ΟΗΕ: Η Ελλάδα στο τραπέζι των μεγάλων αποφάσεων - Οι προτεραιότητες της Αθήνας

Στο τραπέζι των μεγάλων αποφάσεων ετοιμάζεται να καθίσει η Ελλάδα καθώς η επικείμενη εκλογή της ως μη μόνιμο μέλος του Συμβούλιο Ασφαλείας στον ΟΗΕ για τη διετία 2025-2026 θα αποτελέσει μια σημαντική επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής, ενισχύοντας το διεθνές κύρος της χώρας και παράλληλα θεμελιώνοντας τη δυνατότητά να συνδιαμορφώνει την παγκόσμια πολιτική μέσω αποφάσεων και ψηφισμάτων.

Με φόντο το τρίπτυχο της ελληνικής καμπάνιας «Διάλογος, Διπλωματία, Δημοκρατία», η Ελλάδα έχει ήδη εξασφαλίσει αριθμό δεσμεύσεων από κράτη-μέλη της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, πολύ υψηλότερο από τις 129 ψήφους που είναι απαραίτητες για την εκλογή.

Στο πλαίσιο αυτό ο Γιώργος Γεραπετρίτης , μιλώντας παραμονές της ψηφοφορίας στο Ίδρυμα Konrad Adenauer στη Νέα Υόρκη, έκανε λόγο για μια δύσκολη αλλά και ιδιαίτερα απαιτητική περίοδο που ακολουθεί. Όπως τόνισε, αποτελεί εξαιρετική τιμή για την Ελλάδα να εκλεγεί μη μόνιμο μέλος, προσθέτοντας ότι η Αθήνα φιλοδοξεί να αποτελέσει παράγοντα σύνθεσης Νότου-Βορρά και Δύσης – Ανατολής και να γίνει η γέφυρα μεταξύ διαφόρων εθνών και κρατών. Παράλληλα, ο κ. Γεραπετρίτης επαναέλαβε ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που βασίζεται σταθερά στο Διεθνές Δίκαιο, η επικράτηση του οποίου - όπως ανέφερε - αποτελεί ορόσημο για την πρόοδο του κόσμου.

Η θέση της Τουρκίας και οι υποψήφιες χώρες 

Η διαδικασία εκλογής θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 6 Ιουνίου στην έδρα του Ο.Η.Ε., ενώ το αποτέλεσμα αναμένεται να ανακοινωθεί το απόγευμα της ίδιας ημέρας.

Θα είναι η τρίτη φορά στην ιστορία που η Ελλάδα θα έχει την ευθύνη να είναι μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς κατείχε τη θέση αυτή στο παρελθόν δύο ακόμα φορές, την περίοδο 1952-1953 και 2005-2006. Μάλιστα, την ελληνική υποψηφιότητα αναμένεται να υποστηρίξει και η Τουρκία, όπως είχε ανακοινώσει ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον Νίκο Δένδια την περίοδο που ήταν υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών.

Οι πέντε χώρες που έχουν θέσει υποψηφιότητα είναι η Ελλάδα, η Δανία, το Πακιστάν, ο Παναμάς και η Σομαλία. Σύμφωνα με το καταστατικό, η κατανομή μεταξύ των περιφερειών είναι μία έδρα για την Αφρικανική Ομάδα (σήμερα κατέχει Μοζαμβίκη), μία έδρα για την ομάδα Ασίας-Ειρηνικού (επί του παρόντος κατέχει η Ιαπωνία), μία έδρα για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική που σήμερα κατέχει το Εκουαδόρ και δύο έδρες για τη Δυτικοευρωπαϊκή και άλλες, που σήμερα κατέχουν η Μάλτα και η Ελβετία.

Με δεδομένο ότι η Δυτικοευρωπαϊκή Ομάδα κατέχει δύο έδρες, τις θέσεις αναμένεται να καταλάβουν οι δύο υποψήφιες χώρες από την Γηραιά Ήπειρο, Ελλάδα και Δανία.

Οι προτεραιότητες της Αθήνας 

Η ελληνική διπλωματία σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από κλιμάκωση της αστάθειας και της επιθετικότητας, επιδιώκει να συμβάλει εποικοδομητικά στην αντιμετώπιση των διεθνών προκλήσεων.

Οι ελληνικές αρχές αντικατοπτρίζονται στις έξι προτεραιότητες που έχει θέσει η Αθήνα για τη θητεία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας: ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, σεβασμός του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, κλίμα, ειρήνη και ασφάλεια, παιδιά σε ένοπλες συγκρούσεις και θαλάσσια ασφάλεια. Μάλιστα, όπως τονίζει ανακοίνωση του Ο.Η.Ε., η θαλάσσια ασφάλεια «επηρεάζεται σαφώς από τα συμφέροντα της Ελλάδας ως ένα ναυτικό έθνος με έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους στον κόσμο».

Ο ρόλος των μη μόνιμων μελών 

Η διαδικασία ψηφοφορίας απαιτεί τουλάχιστον εννέα μέλη τα οποία θα πρέπει να υπερψηφίσουν μία απόφαση για να υιοθετηθεί, συμπεριλαμβανομένων των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Κάθε μέλος μπορεί να υπερψηφίζει, να καταψηφίζει ή να απέχει από τη διαδικασία ψηφοφορίας. Επίσης, μπορούν να συμμετέχουν με αντιπρόσωπό τους στις συζητήσεις και να εκφράζουν τις απόψεις τους επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης. Επιπλέον, τα Μέλη του Συμβουλίου συμμετέχουν στις «άτυπες συναντήσεις», οι οποίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών.

Τέλος, μπορούν να δημιουργούν ομάδες εργασίες με συγκεκριμένο θεματικό αντικείμενο, προκειμένου να προωθήσουν τις προτεραιότητές τους.

Κάθε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας αναλαμβάνει διαδοχικά, με αλφαβητική σειρά, την Προεδρία για έναν ημερολογιακό μήνα. Ο Πρόεδρος διευθύνει τις συνεδριάσεις και μπορεί να συγκαλεί το Συμβούλιο όταν το κρίνει αναγκαίο ή κατόπιν αίτησης μέλους του Συμβουλίου, του Γενικού Γραμματέα ή της Γενικής Συνέλευσης. Επίσης, ο Πρόεδρος, με τη συναίνεση των μελών, μπορεί να εκδίδει δηλώσεις, ανακοινώσεις τύπου και επιστολές εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας.