Λύθηκε ο γρίφος του σεισμού - μυστήριο το 2023: Ταρακουνιόταν η Γη επί 9 ημέρες
Πώς συνδέεται η έντονη σεισμική δραστηριότητα εννέα ημερών με μια κατολίσθηση σε φιορδ της Γροιλανδίας.
Μια τεράστια κατολίσθηση σε ένα φιόρδ της Γροιλανδίας προκάλεσε ένα κύμα που «ταρακουνούσε» τη Γη για εννέα ημέρες.
Οι σεισμικές δονήσεις τον Σεπτέμβριο του 2023 καταγράφηκαν από αισθητήρες σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας τους επιστήμονες να διερευνήσουν από πού προήλθε.
Η κατολίσθηση -μια πλαγιά από βράχο που κατέρρευσε και παρέσυρε μαζί της παγετώνες- πυροδότησε ένα κύμα 200 μέτρων. Αυτό το κύμα στη συνέχεια «παγιδεύτηκε» στο στενό φιόρδ -κινούμενο εμπρός και πίσω για εννέα ημέρες- δημιουργώντας τους κραδασμούς.
Κατολισθήσεις όπως αυτή, λένε οι επιστήμονες, συμβαίνουν συχνότερα με την κλιματική αλλαγή -καθώς οι παγετώνες που στηρίζουν τα βουνά της Γροιλανδίας λιώνουν.
Τα αποτελέσματα της έρευνας γι' αυτό το συμβάν, τα οποία δημοσιεύονται στο περιοδικό Science, είναι το αποτέλεσμα μιας ερευνητικής αποστολής, στην οποία συμμετέχει μια διεθνής ομάδα επιστημόνων και το Ναυτικό της Δανίας.
«Όταν οι συνάδελφοι εντόπισαν για πρώτη φορά αυτό το σήμα πέρυσι, δεν έμοιαζε με σεισμό. Το ονομάσαμε "άγνωστο σεισμικό αντικείμενο"», σχολίασε στο BBC ένας από τους εμπλεκόμενους επιστήμονες, ο Δρ Stephen Hicks από το UCL.
«Εμφανιζόταν συνεχώς κάθε 90 δευτερόλεπτα για εννέα ημέρες», συμπλήρωσε.
Μια ομάδα επιστημόνων άρχισε να συζητά το μπερδεμένο σήμα σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα.
«Την ίδια στιγμή, συνάδελφοι από τη Δανία, που κάνουν πολλή επιτόπια εργασία στη Γροιλανδία, έλαβαν αναφορές για τσουνάμι που συνέβη σε ένα απομακρυσμένο φιόρδ», εξήγησε ο Δρ Hicks. «Έτσι, ενώσαμε τις δυνάμεις μας».
25 Empire State Buildings έπεσαν στο νερό
Η ομάδα χρησιμοποίησε τα σεισμικά δεδομένα για να εντοπίσει τη θέση της πηγής του σήματος στο Dickson Fjord στην Ανατολική Γροιλανδία. Στη συνέχεια συγκέντρωσαν άλλες ενδείξεις, συμπεριλαμβανομένων δορυφορικών εικόνων και φωτογραφιών του φιόρδ που τραβήχτηκαν από το Ναυτικό της Δανίας λίγο πριν εμφανιστεί το σήμα.
Μια δορυφορική εικόνα έδειξε ένα σύννεφο σκόνης σε μια ρεματιά στο φιόρδ. Η σύγκριση φωτογραφιών πριν και μετά το συμβάν αποκάλυψε ότι μια βουνοπλαγιά είχε καταρρεύσει και παρέσυρε μέρος ενός παγετώνα στο νερό.
Οι ερευνητές τελικά ανακάλυψαν ότι 25 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βράχου -όγκος ισοδύναμος με 25 Empire State Buildings- έπεσαν στο νερό, προκαλώντας ένα «μέγα-τσουνάμι» ύψους 200 μέτρων.
Στις φωτογραφίες «μετά την κατολίσθηση» από την τοποθεσία, διακρίνεται ένα σημάδι στον παγετώνα που άφησε το ίζημα που το γιγαντιαίο κύμα εκσφενδόνισε προς τα πάνω.
«Το κύμα δεν μπορούσε να διαλύσει την ενέργειά του»
Τα τσουνάμι, που προκαλούνται συνήθως από υπόγειους σεισμούς, εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες στον ανοιχτό ωκεανό. Όμως αυτό το κύμα παγιδεύτηκε.
«Αυτή η κατολίσθηση συνέβη περίπου 200 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα από τον ανοιχτό ωκεανό», εξήγησε ο Δρ Hicks. «Και αυτά τα συστήματα φιόρδ είναι πραγματικά πολύπλοκα, οπότε το κύμα δεν μπορούσε να διαλύσει την ενέργειά του».
Η ομάδα δημιούργησε ένα μοντέλο που έδειχνε πώς, αντί να διαλυθεί, έπεφτε μπρος πίσω για εννέα ημέρες.
«Δεν έχουμε δει ποτέ τόσο μεγάλη κίνηση νερού για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε ο Δρ Hicks.
Οι επιστήμονες λένε ότι η κατολίσθηση προκλήθηκε από την αύξηση της θερμοκρασίας στη Γροιλανδία, η οποία έχει λιώσει τον παγετώνα στη βάση του βουνού.
«Αυτός ο παγετώνας στήριζε αυτό το βουνό και έγινε τόσο λεπτό που σταμάτησε να το συγκρατεί», είπε ο Δρ Hicks. «Δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τώρα αυτές τις περιοχές».
Ενώ αυτό το γεγονός ήταν σε μια απομακρυσμένη περιοχή, αυτά τα φιόρδ επισκέπτονται μερικά κρουαζιερόπλοια που πραγματοποιούν ταξίδια στην Αρκτική. Ευτυχώς κανένας δεν βρισκόταν στην περιοχή όταν σημειώθηκε η κατολίσθηση. Αλλά ο επικεφαλής ερευνητής, ο Δρ. Kristian Svennevig από τις Εθνικές Γεωλογικές Επιθεωρήσεις για τη Δανία και τη Γροιλανδία (GEUS), είπε ότι αυτό ήταν ένα όλο και πιο κοινό φαινόμενο στην Αρκτική.
«Βρισκόμαστε μάρτυρες μιας αύξησης των γιγάντιων κατολισθήσεων που προκαλούν τσουνάμι, ιδιαίτερα στη Γροιλανδία», είπε στο BBC News.
«Ενώ το γεγονός του Dickson Fjord από μόνο του δεν επιβεβαιώνει αυτή την τάση, η πρωτοφανής κλίμακα του υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερη έρευνα».
Η εκδήλωση στο Dickson Fjord, πρόσθεσε ο Dr Hicks, «είναι η πρώτη ίσως φορά που ένα γεγονός κλιματικής αλλαγής έχει επηρεάσει το φλοιό κάτω από τα πόδια μας σε όλο τον κόσμο».
