Ο μεγιστάνας της Τεχνητής Νοημοσύνης που βλέπει την Αθήνα ως την πόλη-ουτοπία του μέλλοντος

Πώς θα σας φαινόταν αν η Αθήνα αποκτούσε λίγη από την αίγλη της εποχής του Χρυσού Αιώνα «πασπαλισμένη» με πολλή τεχνητή νοημοσύνη; Μάλλον κάπως έτσι σκέπτεται ένας αμερικανός επενδυτής που θέλει να φτιάξει μια πόλη που θα ελέγχεται πλήρως από την τεχνητή νοημοσύνη και μελετά μεταξύ των θέσεων που θα μπορούσαν να κάνουν το όραμά του πραγματικότητα την πρωτεύουσα της Ελλάδας.

Το φαραωνικό σχέδιο αποκαλύπτεται σε δημοσίευμα του αμερικανικού δικτύου Bloomberg, που προκαλεί αίσθηση, καθώς υποστηρίζει ότι ένας αμερικανός επενδυτής, με τη στήριξη του μεγιστάνα της τεχνητής νοημοσύνης Σαμ Άλτμαν, οραματίζεται την Αθήνα ως έδρα μιας φουτουριστικής πόλης AI, απαλλαγμένης από νόμους και βασισμένης στην τεχνολογία. Ο Ντράιντεν Μπράουν, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Praxis, ενός εγχειρήματος που υποστηρίζεται από τον Σαμ Άλτμαν της Open AI και άλλους κορυφαίους επενδυτές της Silicon Valley, οραματίζεται μια πόλη που θα λειτουργεί πέρα από τους παραδοσιακούς νόμους, με τη βοήθεια επαυξημένης τεχνητής νοημοσύνης και με στόχο την προώθηση της καινοτομίας σε τομείς όπως η βιοτεχνολογία, η ενέργεια και τα κρυπτονομίσματα. Με χρηματοδότηση 500 εκατομμυρίων δολαρίων, η Praxis αναζητά έκταση τουλάχιστον 10.000 στρεμμάτων (40,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα) για να υλοποιήσει το σχέδιό της, και η Αθήνα είναι μία από τις υποψήφιες τοποθεσίες.

Ο σέρφερ που έγινε οραματιστής-επενδυτής

Ο 29χρονος Μπράουν, ένας πρώην σέρφερ που μετεξελίχθηκε σε οραματιστή επιχειρηματία, ετοιμάζεται να ξεκινήσει την 1η Μαΐου 2025 μια «παγκόσμια περιοδεία» που θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Μαΐου. Στόχος του είναι να επισκεφθεί πόλεις όπως το Νούουκ της Γροιλανδίας, το Μπουένος Άιρες, η Ρώμη, το Όκλαντ, το Μαρακές, το Τόκιο, το Κίεβο, ο Άγιος Δομίνικος και, φυσικά, η Αθήνα, προκειμένου να εντοπίσει τον ιδανικό τόπο για το εγχείρημά του. Σε κάθε προορισμό, ο Μπράουν σχεδιάζει να συναντηθεί με υπουργούς, επιχειρηματίες και τοπικούς παράγοντες, ώστε να εξασφαλίσει τη στήριξη της εκάστοτε κυβέρνησης και να διαπραγματευτεί τη δημιουργία μιας «ειδικής οικονομικής ζώνης» – ενός χώρου όπου η Praxis θα μπορεί να εφαρμόσει το δικό της μοντέλο διακυβέρνησης, αποκλίνοντας από τους εθνικούς νόμους.

Ένα όραμα χωρίς νόμους, με «αρετή και σοφία»

Η Praxis δεν είναι απλώς ένα κατασκευαστικό πρότζεκτ. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης κοινοτικής κίνησης που βασίζεται στην ιδέα του «κράτους-δικτύου» (network state), όπως το περιέγραψε ο επενδυτής Balaji Srinivasan. Σύμφωνα με αυτή τη φιλοσοφία, ιδεολογικά ευθυγραμμισμένες διαδικτυακές κοινότητες μπορούν να δημιουργήσουν αυτοδιοίκητες περιοχές, συνδυάζοντας την αυτονομία των ειδικών οικονομικών ζωνών με υψηλές δόσεις τεχνολογίας. Η Praxis αυτοαποκαλείται «κυρίαρχο δίκτυο» και φιλοδοξεί να χτίσει μια πόλη με «λιγότερους κανόνες», όπου η έρευνα και η επιχειρηματικότητα θα ακμάσουν χωρίς τα δεσμά της γραφειοκρατίας και των κανονισμών που, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του εγχειρήματος, πνίγουν την καινοτομία.

«Είναι μια πόλη για τους γενναίους, που αγωνίζονται για την αρετή και τη σοφία», αναφέρει ο ιστότοπος της εταιρείας, η οποία λειτουργεί εδώ και πέντε χρόνια. Ο Μπράουν οραματίζεται έναν τόπο που θα «αποκαταστήσει τον Δυτικό Πολιτισμό» και θα ανοίξει τον δρόμο για την ανθρωπότητα «να ζήσει ανάμεσα στα αστέρια». Στην πράξη, η πόλη θα διοικείται με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, θα προωθεί εργασιακούς νόμους φιλικούς προς την εργοδοσία – «συμβατούς με τον Έλον Μασκ», όπως λέει χαρακτηριστικά – και θα βασίζεται σε σχέδια της διάσημης αρχιτεκτονικής εταιρείας Zaha Hadid Architects. Η αρχή θα γίνει με την εγκατάσταση 1.000 προκατασκευασμένων σπιτιών από μια μικρή αντιπροσωπεία, με στόχο την ανάπτυξη μιας μεγαλύτερης, μόνιμης κοινότητας.

Η Αθήνα στο επίκεντρο και οι επενδυτές πίσω από το όνειρο

Η επιλογή της Αθήνας ως υποψήφιας τοποθεσίας δεν είναι τυχαία. Η Praxis αντλεί έμπνευση από την αρχαία αθηναϊκή κληρονομιά, την οποία επικαλείται συχνά στο υλικό μάρκετινγκ της, ενώ ο Μπράουν έχει πουλήσει 300 αντίτυπα του επίσημου περιοδικού της εταιρείας, αποτίοντας φόρο τιμής στους 300 Σπαρτιάτες των Θερμοπυλών – ένα σύμβολο «ηρωισμού» που αποτελεί πυλώνα της κουλτούρας της Praxis. Η ελληνική πρωτεύουσα, με τη στρατηγική της θέση και την ιστορική της αίγλη, θα μπορούσε να γίνει ο τόπος όπου αυτό το φουτουριστικό όραμα θα πάρει σάρκα και οστά.

Πίσω από το εγχείρημα βρίσκονται μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της τεχνολογικής βιομηχανίας. Εκτός από την Apollo Projects του Σαμ Άλτμαν, η Praxis χρηματοδοτείται από την Pronomos Capital του Peter Thiel, την εταιρεία κρυπτονομισμάτων GEM Digital, καθώς και τα venture capitals Bedrock, Paradigm, Winklevoss Capital και Day One Ventures. Αυτοί οι επενδυτές βλέπουν στην Praxis μια ευκαιρία να δημιουργήσουν έναν κόμβο υψηλής τεχνολογίας, απαλλαγμένο από τους «επαχθείς» – κατά την άποψή τους – κανονισμούς και τη φορολογία των παραδοσιακών κρατών.

Ποιοι θα ζήσουν εκεί και πώς θα λειτουργεί

Ήδη, περισσότερα από 87.000 άτομα έχουν υποβάλει αίτηση για να γίνουν «Praxians», συμπληρώνοντας μια απλή διαδικτυακή φόρμα με τα προφίλ τους στο LinkedIn και το Instagram. Οι περισσότεροι υποψήφιοι είναι εργαζόμενοι της Silicon Valley, που αναζητούν ένα λιγότερο ρυθμισμένο περιβάλλον για να καινοτομήσουν. Ο Μπράουν τονίζει ότι η πόλη δεν θα είναι ένα κλειστό «γκέτο» για ξένους: οι ντόπιοι θα μπορούν να την επισκέπτονται, να εργάζονται εκεί και, ενδεχομένως, να εγκατασταθούν μόνιμα. «Δεν θα είμαστε θύλακας που αποκλείει τους ντόπιους», διαβεβαιώνει.

Η Praxis υπόσχεται να φέρει υποδομές, θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης και οικονομική ανάπτυξη στις χώρες που θα την υποδεχθούν. Ωστόσο, οι ειδικές οικονομικές ζώνες, όπως αυτή που οραματίζεται, είναι ευάλωτες σε πολιτικές ανατροπές. Για να το αντιμετωπίσει, ο Μπράουν ισχυρίζεται ότι έχει ήδη χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης με κυβερνήσεις, τοπικούς παράγοντες και επιχειρηματίες στις χώρες-στόχους, ώστε να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη στήριξή τους.

Προκλήσεις και προοπτικές

Ενώ ορισμένες κυβερνήσεις σε Αφρική, Ασία και Λατινική Αμερική βλέπουν τέτοια σχέδια ως ευκαιρία να αναζωογονήσουν τις οικονομίες τους, η υλοποίηση ενός τέτοιου εγχειρήματος στην Ελλάδα – και ειδικά κοντά στην Αθήνα – εγείρει ερωτήματα. Πώς θα αντιδράσει η ελληνική κοινωνία σε μια πόλη που διέπεται από διαφορετικούς κανόνες; Θα μπορέσει η Praxis να πείσει τις αρχές ότι τα οφέλη (θέσεις εργασίας, τεχνολογική πρόοδος) υπερτερούν των κινδύνων;

Ο Μπράουν παραμένει αισιόδοξος. «Θα φέρουμε εξαιρετικά ταλαντούχους ανθρώπους, θα δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας υψηλών αποδοχών και χρήσιμες υποδομές για την τοπική κοινωνία», λέει. Για την Αθήνα, η πρόταση της Praxis θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί ως κόμβος καινοτομίας – ή, αντίθετα, μια πρόκληση για την εθνική κυριαρχία και τις παραδοσιακές δομές διακυβέρνησης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η «ουτοπία» του Μπράουν έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τη διεθνή κοινότητα, και η Αθήνα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης.