Μονομάχοι: Οι celebrities της αρχαίας Ρώμης - Αρχαιολογικά ευρήματα και... σινεμά

Ένα σπάνιο και ανέγγιχτο αρχαιολογικό εύρημα από τη ζωή των μονομάχων στη ρωμαϊκή εποχή ανακαλύφθηκε στον ποταμό Τάιν, στη βορειοανατολική Αγγλία, ρίχνοντας φως σε μια κουλτούρα αρχαίων celebrities που «χάνεται» 2.000 χρόνια πίσω στο χρόνο.

Σύμφωνα με τον Guardian, ο οργανισμός «English Heritage» δήλωσε ότι το χάλκινο εύρημα αποτελούσε διακοσμητική λαβή σε ένα πτυσσόμενο μαχαίρι. Βρέθηκε κοντά στην περιοχή Κόρμπριτζ, στο Νορθάμπερλαντ, και δείχνει ότι οι μονομάχοι ήταν παρόντες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

«Είναι καταπληκτικό, είναι απολύτως ανέγγιχτο», τόνισε η Frances McIntosh, επιμελήτρια συλλογών του English Heritage για το Τείχος του Αδριανού, τη ρωμαϊκή οχύρωση στη Βρετανία. Όπως είπε, είναι σπάνιο να βρεις απομεινάρι μονομάχων στη Βρετανία, αλλά «να βρεις ένα τόσο καλοδιατηρημένο και ενδιαφέρον κομμάτι είναι αξιοθαύμαστο».

«Αυτή η όμορφα κατασκευασμένη λαβή μαχαιριού είναι απόδειξη του πόσο διάχυτη ήταν αυτή η κουλτούρα των διασημοτήτων, που έφτασε μέχρι το Τείχος του Αδριανού, στην άκρη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας», σημείωσε η McIntosh.

Όπως υπογράμμισε η McIntosh, οι επιτυχημένοι μονομάχοι έγιναν διασημότητες εκείνη την εποχή και ασκούσαν μεγάλη ερωτική έλξη. «Υπήρχαν πολλές φήμες για γυναίκες της υψηλής κοινωνίας εκείνη την εποχή, να έχουν ερωτευτεί μονομάχους», είπε. «Συχνά μια προσβολή σε κάποιον ήταν ότι τους είχε γεννήσει ένας μονομάχος, ότι ήταν γιος μονομάχου επειδή η μητέρα του ήταν… ξέρετε», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Σινεμά και αληθινή ιστορία

Η λαβή θα εκτεθεί μέσα το 2025, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η είδηση του ευρήματος συμπίπτει με την κυκλοφορία αυτή την εβδομάδα του σίκουελ της διάσημης ταινίας του Ρίντλει Σκοτ, το «Μονομάχος 2», 24 χρόνια μετά την πρώτη ταινία που είχε πρωταγωνιστή τον Ράσελ Κρόου.

Η νέα ταινία, με πρωταγωνιστή τον Πολ Μεσκάλ και τον Ντένζελ Ουάσινγκτον, έχει διχάσει τους κριτικούς, με τον Guardian να την αποκαλεί «συναρπαστική» και τους Times να την αποκαλούν «θλιβερή».

Για ορισμένους ειδικούς της ρωμαϊκής ιστορίας, ωστόσο, υπάρχουν ζητήματα ιστορικής ακρίβειας στην ταινία, όπως σε σκηνές που ένας μονομάχος καβαλάει ρινόκερο για μάχη μέχρι θανάτου ή όταν το Κολοσσαίο γεμίζει με νερό και καρχαρίες.

«Οι Ρωμαίοι δεν ήταν καθόλου εξοικειωμένοι με τον καρχαρία ως θηρίο», δήλωσε στο BBC η κλασική ακαδημαϊκός Kathleen Coleman.

«Ούτε θα πολεμούσαν πάντα μέχρι θανάτου», επισήμανε η McIntosh. «Η εκπαίδευση ενός μονομάχου είναι μια τεράστια επένδυση. Δεν μπορεί κάθε φορά να πάλευαν μέχρι θανάτου», εξήγησε.

Οι μυώδεις μαχητές και οι πιο... εμφανίσιμοι

Η λαβή του μαχαιριού που βρέθηκε στη Βρετανία απεικονίζει έναν μονομάχο γνωστό ως secutor. Επρόκειτο για έναν μυώδη μαχητή που μετέφερε βαρύ εξοπλισμό συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης ασπίδας, ένα βαρύ κράνος με περιορισμένη ορατότητα και ένα σπαθί.

Ένας secutor εκπαιδευόταν για να πολεμήσει έναν μονομάχο που ονομαζόταν retiarius, έναν πιο εύστροφο μαχητή που κουβαλούσε ένα δίχτυ, μια τρίαινα και ένα στιλέτο. Ένας retiarius πολεμούσε χωρίς να έχει καλυμμένο το πρόσωπό του, πράγμα που σήμαινε ότι συχνά επιλέγονταν οι πιο εμφανίσιμοι άνδρες για τον ρόλο.

Οι μάχες μεταξύ των μονομάχων συνήθως ήταν κάτι που ολοκλήρωνε μια μέρα διασκέδασης, η οποία ξεκινούσε με κυνήγι ζώων ενώ ακολουθούσαν εκτελέσεις αιχμαλώτων.

Το εύρημα στην Βρετανία παραπέμπει σε κάποιον αριστερόχειρα, κάτι που είναι ασυνήθιστο καθώς αυτό αντιμετωπιζόταν ως κακοτυχία.

«Θα μπορούσε να είναι ένας πολύ συγκεκριμένος μονομάχος επειδή οι μονομάχοι ήταν η κουλτούρα των διασημοτήτων στον ρωμαϊκό κόσμο», είπε η McIntosh. «Οι μονομάχοι ήταν μεμονωμένα πρόσωπα και αν κέρδιζαν πολλούς αγώνες, τότε γίνονταν πιο γνωστοί», πρόσθεσε.

Το πώς αυτή η λαβή κατέληξε στο ποτάμι είναι μυστήριο. «Έπεσε από την τσέπη κάποιου; Το πέταξε κάποιος; Πρόκειται για ένα αντικείμενο που αποκτά κανείς μόνο μια φορά και θα εκνευριζόταν κανείς πολύ αν το έχανε», τόνισε η η McIntosh.