«Έργα άμεσα για να σωθεί η παραγωγική διαδικασία»: SOS από τον αντιπρόεδρο αγροτών Καρδίτσας

Αντιμέτωποι με τον «Γολγοθά» της λειψυδρίας είναι (και) οι αγρότες της Θεσσαλίας. Ο εφιάλτης της ξηρασίας πλανάται πάνω από τον κάμπο την ώρα που οι τοπικοί παραγωγοί εξακολουθούν να δίνουν μια σκληρή μάχη με τις συνέπειες της τριπλής συμφοράς από τις κακοκαιρίες «Ιανός», «Daniel» και «Elias».

Οι αγρότες, αλλά και οι κτηνοτρόφοι που - μετά τις καταστροφικές κακοκαιρίες - δέχθηκαν και το ράπισμα της πανώλης των αιγοπροβάτων, εκπέμπουν «σήμα κινδύνου». Ζητούν άμεσα έργα υποδομής καθώς και οικονομική στήριξη για να πάρει μπροστά και πάλι η παραγωγική διαδικασία, γιατί αλλιώς «δεν θα υπάρξει αύριο», όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει στο flash.gr ο Σωτήρης Γιαννακός, αντιπρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας (ΕΟΑΣΚ) και αντιδήμαρχος του Δήμου Σοφάδων. 

Μιλώντας για το τεράστιο ζήτημα της λειψυδρίας, σε μια περιοχή όπου η αγροτική παραγωγή είναι βασικός πυλώνας της τοπικής οικονομίας, αλλά και βασικός κρίκος στον πρωτογενή τομέα της χώρας, ο κ. Γιαννακός παραθέτει τις πτυχές του προβλήματος και επισημαίνει την αναγκαιότητα άμεσης υλοποίησης έργων και μέτρων που θα επιτρέψουν σε γεωργούς και κτηνοτρόφους να συνεχίσουν να καλλιεργούν και να παράγουν στον τόπο τους. Παράλληλα, εκπέμπει SOS για τη Λίμνη Σμοκόβου που ξεκίνησε με 260 εκατομμύρια κυβικά εκατοστά νερού και σήμερα είναι κάτω από το όριο των 90 κ.ε.

- Λειψυδρία, μια λέξη που συζητάμε όλο και και συχνότερα τον τελευταίο καιρό. Θέλω να μου πείτε, αν υπάρχει πρόβλημα και στην πολύπαθη Θεσσαλία, και σε ποιο βαθμό.

«Να ξεκινήσουμε από το Σμόκοβο, εκεί όπου υπάρχουν τα γνωστά Λουτρά Σμοκόβου, αλλά και το Φράγμα του Σμοκόβου, που έγιναν στην περιοχή για τρεις σκοπούς. Ο πρώτος λόγος είναι τουριστικός ώστε να αναβαθμιστεί η περιοχή, ο δεύτερος λόγος είναι η άδρευση όλου του Δήμου Σοφάδων, γινόταν με διάφορα αντλιοστάσια από το νερό αυτής της λίμνης, και ο τρίτος λόγος ήταν ύδρευση - έχουμε και εργοστάσιο το οποίο καθαρίζει το νερό για να αρδευτούν αρκετές κοινότητες της ανατολικής πλευράς του νομού Καρδίτσας. Η λίμνη (σ.σ. στο Σμόκοβο) είχε μια χωρητικότητα όταν ξεκίνησε με περίπου 260 εκατομμύρια κ.ε. νερού. Κρατήστε αυτό το νούμερο. Γιατί σήμερα είναι κάτω από τα 90 εκατομμύρια, το οποίο είναι το όριο».

- Δηλαδή είναι στο όριο συναγερμού, ας πούμε έτσι;

«Ακριβώς, δεν θα μπορούμε να πάρουμε νερό για τα διυλιστήρια για να πιει ο κόσμος -ένα εργοστάσιο το οποίο δεν δουλεύει ακόμα αλλά θα δουλέψει κάποια στιγμή- και δεν μπορεί οριακά αυτές τις μέρες να ανταποκριθεί στην άρδευση των αγροτών σε μία καλλιέργεια βαμβακιού η οποία στηρίζει όλη την οικονομία της Θεσσαλίας.

»Είχαμε τον "Ιανό", τον "Ντάνιελ" και τον "Ελίας". Τρία φαινόμενα τα οποία δεν ήταν εκεί προς την περιοχή για να συγκεντρωθεί νερό στη λίμνη. Παρόλο που "πνιγήκαμε", δεν έπεσαν τα πολλά νερά εκεί πάνω στην πλευρά της λίμνης. Η λίμνη ξεκίνησε φέτος με 132 εκατομμύρια το φτάσαμε μέχρι το 90 στο οικολογικό όριο και αυτό το νερό δεν είναι ικανό να αρδεύσει τον κάμπο. Το ευτύχημα είναι αυτό τον καιρό είμαστε στις τελευταίες μέρες της αρδευτικής περιόδου, γιατί γύρω στις 25 Αυγούστου το βαμβάκι σταματάει, δεν χρειάζεται δηλαδή άλλο νερό. Το βαμβάκι είναι και η κύρια καλλιέργεια με 800 με 850 χιλιάδες στρέμματα σε όλο τον κάμπο. Δεν χρειάζεται να κάνουμε άλλη εκταμίευση νερού. Όμως αν δεν βρέξει από εδώ και πέρα αν δεν χιονίσει τον επόμενο χειμώνα, πολύ φοβάμαι του χρόνου δεν θα λειτουργήσει αρδευτικά λίμνη. Αυτό θα ήταν μια καταστροφή, το να ξεραθεί τελείως».

- Πλέον, τι μπορεί να γίνει; Εσείς σαν φορέας έχετε δρομολογήσει κάποιες ενέργειες; Έχετε ασκήσει πιέσεις;

«Ως φορέας συνδικαλιστικός, είμαστε στη γραμμή "εντοπίζω, προωθώ και διεκδικώ". Τι εννοώ; Δεν έχουν γίνει τα απαραίτητα έργα υποδομής. Δηλαδή, το νερό τώρα πάει σε ένα κλειστό κύκλωμα που αρδεύει κάποια στρέμματα, πάει σε ένα ανοιχτό, δηλαδή σε χαντάκια και σε ποτάμια, που σημαίνει ότι το μισό χάνεται στον υδροφόρο ορίζοντα. Άρα λοιπόν εδώ χρειαζόμαστε και τσιμενταύλακες και το κλειστό κύκλωμα να επεκταθεί. Από κει και πέρα, το μεγαλύτερο ζήτημα και πρόταση που έχουμε κάνει, είναι η στάγδην άρδευσης. Με αυτό το σύστημα έχεις μεγάλη εξοικονόμηση νερού. Για παράδειγμα, αν χρειάζεται ένα καρούλι, το "κανόνι" που λέμε, για να ποτίζεται ένα χωράφι εναέρια, με τη στάγδην άρδευση χρειάζονται τα μισά κυβικά. Το κόστος δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό. Για ένα στρέμμα απαιτούνται περίπου 100 με 120 ευρώ. Όμως οι αγρότες, με αυτή την πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, δηλαδή το ακριβό κόστος παραγωγής σε σχέση με τις χαμηλές τιμές των προϊόντων, δεν επιτρέπει στον αγρότη να κάνει τέτοια επένδυση σήμερα. Και προτιμάει με τα μηχανήματα που έχει να ποτίζει. Άρα αυτό πρέπει να επιδοτηθεί από το κράτος.

»Επίσης, να σταθώ στο Φράγμα της Σκοπιάς. Από τα Φάρσαλα πλημμυρίσαμε φέτος. Δεν έγινε το φράγμα να συγκρατεί να νερά. Η Λίμνη Σμοκόβου και η Λίμνη Πλαστήρα, που θα μιλήσουμε και γι' αυτή, συγκρατήσαν αρκετά νερά στην πλημμύρα μου που είπαμε. Και έχουμε ακόμα ένα φράγμα ως πρόταση, του Μουζακίου και της Πύλης. Αυτά είναι μεγαλόπνοα έργα τα οποία θα πρέπει να γίνουν άμεσα, θα πρέπει το κράτος δηλαδή αυτή τη στιγμή να υποστηρίξει αυτά τα τρία - τέσσερα έργα.

»Και έχουμε και μία πρόταση, για τη Λίμνη Σμοκόβου ειδικά, έχουμε δίπλα το Βαθύλακο που είναι τα ιαματικά νερά τα οποία πάνε χαμένα. Θα μπορεί εκεί με ένα τούνελ να πέσουν και αυτά με στη λίμνη και είναι περίπου μία "αποθήκη" της τάξης του 15 με 20 εκατομμύρια κυβικά νερό κάθε χρόνο. Για να γίνει -που λέμε εμείς- ένα τούνελ εκεί το οποίο είναι της τάξης των 5 χιλιομέτρων. Είναι ακόμη στις μελέτες, είναι ακόμα στην πρόταση, και για "ωριμάσει" αυτό το έργο, έτσι όπως γίνονται στην Ελλάδα, θα πρέπει να περάσουν καμιά δεκαριά χρόνια. Έχουμε άλλο ένα "κόσμημα", τη Λίμνη Πλαστήρα στην Καρδίτσα, η οποία τροφοδοτεί και αυτή νερό για τους αρδευτές του κάμπου, φτάνει μέχρι τη Λάρισα. Έχει το διυλιστήριο που πίνει νερό όλος ο νομός Καρδίτσας -εκτός από αυτό που γίνεται τώρα και θα απαλλάξει κάποιο κομμάτι της ανατολικής πλευράς- έχει την άρδευση κι έχει και τον τουριστικό κομμάτι. Είναι ένα φανταστικό μέρος εδώ, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί. Εάν όμως έχουμε αυτές τις ανοβρίες, αυτή την κλιματική αλλαγή και κρίση -πείτε το όπως θέλετε- θα τελειώσει και από κει το νερό. Άρα λοιπόν χρειάζεται να γίνουν αυτά που είπαμε πριν: να γυρίσει ο Αχελώος, να γίνει το Φράγμα της Σκοπιάς και του Μουζακίου, και να γυρίσει και ο Βαθύλακος».

- Από αυτά τώρα τα έργα που ακούω, υπάρχει κάποια υπόσχεση; Έχει ξεκινήσει κάτι, υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα; Πού βρισκόμαστε;

«Τον Αχελώο, κάθε χρόνο, τον ακούμε να εξαγγέλλεται στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, και δεν έχει γίνει τίποτα τα τελευταία 30 χρόνια. Δεν βαρύνει αυτή την κυβέρνηση, την προηγούμενη ή την παραπροηγούμενη. Οι κυβερνώντες πρέπει να γυρίσουν το άνω ρου του Αχελώου προς τον κάμπο για να σωθεί και η παραγωγική διαδικασία, και από κει εκεί πέρα το οικολογικό σύστημα της χώρας μας. Γιατί για να έχουμε μεταποίηση και διάθεση πρέπει να έχουμε παραγωγική διαδικασία. Δηλαδή για να έχουμε ψωμί και τυρί πρέπει να έχουμε σιτάρι και γάλα.

»Να πούμε ακόμη ότι και με την κτηνοτροφία ασχολείται πολύς κόσμος. Είχαμε τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, χαθήκαν τόσα ζωντανά και φυσικά και ανθρώπινες ζωές. Τώρα ήρθε η πανώλη και σφαγιαστήκαν τόσα ζώα. Θα πρέπει το κράτος να είναι παρόν, ξαναλέω. Δεν μπορεί τώρα μία προβατίνα να χρειάζεται 350 με 400 ευρώ και το κράτος να δίνει 125. Επιπλέον, να αναλογιστούμε ότι αυτός ο παραγωγός, πριν αρρωστήσει αυτή η προβατίνα με την πανώλη, είχε εισόδημα κάθε μέρα. Αυτή η προβατίνα έβγαζε έστω ένα κιλό γάλα. Άρα, τι κάνει αυτός ο άνθρωπος; Αν του σφαγιάστηκαν τα πρόβατα αυτά, και το κράτος δίνει 125 στα 350, πρώτα απ' όλα πώς θα ζήσει αυτός ο άνθρωπος την οικογένεια; Να το πω έτσι ωμά και απλά.

»Πάμε παρακάτω. Έχουμε τα αγροτικά προϊόντα. Έχουμε την κατάρρευση της τιμής του σταριού. 36 πουλάγαμε πέρσι, 23 φέτος. Είδατε κανένα ψωμί να πωλείται φθηνότερα; Μακαρόνια; Έχουμε το βαμβάκι το οποίο είναι η μεγαλύτερη "επιχείρηση" θα έλεγα στον κάμπο. Ενεργοποιούνται πάρα πολλά επαγγέλματα εκεί γύρω. Πέρσι κατέληξε με 63 λεπτά. Φέτος χρηματιστηριακά μέχρι αυτή τη στιγμή έχει 53. Αν σας κάνω την αναγωγή τώρα με το πόσα κιλά μπορεί να πάρει ένας παραγωγός με την τιμή και με το κόστος παραγωγής και ζωής, θα δείτε ότι είναι "μία η άλλη".

»Να πω κι ένα τελευταίο. Για το Δήμο. Αναλάβαμε ένα δίκτυο, τώρα με τον "Ντάνιελ", το οποίο έχει 35 περίπου αντιλιοστάσια για να αντλούμε αυτό το νερό που δεν υπάρχει και ήταν όλα πλημμυρισμένα. Φανταστείτε ένα ηλεκτρομότερο να είναι μέσα στο νερό, πώς να δουλέψει; Το τι επισκευές χρειαζόταν. Δόξα τω Θεώ, τα φτιάξαμε αλλά μόλις πατήσαμε το κουμπί, τελειώνει το νερό από κάτω».

- Δηλαδή, από ό,τι καταλαβαίνω, είναι κάτι σαν τη Λερναία Ύδρα. Κόβετε ένα κεφάλι αλλά βγαίνουν άλλα. Οι αρμόδιοι φορείς, η Περιφέρεια, είναι στο πλευρό σας;

«Τα προβλήματα είναι πάρα πολλά. Ναι, σε αυτά τα προβλήματα όλοι είναι κοντά, και η Περιφέρεια και η εκάστοτε κυβέρνηση προσπαθεί. Αλλά το θέμα είναι ότι δεν φτάνουν αυτά που δίνει. Έχουμε έναν ΕΛΓΑ ο οποίος είναι αναχρονιστικός, δηλαδή έγινε το 2010 και δεν ανταποκρίνεται σήμερα στις φυσικές καταστροφές. Τον πληρώνουμε και δεν παίρνουμε. Υπάρχουν προβλήματα και με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Έχουμε εδώ και τον υπουργό μας, που είναι συντοπίτης και γνωρίζει τον κάμπο σπιθαμή προς σπιθαμή, όλη τη Θεσσαλία. Προσπαθεί αλλά υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα. Και στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ, και γενικά γενικότερα στην αγροτική πολιτική. Θα πρέπει να πέσουν χρήματα, να το καταλάβουν. Αν δεν πέσουν χρήματα να στηριχτεί η παραγωγική διαδικασία, δεν θα έχουμε "αύριο".

»Επειδή έχω ξαναπεράσει από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όταν ήταν κοινότητα το χωριό μου, το 1986-90, είχαμε τα ίδια ζητήματα και τότε. Με νομάρχη Καρδίτσας τον κ. Χρυσοχοΐδη, τον σημερινό υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Έγινε ο "Καποδίστριας" που ήμασταν τέσσερις κοινότητες, μετά ο "Καλλικράτης" που γίναμε 31. Δεν άλλαξε σχεδόν τίποτα. Δεν έγινε ένα έργο υποδομής όλα αυτά τα χρόνια. Φωνάζουμε ξαναφωνάζουμε, μεγάλα τα προβλήματα. Δεν ξέρω πού οδηγούμαστε. Μας έλεγαν να κάνουμε φωτοβολταϊκά. Τέσσερις με έξι βαθμοί θερμοκρασίας παραπάνω όταν μία περιοχή έχει 10 στρέμματα φωτοβολταϊκά. Δεν αυτό σε αντίθεση με την κλιματική αλλαγή; Και επιβαρύνεται το περιβάλλον και τα μηχανήματα έχουν ένα όριο "ζωής". Πόσο θα αντέξουν; Πέντε χρόνια, 10-15 χρόνια; Τελικά για ποιον δουλεύουμε; Δεν μιλάω κομματικά. Μιλάω πολιτικά. Από τα νέα καθήκοντα που μου εμπιστεύτηκε εδώ ο δήμαρχος, ο κ. Κατσής, θα δώσω ό,τι μπορώ για τον πολίτη. Μπορώ να βοηθήσω να φτάσει έστω και μια σταγόνα νερό μέχρι στον τελευταίο παραγωγό; Από αυτό το μετερίζι παλεύω».