Κόκκινα δάνεια: Ο Άρειος Πάγος ανοίγει «παράθυρο» διάσωσης χιλιάδων δανειοληπτών

Θετική εξέλιξη για χιλιάδες δανειολήπτες η  εισήγηση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού των τόκων για τα κόκκινα δάνεια  Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου συνεδρίασε υπό την πρόεδρο του Ιωάννα Κλαπα, με την εισαγγελέα του Ανώτατου δικαστηρίου Γεωργία Αδειλίνη, να ανοίγει παράθυρο δικαίωσης για τον τρόπο αποπληρωμής των δανείων οφειλετών που έχουν ενταχθεί στον νομό Κατσέλη.

Σύμφωνα με την εισήγηση της εισαγγελέως «ο υπολογισμός στον ανατοκισμού των “κόκκινων” δανείων του νόμου Κατσέλη πρέπει να γίνει επί της μηνιαίας δόσης και όχι επί του κεφαλαίου της οφειλής.»

Όπως τόνισε η κυρία Αδειλίνη, ο υπολογισμός βάσει της μηνιαίας οφειλής «εναρμονίζεται με τον πρωταρχικό σκοπό του ν. 3869/2010, δηλαδή την αντιμετώπιση των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων στα οποία οδήγησε η υπερχρέωση των φυσικών προσώπων και την απαλλαγή των χρεών των υπερχρεωμένων δανειοληπτών, προς εξυπηρέτηση του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, σκοπού της επανάκτησης από τους τελευταίους της αγοραστικής τους δύναμης και της επανένταξής τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα».

Ο Άρειος Πάγος καλείται να απαντήσει με την απόφαση του στο προδικαστικό ερώτημα που εστάλη από το Ειρηνοδικείο Ιωαννίνων, μετά τις αλληλοσυγκρουόμενες δικαστικές αποφάσεις για τον τοκισμό των τοκοχρεολυτικών δόσεων των οφειλετών προς τα funds. 

Από την πλευρά τους, τα funds (Τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης, κ.λπ.) υποστηρίζουν ότι το επιτόκιο των μηνιαίων δόσεων υπολογίζεται επί του συνόλου της οφειλής και όχι επί κάθε μηνιαίας δόσης, κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα η μηνιαία δόση του δανείου, να υπερδιπλασιάζεται.

Αντίθετα οι δανειολήπτες υποστηρίζουν ότι η ορθή ερμηνεία του άρθρου 9 παρ. 2 του νόμου 3689/2010 (νόμος Κατσέλη), επιβάλλει το επιτόκιο να υπολογίζεται επί κάθε μηνιαίας δόσης και όχι επί του κεφαλαίου.

«Προστασία της προσωπικής αξιοπρέπειας»

Όπως τόνισε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου στην εισήγηση της, «βασικό κριτήριο επί του οποίου εδράζεται η θέση αυτή, συνιστά η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του, ο συνδυασμός της μεγαλύτερης κατά το δυνατόν ικανοποίησης των πιστωτών με τη βασική προστασία της προσωπικής αξιοπρέπειας και, συνακόλουθα, την εξασφάλιση και διατήρηση ενός στοιχειώδους επιπέδου διαβίωσης του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του.

Τυχόν αντίθετη ερμηνεία, δηλαδή ο υπολογισμός του επιτοκίου επί του συνολικού κεφαλαίου οφειλής, που ορίστηκε στο πλαίσιο του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010, εν είδει νέου προϊόντος δανείου με πιστούχο τον οφειλέτη, θα ήταν μεν σύμφωνη και αναμενόμενη με βάση την τραπεζική πρακτική, ως επιτρέπουσα την αποκόμιση του μέγιστου κέρδους για τον πιστωτή, θα οδηγούσε όμως εν προκειμένω στον εκ νέου εγκλωβισμό του δανειολήπτη σε υπέρογκες δόσεις, υπερβαίνουσες τις οικονομικές του δυνατότητες, καταστρατηγώντας έτσι το πνεύμα και τον σκοπό του νόμου.

Θα είχε δε αρνητικές επιπτώσεις και για το τραπεζικό σύστημα, καθόσον ενώ η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογενείας του έχει, εκτός των άλλων, ως αποτέλεσμα την πληρωμή δανείων που διαφορετικά δεν επρόκειτο ποτέ να πληρωθούν λόγω αδυναμίας των οφειλετών, την αναστολή μαζικών πλειστηριασμών και τη συγκράτηση της αξίας των ακινήτων, το αντίθετο θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, των πλειστηριασμών, και τη συνακόλουθη μείωση της αγοραστικής αξίας των ακινήτων, επί ζημία όλης της εθνικής οικονομίας, μηδέ του τραπεζικού συστήματος εξαιρουμένου, πέραν της αυτονόητης απόγνωσης των οφειλετών, της αύξησης των οικονομικών ανισοτήτων, σε βάρος των ευάλωτων νοικοκυριών και υπέρ των οικονομικά ευρώστων μετόχων των τραπεζών και των διαφόρων εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις.»

Επιχείρηση αλλαγής του νόμου Κατσέλη

Οι δανειολήπτες και όσοι είχαν καταθέσει παρέμβαση υπερ τους επισήμαναν ότι τα funds και οι Τράπεζες, επιχειρούν να μεταλλαχθεί ο νόμος Κατσέλη (νόμος 3689/2010) σε βάρος των δανειοληπτών των κόκκινων δανείων. Όπως χαρακτηριστικά τόνισαν, παρά το γεγονός ότι ο εν λόγω νόμος προστατεύει την πρώτη κατοικία, ωστόσο τα funds και οι τράπεζες προσπαθούν να κάνουν υπερήμερους τους δανειολήπτες προκειμένου να τους πετάξουν έξω από το πλαίσιο του νόμου Κατσέλη. Και για να το πετύχουν αυτό διπλασιάζουν τις μηνιαίες δόσεις έτσι ώστε να μην μπορούν να τις καταβάλλουν, με συνέπεια να καταγγέλλουν τις δανειακές συμβάσεις, να κατάσχουν τα ακίνητα και να τα πλειστηριάζουν.

Οι συνήγοροι των δανειοληπτών ανέφεραν σαν παράδειγμα ότι για δόση των 400 ευρώ ζητούν 700 ευρώ, για δόση των 264 ευρώ ζητούν 615 ευρώ και για δάνειο των 90.000 ευρώ ζητούν 230.000 ευρώ και προσέθεσαν ότι τα funds, καθορίζουν τις μηνιαίες δόσεις αυθαίρετα.

Από την πλευρά τους, τα funds υποστήριξαν ότι κακώς στάλθηκε το προδικαστικό ερώτημα του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων προς την τριμελή επιτροπή του Αρείου Πάγου, αλλά και κακώς η τριμελής επιτροπή υπό την πρόεδρο του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου κ. Κλάπα, έκρινε ότι το ζήτημα είναι μείζονος σημασίας και το εισήγαγαν στην πλήρη Ολομέλεια.

Οι ανώτατοι δικαστές αφού άκουσαν τα νομικά επιχειρήματα και των δύο πλευρών επιφυλάχθηκαν να εκδώσουν την απόφασή τους ,η οποία λόγω της φύσης της υπόθεσης αγορά χιλιάδες δανειολήπτες.