Σταμάτης Κριμιζής στο EQ: Οι δηλώσεις του Έλον Μασκ περί αποικισμού του Άρη είναι ανοησίες

Ο διακεκριμένος διαστημικός επιστήμονας και τ. Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Δρ. Σταμάτης Κριμιζής, ο μόνος που έχει «ταξιδέψει» σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, ήταν ο εκλεκτός καλεσμένος της Έλενας Παπαβασιλείου, τη Δευτέρα το βράδυ, στην εκπομπή EQ, στο Action 24. Από τον Βροντάδο της Χίου στη NASA, η ζωή και η πορεία του είναι ένα αληθινό ταξίδι προς τα άστρα.

«Όλα σε μια Ζωή» όπως είναι ο τίτλος της βιογραφίας του η οποία είναι και η ιστορία της επιστήμης του Διαστήματος.

Ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων οδήγησε στη Διαστημική εποχή

Αρχικά η Έλενα Παπαβασιλείου ρώτησε τον Δρ. Κριμιζή σχετικά με την σημαντικότητα της εξερεύνησης του Διαστήματος για την ανθρωπότητα. «Πολύ καλή ερώτηση γιατί αυτό έχει προσδιορίσει μια καινούργια εποχή για την ανθρωπότητα, για τη διαστημική εποχή και αυτό θα αναγνωριστεί σιγά σιγά από την ιστορία», απάντησε ο Δρ. Κριμιζής. «Όταν εκτοξεύτηκε το Sputnik το 1957 εγώ ήμουν πρωτοετής φοιτητής και περνούσε αυτή η σφαίρα γύρω από όλο τον κόσμο, έκανε μπιπ μπιπ και δεν μπορούσε να την ελέγξει κανένας. Ήταν η εποχή του Ψυχρού Πολέμου που οι περισσότεροι άνθρωποι στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στην Αμερική κοιτούσαν να χτίσουν καταφύγια για τον επερχόμενο πυρηνικό πόλεμο».

«Το διαστημικό πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει αν δεν είχαν προωθηθεί οι διηπειρωτικοί πύραυλοι που ο σκοπός τους ήταν να μεταφέρουν μία πυρηνική βόμβα από την μία ήπειρο στην άλλη. Όλη αυτή η δραστηριότητα άξαφνα μεταφέρθηκε στο διάστημα, διότι υπήρχαν τα εργαλεία, υπήρχαν οι πύραυλοι, ορισμένη τεχνολογία. Και ο βραχνάς της πυρηνικής αντιπαράθεσης άλλαξε, ο κίνδυνος μια πυρηνικής σύγκρουσης ελαττώθηκε σιγά σιγά και μεταφέρθηκε σε έναν ανταγωνισμό στο Διάστημα. Το θεωρώ μία φοβερά σημαδιακή περίοδο για την ιστορία της ανθρωπότητας, διότι με αυτό τον τρόπο φύγαμε από την ώρα μηδέν στο λεγόμενο ατομικό ρολόι των επιστημών, το ‘’Doomsday Clock’’ και με αυτό τον τρόπο υπήρξε ανταγωνισμός στην αρχή ανάμεσα στις υπερδυνάμεις, τη Σοβιετική Ένωση και την Αμερική, αλλά βέβαια το διαστημικό πρόγραμμα ήταν κυρίως επιστημονικό, στην αρχή τουλάχιστον, και υιοθετήθηκε από όλο τον κόσμο».

Η Οδύσσεια των Voyager 1 & 2 – Νιώθαμε ότι δημιουργούσαμε Ιστορία

Ο Δρ. Κριμιζής έκανε αναφορά και στο μεγαλύτερο επίτευγμά του, τα Voyager 1 & 2. Το Voyager 1 είναι το πιο απομακρυσμένο διαστημόπλοιο από τη Γη, που λειτουργεί πέρα από την ηλιόσφαιρα και το οποίο ταξιδεύει εδώ και 48 χρόνια, από το 1977, με την επιτήρηση του Δρ. Κριμιζή. Πρόκειται για τα πιο σημαντικά ταξίδια στο Διάστημα που έχει επιτύχει η ανθρωπότητα: «Εγώ το λέω ‘’Η Οδύσσεια των Voyager’’ υπήρχε η περιέργεια για τους απώτερους πλανήτες, τι γίνεται πιο μακριά από τη Γη και εγώ όταν έφτασα στο πανεπιστήμιο της Αϊόβα ως φοιτητής του Βαν Άλεν, μετά από ένα χρόνο με κάλεσε και μου είπε ‘’θα ήθελες να φτιάξεις ένα πείραμα για να πάει στην πρώτη αποστολή στον Άρη;’’. Τότε ήμουν 22 ετών μεταπτυχιακός φοιτητής. Και έγινε αυτό το πείραμα. Ο Βαν Άλεν πίστευε κατά κάποιο τρόπο αυτό που είχε πει ο Νίκος Καζαντζάκης ‘’να μην προσπαθείς να φτάσεις εκεί που νομίζεις ότι μπορείς να φτάσεις, να προσπαθείς να φτάσεις εκεί που νομίζεις ότι δεν μπορείς να φτάσεις’’. Δουλεύοντας με τον καθηγητή Βαν Άλεν νιώθαμε ότι δημιουργούσαμε Ιστορία. Ήταν αχαρτογράφητα νερά, δεν ήξερε κανένας ούτε τι υπήρχε, ούτε τι θα βρεις όταν φτάσεις σε αυτό το ύψος από τη Γη ή σε αυτό τον πλανήτη. Κατά κάποιο τρόπο ήταν παρόμοια με την εξερεύνηση του Κολόμβου. Δεν ήξερε που πήγαινε, που έφτασε και πώς να επιστρέψει στο τέλος».

Ο Άρης είναι αφιλόξενος πλανήτης και δέχεται υψηλές δόσεις ακτινοβολίας

Σχετικά με την αποίκηση στον πλανήτη Άρη όπως ζητά και ο Έλον Μασκ, ο Δρ. Κριμιζής τόνισε τα εξής: «Ο Άρης είναι αφιλόξενος πλανήτης, δεν έχει ατμόσφαιρα, είναι υποτυπώδης, 6 χιλιοστά της ατμόσφαιρας της Γης, είναι διοξείδιο του άνθρακα, επομένως δεν μπορεί ένας άνθρωπος να περπατήσει στην επιφάνεια του Άρη, πρέπει να έχει ειδική στολή με οξυγόνο κλπ. Δεύτερον, ο ήλιος κάνει φοβερές εκρήξεις και όταν βρεθεί άνθρωπος έξω από μια περιοχή που δεν είναι προστατευμένος, μπορεί σε μισή μέρα να πάρει αρκετή ακτινοβολία και να πεθάνει».

Μια αποστολή στον Άρη θα διαρκούσε τουλάχιστον 1000 ημέρες και θα ήταν προβληματική

«Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει αποικία στην επιφάνεια του Άρη. Για να επιβιώσει έχει άλλο ένα πρόβλημα που λέγεται ‘’κοσμική ακτινοβολία’’. Είναι τα σωματίδια που προέρχονται από τις εκρήξεις των supernova που εκρήγνυνται στο Διάστημα και στέλνουν σωματίδια με την ταχύτητα του φωτός σε όλο τον γαλαξία και στον δικό μας γαλαξία. Ένα μέτρο κάτω από το έδαφος οι άνθρωποι θα είναι προστατευμένοι. Όμως αυτό είναι δαπανηρό και δύσκολο να κατασκευαστεί. Χώρια τις δυσκολίες που θα έχει ένα ταξίδι για 8 μήνες στο Διάστημα μέχρι να φτάσει. Θα πρέπει να περάσει άλλο τόσο χρόνο στην επιφάνεια και μετά επιστροφή. Μια αποστολή στον Άρη θα διαρκούσε τουλάχιστον 1000 ημέρες και θα ήταν πολύ προβληματική. Δεν λέω ότι δεν θα γίνει μια αποστολή με ανθρώπινο πλήρωμα».

Ανοησίες οι δηλώσεις του Έλον Μασκ περί αποικισμού του Άρη

«Θα γίνει την επόμενη δεκαετία του 2030-2040 αλλά δεν θα είναι με πολύ κόσμο. Δεν είναι θέμα αποικισμού του Άρη. Οι δηλώσεις του Έλον Μασκ περί αποικισμού του Άρη είναι ανοησίες. Δεν μπορείς να πάρεις 8 δισεκατομμύρια κόσμο και να τον πας στον Άρη υπό αυτές τις συνθήκες. Ότι θα μπορούσε να γίνει μία αποστολή και μπορούν να μείνουν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα με υποδομές κάτω από την επιφάνεια, ναι, αλλά για ποιο σκοπό; Δεν είναι επιστημονικός ο σκοπός. Εμείς με τα ρομποτικά διαστημόπλοια έχουμε χαρτογραφήσει τον Άρη πολύ καλύτερα από τη Γη».

Βιολογική δραστηριότητα στον Άρη

Στην ερώτηση της Έλενας αν υπάρχει πιθανότητα βιολογικής δραστηριότητας στον Άρη ο Δρ. Κριμιζής είναι θετικός. «Υπάρχει πιθανότητα να βρούμε βιολογική δραστηριότητα στο υπέδαφος του Άρη. Ο Άρης είχε νερό, υπήρχαν λίμνες, υπάρχουν σήμερα παγετώνες από νερό στον Βόρειο και τον Νότιο πόλο και παγετώνες από διοξείδιο του άνθρακα, επίσης. Αλλά έχουμε και ενδείξεις ότι υπάρχουν υπόγειες δεξαμενές νερού», εξήγησε ο Δρ. Κριμιζής.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη Γη είναι η κλιματική αλλαγή

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη Γη είναι η κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τον Δρ. Κριμιζή. «Συνεχίζουμε και βάζουμε υδρογονάνθρακες μέσα στην ατμόσφαιρα, διοξείδιο του άνθρακα κλπ, η επιστημονική κοινότητα πιστεύει ότι όταν φτάσουμε τουλάχιστον ενάμιση βαθμό κελσίου παραπάνω από τα τελευταία δέκα χιλιάδες χρόνια – που ήδη έχουμε φτάσει – τότε θα αρχίσει σιγά σιγά η καταστροφή με την αύξηση της θερμοκρασίας που θα είναι μη αναστρέψιμη. Αλλά εγώ είμαι αισιόδοξος. Η ανθρωπότητα όταν φτάσει στην άκρη του γκρεμού παίρνει αποφάσεις και νομίζω ότι η τεχνολογία θα μας σώσει. Υπάρχουν ήδη σχήματα που μπορεί κανείς να αρχίσει να αφαιρεί διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και να το θάβει. Αλλά χρειάζεται να υπάρχει και πολιτική βούληση πριν φτάσουμε στην άκρη του γκρεμού», τόνισε ο Δρ. Κριμιζής.

Το σχέδιο Τραμπ για επιστροφή στα ορυκτά είναι προβληματικό

Ο Δρ. Κριμιζής γνωρίζει καλά τον νέο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ και τα σχέδιά του για τα διαστημικά προγράμματα: «Φοβόμαστε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα απαγορεύσει την χρήση κονδυλίων στο επιστημονικό πρόγραμμα με ρομποτικά διαστημόπλοια και όλος ο προϋπολογισμός θα πάει στα ανθρώπινα πληρώματα. Στην προηγούμενη θητεία είχε πει ότι θα αναβιώσει την εξόρυξη άνθρακα, αυτό απέτυχε παταγωδώς. Το σχέδιο Τραμπ για επιστροφή στα ορυκτά είναι προβληματικό».

Η αξιολόγηση είναι βασική για ένα αξιοκρατικό κράτος

Ο κορυφαίος διαστημικός επιστήμονας μίλησε στην Έλενα Παπαβασιλείου για τις ομιλίες σε μαθητές σχολείων και φοιτητές που πραγματοποιεί συχνά: «Η συμβουλή μου στους νέους είναι να έχουν ένα όνειρο και να το κυνηγούν, αλλά το εργαλείο είναι η αριστεία. Χρειάζεται σκληρή δουλειά για να κάνουν πραγματικότητα τα όνειρά τους. Πρέπει να έχουν ήθος και να προωθούν πάντοτε την αξιοκρατία. Η αξιολόγηση προωθεί την αξιοκρατία. Η αξιολόγηση είναι βασική για να υπάρχει ένα αξιοκρατικό κράτος, διότι με αυτό τον τρόπο επιλέγεις τα καλύτερα μυαλά για να ηγηθούν της χώρας. Όταν ένα κράτος έχει πελατειοκρατία και όχι αξιοκρατία θα είναι πάντοτε μέτριο. Δεν υπάρχουν όρια στη γνώση και στη δημιουργία, δεν υπάρχουν όρια στο άτομο που έχει την επιθυμία να μάθει και να εξελιχθεί. Προτρέπω τους νέους, αν έχουν την ευκαιρία, να πάνε στο εξωτερικό να διαπρέψουν, να μάθουν τη σημασία των αξιών – ήθος, αριστεία, αξιοκρατία, αξιολόγηση – να μάθουν τον τρόπο που οι μέντορες προωθούν τους μαθητές τους και μετά να επιστρέψουν στην Ελλάδα».