία με παραλήπτη τον Ερντογάν 

Οι ελληνοκυπριακές ανησυχίες ταυτίζονται και με τις αιγυπτιακές αγωνίες καθώς όσα συμβαίνουν στη Συρία μπορούν να έχουν αντίκτυπο και στην ασφάλεια της χώρας των Φαραώ, αφού η νέα κυβέρνηση της Δαμασκού διατηρεί ιδεολογική συγγένεια με τους ισλαμιστές που απειλούν τη σταθερότητα και στο Κάιρο. Ο Πρωθυπουργός που θα έχει κατ’ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου πριν την πραγματοποίηση της τριμερούς, αναμένεται σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές να εκπέμψει διπλό μήνυμα. Καταρχάς ότι η νέα ηγεσία της Συρίας πρέπει να αποδείξει στην πράξη ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και ότι προστατεύονται τα δικαιώματα όλων των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων.

Κατά τις ίδιες πηγές ενημέρωσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναμένεται να επαναλάβει την πάγια θέση της Ελλάδας, για την ανάγκη μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας με τη συμμετοχή όλων των Σύρων. Από την ελληνική πλευρά αναμένεται να επιβεβαιωθεί η στήριξη στην Αίγυπτο τόσο εντός όσο και εκτός Ε.Ε..

Άλλωστε στην τελευταία επίσκεψη του στο Κάιρο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως υπενθυμίζουν έμπειροι κυβερνητικοί παράγοντες, «είχε παραδοτέο» η ελληνική διεκδίκηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να αποκτήσουν στρατηγικό χαρακτήρα οι σχέσεις Βρυξελλών και Καΐρου. Σε αυτήν την επίσκεψη τον Μάρτιο του 2024,μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν και η Πρόεδρος της Κομισιόν, καθώς επίσης άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες που συνυπέγραψαν  τη Συμφωνία Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης ΕΕ - Αιγύπτου, για την οποία η Ελλάδα πρωτοστάτησε.

Μια συμφωνία που αντανακλούσε πλήρως τις ελληνικές θέσεις για τη στρατηγική σημασία του Καΐρου στη συγκράτηση μεταναστευτικών ροών προς ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στα μεγάλα project που συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της γηραιάς ηπείρου.

Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου

Αιχμή του δόρατος αποτελεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου γνωστή ως το έργο GREGY. Το GREGY έχει προϋπολογισμό 4,2 δισ. ευρώ και θα μεταφέρει 3.000 MW πράσινης ενέργειας από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, παραγόμενα από 9,5 GW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), κυρίως από αιολικά πάρκα που θα κατασκευαστούν στην Αίγυπτο. 

Από τα 3.000 MW, το ένα τρίτο θα καταναλώνεται στην Ελλάδα, ένα άλλο τρίτο θα εξάγεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το υπόλοιπο τρίτο θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Το έργο αυτό ξεχωρίζει στην άτυπη κούρσα που εξελίσσεται στη Μεσόγειο για την αξιοποίηση της αχανούς πράσινης ενέργειας της Αιγύπτου, και την αναβάθμιση της Ελλάδας σε κλειδί της διηπειρωτικής αυτής συνεργασίας.

Η σημασία του έργου GREGY θεωρείται ζωτικής γεωστρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως στο πλαίσιο της διαφοροποίησης των προμηθευτών ενέργειας και της απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια έως το 2027. Η διασύνδεση αυτή ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως διαμετακομιστικού κόμβου για την πράσινη ενέργεια και δημιουργεί νέες προοπτικές για την ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο.