Κίσσηρη: Το πολύτιμο δώρο των ηφαιστείων και οι απίστευτες χρήσεις του
Η κίσσηρη δημιουργείται όταν υπέρθερμο, υπερσυμπιεσμένο πέτρωμα εκτοξεύεται βίαια από ένα ηφαίστειο.

Η κίσσηρη είναι ένα πορώδες, ελαφρύ ηφαιστειακό πέτρωμα που σχηματίζεται κατά τη διάρκεια εκρηκτικών ηφαιστειακών εκρήξεων. Δημιουργείται όταν το μάγμα περιέχει υψηλές ποσότητες αερίων και ψύχεται απότομα, παγιδεύοντας φυσαλίδες αέρα μέσα στη δομή του. Η κίσσηρη (ελαφρόπετρα) είναι ένα βιομηχανικό ορυκτό με ποικίλες εφαρμογές, όπως στην κατασκευή ελαφροβαρών σκυροδεμάτων, γεωργία και καλλυντικά. Στην Ελλάδα, εξορύσσεται κυρίως από τη Νίσυρο και τη Σαντορίνη.
Φυσικές και χημικές ιδιότητες
- Πορώδες και ελαφρύ: Το πέτρωμα έχει πολλούς μικρούς πόρους, γεγονός που το καθιστά πολύ ελαφρύ και ικανό να επιπλέει στο νερό.
- Σκληρό αλλά εύθραυστο: Παρά την αντοχή του, μπορεί να σπάσει εύκολα λόγω της πορώδους δομής του.
- Αποτριπτικό υλικό: Χρησιμοποιείται συχνά ως φυσικό απολεπιστικό (scrub) για την επιδερμίδα ή ως βιομηχανικό λειαντικό.
- Χημικά αδρανές: Είναι ανθεκτικό στη διάβρωση από χημικές ουσίες και δεν επηρεάζεται εύκολα από οξέα.
Χρήσεις της κίσσηρης
Καλλυντικά & προσωπική φροντίδα
- Χρησιμοποιείται για την απολέπιση του δέρματος και την αφαίρεση νεκρών κυττάρων.
- Βρίσκεται σε σαπούνια και προϊόντα περιποίησης ποδιών.
- Βιομηχανική & Κατασκευαστική Χρήση
Ως συστατικό σε ελαφροβαρή σκυροδέματα για καλύτερη θερμομόνωση. Χρησιμοποιείται σε φίλτρα νερού λόγω της ικανότητάς του να συγκρατεί ρύπους. Στην κατασκευή απορροφητικών υλικών για πετρελαιοκηλίδες και άλλες χημικές διαρροές.
Γεωργία & κηπουρική
Χρησιμοποιείται σε εδάφη για καλύτερη στράγγιση και αερισμό καθώς βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας και στην ανάπτυξη ριζών των φυτών.
Υφαντουργία
Χρησιμοποιείται για τη διαδικασία «stone washing» σε τζιν, ώστε να αποκτούν φθαρμένη όψη.
Πού βρίσκεται η Κίσσηρη
Στην Ελλάδα, υπάρχει άφθονη κίσσηρη στη Νίσυρο και στη Σαντορίνη, που αποτελούν ηφαιστειογενείς περιοχές. Άλλες χώρες με μεγάλα αποθέματα είναι η Ιταλία, η Τουρκία, η Ισλανδία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία.
Πλεονεκτήματα της Κίσσηρης
- Φυσικό και οικολογικό υλικό.
- Μη τοξικό και ασφαλές στη χρήση.
- Πολλαπλές εφαρμογές σε διάφορους τομείς.
Εξόρυξη και συλλογή της Κίσσηρης στην Ελλάδα
Νίσυρος
Η Νίσυρος είναι ένα ενεργό ηφαίστειο και μία από τις πιο σημαντικές περιοχές εξόρυξης κίσσηρης στην Ελλάδα. Η εξόρυξη πραγματοποιείται στο νησάκι Γυαλί, το οποίο βρίσκεται μεταξύ Νισύρου και Κω. Το Γυαλί αποτελείται κυρίως από στρώματα ηφαιστειακής ελαφρόπετρας και περλίτη. Το λατομείο λειτουργεί με περιβαλλοντικά μέτρα αποκατάστασης, ενώ μεγάλο μέρος της παραγωγής εξάγεται σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Αίγυπτος.

Σαντορίνη
Η κίσσηρη από τη Σαντορίνη αποτέλεσε σημαντικό εξαγωγικό προϊόν, ιδιαίτερα στις αρχές του 20ού αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε εκτενώς για την κατασκευή του Διώρυγα του Σουέζ και άλλων μεγάλων έργων υποδομής λόγω των ελαφροβαρών και μονωτικών ιδιοτήτων της. Τα αποθέματα της Σαντορίνης μειώθηκαν σημαντικά, και πλέον η εξόρυξη δεν είναι τόσο εκτεταμένη όσο στο Γυαλί.

Διαδικασία εξόρυξης
- Αναγνώριση & Επιλογή Περιοχής: Γίνεται γεωλογική μελέτη για τον προσδιορισμό των καλύτερων κοιτασμάτων.
- Επιφανειακή Εξόρυξη: Η κίσσηρη εξορύσσεται από επιφανειακά λατομεία, καθώς βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια.
- Θραύση & Καθαρισμός: Το πέτρωμα συνήθως περνά από μηχανική θραύση και κοσκίνισμα για να αποκτήσει το επιθυμητό μέγεθος κόκκων.
- Μεταφορά & Διάθεση: Η κίσσηρη μεταφέρεται είτε σε μορφή σκόνης είτε σε μεγαλύτερα κομμάτια και διοχετεύεται σε βιομηχανικές ή εμπορικές χρήσεις.
Οικονομική σημασία & εξαγωγές
Η Ελλάδα είναι μία από τις σημαντικότερες χώρες παραγωγής κίσσηρης στην Ευρώπη. Το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής εξάγεται σε χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Η ελληνική κίσσηρη χρησιμοποιείται σε κατασκευές, γεωργία και καλλυντικά, καθώς είναι γνωστή για την υψηλή ποιότητά της.