Σεισμοί στη Σαντορίνη: Μπαράζ δονήσεων τις τελευταίες ώρες - Τι εκτιμούν οι ειδικοί για την εξέλιξη

Σε διαρκή επιφυλακή παραμένουν κάτοικοι και Αρχές στη Σαντορίνη, στην Αμοργό και στα γύρω νησιά από τους συνεχείς σεισμούς που δεν λένε να κοπάσουν.

Η σεισμική δραστηριότητα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας της Τετάρτης προς Πέμπτη στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης με εννιά σεισμικές δονήσεις άνω των 4 Ρίχτερ.

Σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου της Αθήνας, καταγράφηκαν ακόμη έξι «ασθενείς» σεισμικές δονήσεις (4,4, 4,3, 4,2, 4,4, 4,5 4,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ) το χρονικό διάστημα μεταξύ 04:00 και 05:30 (αντίστοιχα, με αντίστροφη χρονολογική σειρά, στις 05:23, στις 04:48, στις 04:45, στις 04:27, στις 04:24 και στις 04:02) στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης.

Εξάλλου, οι σεισμογράφοι κατέγραψαν «ασθενή» σεισμική δόνηση 4,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στον θαλάσσιο χώρο δυτικά-νοτιοδυτικά της Ανάφης. Νωρίτερα, τρεις «ασθενείς» σεισμικές δονήσεις, δυο μεγέθους 4,1 και μια 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, καταγράφτηκαν στη 01:16, στις 00:59 και στις 00:57, κατά τα δεδομένα από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.

Χθες Τετάρτη το βράδυ στις 21:09 καταγράφηκε η πιο ισχυρή δόνηση μέχρι στιγμής στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ασυνήθιστης σεισμικής ακολουθίας στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αμοργού, με μέγεθος 5,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, πάντα κατά το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. 

Πάνω από 1.000 σεισμοί σε λίγες ημέρες 

Χαρακτηριστικό είναι πως σύμφωνα με το ΕΚΠΑ το τελευταίο δεκαήμερο έχουν γίνει πάνω από 6.400 σεισμοί στην περιοχή ανάμεσα στην Σαντορίνη και την Αμοργό και οι δονήσεις συνεχίζονται αμείωτες.

Μέσα σε μία εβδομάδα στην περιοχή της Ανύδρου καταγράφηκαν πάνω από 1.000 σεισμοί με μεγέθη που έφταναν ως και λίγο πάνω από 5 Ρίχτερ.

Γραφικό δείχνει την εξέλιξη του φαινομένου μέσα στον χρόνο και πώς τα επίκεντρα βρίσκονται όλα γύρω από το νησάκι στα ανοιχτά της Σαντορίνης και της Αμοργού.

Όσον αφορά τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά μέχρι την Παρασκευή (07/02/2025) στην Σαντορίνη και την Αμοργό ενώ σήμερα Πέμπτη (06/02/2025) τα σχολεία θα είναι κλειστά σε Τήνο, Σύρο, Μύκονο, Άνδρο, Πάρο, Πάτμο και τη Λέρο.

Οι 5 περιοχές με υψηλό κίνδυνο κατολισθήσεων

Πάντως σε κεντρικά σημεία του νησιού έχουν τοποθετηθεί κορδέλες όπου απαγορεύεται η διέλευση σε κατοίκους και επισκέπτες.

Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και πρόεδρος της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης Σεισμικής Διακινδύνευσης, καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, ανέφερε ότι «ο κατολισθητικός κίνδυνος σε όλο το μήκος σχεδόν των πρανών της καλδέρας της Σαντορίνης είναι υψηλός, αλλά και η διακινδύνευση είναι υψηλή δεδομένου ότι σε αυτά τα σημεία συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου τουλάχιστον για οκτώ μήνες κάθε χρόνο». 

Επίσης εξήγησε πως έχει γίνει χαρτογράφηση του κατολισθητικού κινδύνου και της κατολισθητικής διακινδύνευσης και επιλέχθηκαν πέντε περιοχές που συγκεντρώνουν υψηλή διακινδύνευση:

• ο παλαιός λιμένας Φηρών,
• το λιμάνι Αθηνιού,
• η περιοχή Αμμούδι στην Οία,
• η περιοχή της Αρμένης στην Οία και
• η Θηρασιά, στον οικισμό Κόρφου. 

Επιστημονικές παραφωνίες

Η αγωνία είναι διάχυτη και στους επιστήμονες που παρακολουθούν την σεισμική ακολουθία καθώς προβληματισμό προκαλεί το γεγονός πως ακόμη μετά από τόσες ημέρες δεν έχει εκδηλώσει ο κύριος σεισμός που θα προκαλούσε εκτόνωση του φαινομένου. Ωστόσο οι εκτιμήσεις είναι πολλές και διαφορετικές και δεν υπάρχει ενιαία άποψη.

Στην έκτακτη ανακοίνωση που εξέδωσε η Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ την Τετάρτη (05/02) τονίζεται ότι «δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο το σεισμικό σμήνος να διεγείρει τη διάρρηξη ενός σημαντικού τμήματος μεγάλου ενεργού ρήγματος της περιοχής, δίνοντας έτσι έναν κύριο σεισμό και στη συνέχεια η δραστηριότητα να πάρει τη μορφή μιας τυπικής μετασεισμικής ακολουθίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, το σεισμικό σμήνος που έχει προηγηθεί του κύριου σεισμού θα χαρακτηριστεί (εκ των υστέρων) ως προσεισμική ακολουθία».

Η συγκεκριμένη Επιτροπή εκτιμά πως η σεισμική έξαρση δεν σχετίζεται με κάποιο ηφαιστειακό κέντρο: «Η παρατηρούμενη σεισμική έξαρση λαμβάνει χώρα εντός του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου, δεν σχετίζεται άμεσα με κάποιο γνωστό ηφαιστειακό κέντρο, αλλά φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει ένα σύστημα κανονικών ρηγμάτων, διεύθυνσης ΝΔ-ΒΑ στη θαλάσσια λεκάνη της Ανύδρου. Τα σεισμικά σμήνη, και ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε ηφαιστειακά περιβάλλοντα, συχνά διεγείρονται από διείσδυση ρευστών στον ρηξιγενή ιστό, τα οποία διευκολύνουν τις διαρρήξεις, σε συνδυασμό με τη μεταφορά τάσης που προκαλείται από τους ίδιους τους τεκτονικούς σεισμούς».

Λέκκας: «Παρατηρούμε ότι εκτονώνεται η ενέργεια και μειώνεται η πιθανότητα μεγάλου σεισμού»

«Από χθες στις 12μιση έως τώρα το πρωί είχψαμε πάνω από 100 σεισμούς όλων των μεγεθών. Όλη η δραστηριότητα είναι σε καλό επίπεδο. Όσο περνάνε οι μέρες και έχουμε τέτοια έντονη σεισμικότητα εκτονώνεται η ενέργεια και απομειώνεται ο κίνδυνος για έναν σεισμό 6 Ρίχτερ και 6plus ενώ επιταχύνεται χρονικά η διαδικασία εκτόνωσης της ενέργειας» είπε στο Mega ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας. Διατήρησε ωστόσο και την επιφύλαξη ότι η φύση δεν ακολουθεί πάντα τη λογική των ανθρώπων.

«Για ποια εκτόνωση μιλούν;»

Την ίδια ώρα, ο Άκης Τσελέντης ξεσπά μέσω Facebook εναντίον εκείνων που ισχυρίζονται ότι οι σεισμοί της τάξης των 4 Ρίχτερ βοηθούν στην εκτόνωση της κατάστασης. 

«Το φαινόμενο συνεχίζεται με ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΑ χαρακτηριστικά. Χθες παρακολούθησα στα ΜΜΕ κάποιες απόψεις ότι με τα 5 ρίχτερ θα εκτονωθεί το σεισμικό δυναμικό του ρήγματος (ρηγμάτων) όπως και με τα πολλά άνω των 4R σεισμικά γεγονότα!!!

ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ

Ένας σεισμός 5R έχει 33 φορές μεγαλύτερη ενέργεια από ένα σεισμό 4R και ένας σεισμός 6R έχει 999! Φορές μεγαλύτερη ενέργεια από ένα σεισμό 4R. Φυσικά ένας σεισμός 7R (που απεύχομαι αλλά είναι μέσα στο δυναμικό του ενεργού ρήγματος) έχει 32.967 περισσότερη ενέργεια από ένα τεσσάρι. Για ποια εκτόνωση μιλούν;

Αν παρατηρήσουν οι κάτοικοι μια μικρή ύφεση στη σεισμικότητα ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΙΠΟΤΑ! Και να συνεχίσουν να ακολουθούν τα μέτρα που πρότειναν όχι η πολιτεία…. ΑΛΛΑ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ. Να κλείσουν τα αυτιά τους σε φαιδρές και επικίνδυνες δηλώσεις πολιτικών και ατόμων υπαλλήλων των μεγάλων ξενοδοχειακών συμφερόντων. Να μην τα ξαναγράφω…».

«Σεισμοί με τεκτονικά χαρακτηριστικά»

Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος από την πλευρά του εκτιμά πως η σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με το «ξύπνημα» κάποιου ηφαιστείου, ενώ τονίζει ότι όλα δείχνουν προς την κατεύθυνση ενός μεγάλου σεισμού το επόμενο διάστημα. 

Μιλώντας στο Attica TV ανέφερε: «Για όλο τον Ιανουάριο, μέχρι το πρωί το Σαββάτου, δεν είχαμε ξεπεράσει σε μέγεθος τα 3 Ρίχτερ. Από το μεσημέρι του Σαββάτου μέχρι τώρα, σταδιακά φτάσαμε στο 4, στο 4,8, και σήμερα φτάσαμε στο 5. Άρα μιλάνε τα πράγματα από μόνα τους. Και με βάση τις επιστημονικές παρατηρήσεις έχω από το Σάββατο εκφράσει την πολύ βάσιμη επιστημονική άποψη ότι βρισκόμαστε σε προσεισμική ακολουθία.  

Στη συνέχεια εξήγησε: «Μέλη της επιστημονικής κοινότητας ξεκινήσαμε λάθος. Ενδεχομένως μετέδωσαν λάθος εντυπώσεις, ίσως άθελά τους, σε μέλη της πολιτικής ηγεσίας. Υπερτόνισαν δηλαδή το ενδεχόμενο του ηφαιστειακού κίνδυνου. Το οποίο όμως δεν ισχύει. Έχει αυξηθεί το τελευταίο τετραήμερο, λόγω της προσεισμικής ακολουθίας, ασφαλώς ο σεισμικός κίνδυνος. Δεν έχει αυξηθεί όμως καθόλου ο ηφαιστειακός κίνδυνος. Και όχι μόνο δεν έχει αυξηθεί, αλλά δεν υπάρχει και καμία άλλη ένδειξη που να μας δείχνει ότι οι σεισμοί, όλοι αυτοί οι εκατοντάδες των σεισμών που έχουν γίνει, είναι ηφαιστειακοί. Δεν είναι. Έχουν όλοι τους καθαρά τεκτονικά χαρακτηριστικά. Δηλαδή συνδέονται με ενεργά ρήγματα της περιοχής. Είναι σεισμοί που θα μπορούσαν κάλλιστα να συμβούν σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας, η οποία δεν φιλοξενεί ηφαιστειακά κέντρα».

«Το επόμενο στάδιο η έκρηξη του ηφαιστείου»

Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η άποψη του Αβραάμ Ζεληλίδη. Ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών ανέφερε στο Action 24 ότι η καταιγιστική σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων ημερών στη Σαντορίνη συνδέεται με τα ηφαίστεια της περιοχής.

«Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει τι εννοούμε ηφαιστειακό τόξο. Όπως βυθίζεται η αφρικάνικη πλάκα κάτω από την ευρωπαϊκή, στα 80 χιλιόμετρα βάθος περίπου, αρχίζει το λιώσιμο των πετρωμάτων. Αυτά δημιουργούν το ηφαιστειακό τόξο. Ξέρουμε ποια νησιά είναι σε αυτή τη ζώνη. Σε αυτά τα νησιά, τα ηφαίστεια είναι ενεργά. Εκτός από τη Σαντορίνη, είναι η Νίσυρος, τα Μέθανα, η Μήλος», τόνισε ο καθηγητής.

Όπως υποστηρίζει ο Αβραάμ Ζεληλίδης το φαινόμενο που παρακολουθούμε τις τελευταίες ημέρες σχετίζεται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα και η έκρηξη είναι το επόμενο στάδιο.

«Εγώ διαφωνώ με τους σεισμολόγους ότι είναι ένα τεκτονικό ρήγμα και δεν έχει σχέση με τα ηφαίστεια. Είναι δίπλα στα ηφαίστεια», είπε.

«Περιμένουμε σεισμό 6 Ρίχτερ»

Το βράδυ της Τετάρτης (05/02) ο Δημήτρης Παπανικολάου, ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέρθηκε στο θέμα της «πολυφωνίας» των σεισμολόγων ρίχνοντας «καρφιά» στον συνάδελφό του Άκη Τσελέντη, μιλώντας στο Attica TV. «Όλοι οι επιστήμονες μπορούν να έχουν άποψη, αλλά το θέμα είναι πότε τη λέμε και με τι στοιχεία. Ο κύριος Τσελέντης έρχεται από μακριά, από το παρελθόν, τότε που οι κόντρες ήταν και πολύ γερές. Δεν βρίσκεται εντός πραγματικότητας, γιατί δεν έχει δουλέψει στην περιοχή και δεν έχει τα στοιχεία που έχουμε εμείς. Σημασία έχει η γνώμη των κατεξοχήν ειδικών, των επαϊόντων, που έχουν δουλέψει στην περιοχή και δικαιούνται να έχουν μια άποψη πιο συγκροτημένη και τεκμηριωμένη».  

Για τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή τόνισε: «Το ρήγμα της Αμοργού είναι το ανατολικό κομμάτι μιας μεγάλης δομής της τάφρου που περιλαμβάνει και τα ηφαίστεια. Η τάφρος ξεκινάει από τα Χριστιανά, προχωράει στην Καλντέρα, την Άνυδρο και συνεχίζει νότια της Αμοργού. Το ανατολικό κομμάτι που είναι ουσιαστικά όλη η νότια ακτή της Αμοργού έδωσε τον σεισμό του 1956 και το τσουνάμι. Για να ξαναδώσει φαινόμενα πρέπει να περάσουν αιώνες για να συσσωρευθούν τάσεις οι οποίες χρειάζονται έναν συγκεκριμένο χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για το ρήγμα της Αταλάντης. Αυτή τη στιγμή, η διέγερση που μας απασχολεί είναι στο κεντρικό τμήμα αυτής της τάφρου που ξεκινάει περίπου από την Άνυδρο και φτάνει έως το Κολούμπο. Αυτό είναι το κομμάτι με τους τεκτονικούς σεισμούς που έχει συγκεκριμένο μήκος 15-20χλμ και μπορεί να δώσει έναν σεισμό της τάξεως των 6 Ρίχτερ και του οποίου κατά μήκος έχουμε αυτή της στιγμή τους μέτριους σεισμούς οι οποίοι είναι ρηγματάκια 1-2χλμ».

Σχετικά με τον κύριο σεισμό ο οποίος δεν φαίνεται να έχει σημειωθεί, ο κ. Παπανικολάου εξήγησε πως «εξακολουθούμε να πιστεύουμε και να περιμένουμε έναν μεγάλο σεισμό της τάξεως των 6 ο οποίος θα σηματοδοτήσει την κορύφωση και λήξη της δράσης. Μετά θα έχουμε μια φυσιολογική μετασεισμική ακολουθία. Πιστεύω θα γίνει μέσα στις επόμενες μέρες, ελπίζω να τελειώνουμε μέσα στο Σαββατοκύριακο για να μπούμε στην φάση της εκτόνωσης».