«Στεγνώνει» η Κρήτη: Στερεύει το φράγμα Αποσελέμη - Βίντεο και φωτογραφίες από το drone του flash

Τη δική της μάχη με τη λειψυδρία δίνει και η Κρήτη. Μόνο σε έναν δήμο, αυτόν του Βιάννου, αρκετοί οικισμοί έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο οικισμός του Αγίου Βασιλείου, του Βαχού, η Μέση, ο οικισμός Ξερόκαμπος και το Αφρατί, δεν έχουν νερό, μας λέει ο δήμαρχος της περιοχής, Παύλος Μπαριτάκης.

«Ναι, πράγματι η Κρήτη περνάει δύσκολες ώρες με το νερό και στον τομέα της ύδρευσης αλλά και στον τομέα της άρδευσης. Εμείς σαν δήμος αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα που έχουν να κάνουν με την υδροδότηση των οικισμών αλλά και στην άρδευση με τις καλλιέργειες. Έχουν στερέψει γεωτρήσεις. Έχουν στερέψει πηγές με αποτέλεσμα να χαθεί αυτό που λέμε η ομαλή υδροδότηση αλλά και η άρδευση των παραγωγών.

-Το κεφάλαιο των τουριστών παίζει ρόλο στο πρόβλημα, κύριε Μπαριτάκη;

Κοιτάξτε, η Κρήτη είναι ένας τουριστικός προορισμός. Αυτή την εποχή μέχρι να λήξει η τουριστική περίοδος τον Νοέμβριο, έχουμε υπερπληθυσμό. Έχουμε δύο και τρεις φορές επάνω από τον πληθυσμό του νησιού. Άρα και εκεί οι ποσότητες που χρειάζονται είναι πάρα πολύ μεγάλες. Το βλέπουμε και στην περιοχή τη δική μας , την τουριστική, που είναι τα νότια παράλια που έχουμε περισσότερο τουρισμό και αυτή τη στιγμή βλέπουμε τριπλάσιο πληθυσμό σε όλο το δήμο.

Έχουμε συνεπώς μεγάλη κατανάλωση και προσπαθούμε με νέες γεωτρήσεις να δώσουμε στους καταναλωτές το νερό το οποίο χρειάζονται. Αυτό, θα πρέπει να το δει η Πολιτεία με παρεμβάσεις. Και τις άμεσες που χρειαζόμαστε τώρα για να υπάρχει μια ομαλότητα αλλά και μετά, γιατί τα πράγματα θα είναι ακόμα πιο δύσκολα τα επόμενα χρόνια.»

Τα προβλήματα ωστόσο, μας λέει ο δήμαρχος της περιοχής, είχαν εντοπιστεί από την άνοιξη, αφού δεν είναι η πρώτη χρονιά που το νερό στερεύει σιγά σιγά, στο νησί. Εδώ και δύο χρόνια μας λέει, ο χρόνος για τη λύση του προβλήματος κυλά αντίστροφα.

Γι αυτό και αναγκάστηκαν να λάβουν έκτακτα μέτρα, κυρίως για τις καλλιέργειες…

«Ήδη από αρχές Απρίλη είχαμε πάρει μέτρα, για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Κι επειδή είναι η δεύτερη χρονιά χωρίς νερό, απαγορέψαμε κυρίως τις δεύτερες καλλιέργειες κηπευτικών, που είναι υδροβόρες καλλιέργειες και περιορίσαμε τις ποσότητες της άρδευσης κυρίως στις ελιές. Δηλαδή βάλαμε λιγότερη ποσότητα σε κάθε παραγωγό.

Τώρα στη ύδρευση απαγορέψαμε να βάζουν κάποια μποστάνια, κηπευτικά για οικιακή χρήση, να πλένουν αυλές, αυτοκίνητα… εν πάση περιπτώσει προσπαθήσαμε να περάσουμε αυτό το μήνυμα στους πολίτες ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα και δεν έχουμε περιθώριο να χάσουμε νερό. Δυστυχώς δεν μπορώ να πω ότι όλοι έχουν πειθαρχήσει. Υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα, οι οποίοι δεν λένε να καταλάβουν ότι υπάρχει αυτή η ανάγκη. Ο δήμος από 5 Ιουλίου έχει κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη λόγω λειψυδρίας και τα πράγματα δεν πάνε καλά. Ήδη κάποιες γεωτρήσεις έχουν στερέψει. Σε έξι οικισμούς δεν έχουμε νερό.»

Απόδειξη της έλλειψης νερού και στην Κρήτη, το φράγμα Αποσελέμη, για το οποίο μας μιλά και ο ο Δρ. Ευθύμιος Λέκκας, Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας. Κοντεύει να «στεγνώσει», όπως φαίνεται και στο αποκλειστικό φωτογραφικό υλικό που εξασφάλισε το Flash.gr και ο συνάδελφος Γιάννης Κέμμος.

Και παρόλο που ο Σεπτέμβρης μόλις έκανε ποδαρικό με ραγδαίες βροχές στο νησί, οι επιστήμονες το έχουν ξεκαθαρίσει. Όταν υπάρχει ραγδαιότητα στα φαινόμενα, το νερό αυτό δεν μπορεί να συγκεντρωθεί. Αντιθέτως, προκαλεί προβλήματα και καταστροφές…

«Yπάρχει έλλειψη νερού, λ.χ. στην Κρήτη, όπου φέτος είχαμε σχεδόν μηδενικές βροχοπτώσεις, κυρίως στο ανατολικό τμήμα του νησιού, με αποτέλεσμα το φράγμα Αποσελέμη -για παράδειγμα- αυτή τη στιγμή να βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Αν δε βρέξει φέτος δε θα έχει νερό του χρόνου, με τεράστιες επιπτώσεις στον τουριστικό, κοινωνικό, οικονομικό και αγροτικό τομέα.

Έτσι λοιπόν τα πράγματα δεν διαγράφονται καθόλου αισιόδοξα. Η έκτακτη ανάγκη μάλιστα (στην οποία έχουν κηρυχθεί αρκετοί οικισμοί) σημαίνει ότι μπορούν οι υπηρεσίες -δηλαδή οι δήμοι, οι περιφέρειες και η κεντρική διοίκηση- να προβούν σε διαδικασίες και να ξεπεράσουν τη γραφειοκρατία. Δηλαδή κάποιες ενέργειες που πρέπει να γίνουν γρήγορα, χωρίς να έχουμε τη γραφειοκρατία. Ακριβώς αυτό σημαίνει η έκτακτη ανάγκη. Σημαίνει έκτακτες διαδικασίες, οι οποίες σε κανονική περίοδο θα έπαιρναν πολύ χρόνο να δρομολογηθούν και να υλοποιηθούν κάποιες δράσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες», τονίζει ο κ. Λέκκας.

3 εκατομμύρια m3 νερού εκλάπησαν από το Φράγμα της Φανερωμένης!

Την ίδια ώρα όμως που κάποιοι προσπαθούν να βάλουν τάξη και δίνουν μάχη με τον χρόνο, άλλοι προτιμούν την αταξία. Όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, 3 εκατομμύρια m3 νερού, «εξαφανίστηκαν» από το φράγμα της Φανερωμένης και ο ένοχος αναζητείται, για να πληρώσει το τίμημα. Το πως ακριβώς λειτουργούν οι επιτήδειοι μας εξηγεί ο κύριος Παύλος Μπαριτάκης…

«Κλέβουν το νερό. Αφαιρούν το υδρόμετρο και συνδέονται στο δίκτυο παράνομα και παίρνουν το νερό χωρίς να καταγράφεται η κατανάλωσή του. Άρα μπορεί να παίρνει κάποιος αυθαίρετα όσο θέλει. Κάνουν τέτοια δυστυχώς. Εντάξει τους βρίσκουμε, αλλά το θέμα είναι πότε θα τους βρούμε…

-Στο δήμο σας, εσάς έχει υπάρξει ανάλογο περιστατικό;

Όχι δεν έχει υπάρξει. Βεβαίως υπάρχουν και εδώ οι διάφοροι επιτήδειοι που προσπαθούν να κλέψουν νερό με διάφορους τρόπους, γιατί οι τρόποι είναι πολλοί και εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι δεν μπορεί να υπάρχει γενικότερη αστυνόμευση, όταν εδώ έχουμε 20.000 υδρόμετρα άρδευσης και αυτά δεν αστυνομεύονται. Και προσπαθούν κάποιοι (να κλέψουν νερό). Κάποιους τους πάμε στον εισαγγελέα, άλλοι τη γλιτώνουν.»

Πρόκειται για ένα επεισόδιο, ουσιαστικά της αυθαιρεσίας που υπάρχει σε όλη τη διαχείριση του νερού, υποστηρίζει ο Καθηγητής Γεωλογίας...

«Εκεί είναι πια ότι δεν τηρούνται οι κανόνες. Είναι θέμα κανόνων. Υπάρχει δηλαδή θέμα φορέα διαχείρισης αρχικά και μετά θέμα κανόνων και επιβολής αυτών των κανονισμών.

-Εκτιμάτε ότι αυτό μπορεί να ήταν κάτι, το οποίο κάποιοι μπορεί και να γνώριζαν;

Κάποιος το γνώριζε, δεν μπορεί ή εν πάση περιπτώσει δεν υπήρχε παρακολούθηση. Το νερό που φεύγει από μια λίμνη, είναι νερό το οποίο μπορεί να ελεγχθεί. Τι πέφτει και τι φεύγει καταγράφεται, συνεπώς όλοι μπαίνουμε σε μια διαδικασία κανονισμών και ελέγχων. Δεν είναι απλό το θέμα.

Χρειάζεται σχεδιασμός και μεταξύ των κοινωνικών εταίρων να υπάρχει και μια συμφωνία, γιατί ο ένας πολεμάει τον άλλον. Δηλαδή στην Κρήτη γίνεται αυτή τη στιγμή μάχη για το ποιος θα πρωτοπάρει νερό. Ο καθένας έχει εύλογες ανησυχίες και συμφέροντα, αλλά εάν τροφοδοτηθεί αυτή η διαμάχη θα έχει πολύ αρνητικά αποτελέσματα.»

Όσο για τις παρεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες, αυτές δεν βρίσκονται καν στο στάδιο της υλοποίησης, μας λέει ο δήμαρχος Βιάννου…

«Για εμένα χρειάζεται ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα που να έχει την αμεσότητα, όπως άμεση χρηματοδότηση, αλλά και αργότερα με κάποιες παρεμβάσεις που πρέπει να χρηματοδοτηθούν (και αυτές) για να μπορέσουμε να κρατήσουμε τα νερά του χειμώνα. Τα όποια νερά έχουμε.

Μικροφράγματα, κανάλια, εμπλουτισμός γεωτρήσεων, αυτές είναι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν άμεσα. Άμεσα! Ώστε το νερό του χειμώνα να μην το χάσουμε.

-Τώρα που μιλάμε αυτά δεν βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης;

Όχι, όχι. Είναι περιορισμένες δυστυχώς οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει στο θέμα του νερού. Πρέπει να γίνουν περισσότερα. Δεν φτάνουν.»

Διαβάστε εδώ όλη την έρευνα του flash.gr για τον Φάκελο Λειψυδρία στην Ελλάδα. Οι όχθες έχουν υποχωρήσει αρκετά μέτρα. Εκεί όπου κάποτε υπήρχε νερό και ψάρια, τώρα επικρατεί η ξηρασία. Οι εικόνες είναι αποκαρδιωτικές...