Γιατί δεν μπορούμε να πάμε στον Άρη σύντομα παρά τα όσα λένε Μασκ και Τραμπ - Τι λένε οι επιστήμονες
Ο Άρης δεν είναι...Σελήνη. Είναι σαν να θες να πας για κάμπινγκ χωρίς προμήθειες και χωρίς μεταφορικό μέσο, λένε οι ειδικοί.
Πρόκειται για ένα από τα διαστημικά «οράματα» της νέας διακυβέρνησης των ΗΠΑ. Το ταξίδι αποστολής με ανθρώπους στον Άρη και ο «αποικισμός» του κόκκινου πλανήτη είναι ένας από τους στόχους του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποστηρίζεται βέβαια από τα σχέδια του στενού συνεργάτη του και επικεφαλής του SpaceX, Έλον Μασκ.
Ο Μασκ θα «βάλει» το διαστημόπλοιο, το Starship, το οποίο θα κατασκευάσει η εταιρεία του. Όπως λέει ο ίδιος, τα επόμενα δύο χρόνια θα σταλούν μη επανδρωμένες αποστολές με Starship στον Άρη και -αν όλα πάνε καλά- αποστολές με ανθρώπους σε 4 χρόνια.
«Ράπισμα» από τους επιστήμονες
Ωστόσο, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες που έχουν τοποθετηθεί σχετικά, οι επανδρωμένες αποστολές στον Άρη είναι μάλλον όνειρο θερινής νυχτός. Δεν είναι μόνο ο διακεκριμένος διαστημικός επιστήμονας και τ. Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Σταμάτης Κριμιζής, ο οποίος έχει απορρίψει τη βασιμότητα τέτοιων σχεδίων, χαρακτηρίζοντας πρόσφατα στο Action24 ως «ανοησίες» τα περί αποικισμού του Άρη.
Στην ίδια γραμμή κινούνται και άλλοι επιστήμονες. Όπως γράφει χαρακτηριστικά στο Scientificamerican.com, ο Paul Sutter, καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και σύμβουλος της NASA, τα σχέδια του Μασκ για επίσκεψη στον Άρη μέσα στα επόμενα 4 χρόνια «είναι σαν να ανακοινώνεις ένα ταξίδι για κάμπινγκ το επόμενο διαθέσιμο Σαββατοκύριακο, χωρίς να έχεις αγοράσει προμήθειες για κάμπινγκ. Και με το αυτοκίνητό σου να είναι στο συνεργείο. Και να έχει εκραγεί».
Όπως τονίζει ο Sutter, μια αποστολή στον Άρη δεν είναι εντελώς αδύνατη -δεν υπάρχουν νόμοι της φυσικής που να την απαγορεύουν- και πράγματι η SpaceX έχει κάνει τεράστια βήματα στην ανάπτυξη επαναχρησιμοποιήσιμων ενισχυτών πυραύλων. Το Starship, σημειώνει, θα μπορέσει σίγουρα κάποια στιγμή να φτάσει στον Άρη και να προσγειωθεί με ασφάλεια πίσω στη Γη.
Ωστόσο, η πραγματοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου είναι ακόμα πολύ μακριά.
Γιατί ο Άρης δεν είναι... Σελήνη
Στη δεκαετία του 1960, το πρόγραμμα Apollo «πέρασε» από τα σχεδιαγράμματα στην προσγείωση στη Σελήνη, σε λιγότερο από μια δεκαετία.
Αλλά ο Άρης είναι ένα άλλο, μεγαλύτερο θηρίο. Στην πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη, αυτός ο πλανήτης απέχει 56 εκατομμύρια χιλιόμετρα - περίπου 150 φορές πιο μακριά από τη Σελήνη. Το διαστημόπλοιο που θα πάει εκεί, δεν μπορεί να εκτοξευτεί απευθείας από τη Γη και να φτάσει στον Άρη, με μία κίνηση.
Πρέπει να ανεφοδιάζεται με καύσιμα σε τροχιά, μια τεχνολογία που βρίσκεται μόλις στην πρώιμη ανάπτυξή της. Ενώ οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, μια πλήρης αναπλήρωση του Starship είναι πιθανό να απαιτήσει επιπλέον 10 έως 20 εκτοξεύσεις καυσίμων από δεξαμενόπλοια.
Στη συνέχεια, το Starship πρέπει να βυθιστεί στη λεπτή ατμόσφαιρα του Άρη και να προσγειωθεί στην, γεμάτη κρατήρες, επιφάνειά του, σε μια ελεγχόμενη, μηχανοκίνητη κάθοδο - κάτι που κανένας προσεδαφιστής δεν έχει πετύχει ποτέ πριν.
Η SpaceX είχε ήδη συνάψει σύμβαση για την κατασκευή ενός σεληνιακού σκάφους για την αποστολή Artemis, που σχεδιάζει η NASA στη Σελήνη, ωστόσο πέρσι μια έκθεση του Κυβερνητικού Γραφείου Λογοδοσίας βρήκε ότι η SpaceX δεν προσέφερε τα απαραίτητα στοιχεία «ότι η αποστολή της μπορεί να επιτευχθεί εντός χρονοδιαγράμματος και αποδεκτού κινδύνου».
Δεν είναι ταξίδι «μια κι έξω»
Μια αποστολή με πλήρωμα στον Άρη δεν είναι ταξίδι «μια κι έξω». Ένα ταξίδι επιστροφής από τον Άρη σημαίνει άλλη μια εκτόξευση από τον Άρη, μια άλλη μεταφορά στο διαπλανητικό διάστημα, μια άλλη «βουτιά» μέσα από μια ατμόσφαιρα και μια άλλη ελεγχόμενη προσγείωση - και πάλι, όλα αυτά δεν έγιναν ποτέ στο παρελθόν από διαπλανητικές αποστάσεις.
Το καύσιμο του ταξιδιού επιστροφής είτε θα πρέπει να μεταφερθεί εκεί νωρίτερα (δηλαδή ακόμη περισσότερες εκτοξεύσεις) είτε πρέπει να αναπτύξουμε τον μηχανισμό για τη δημιουργία μεθανίου από το παγωμένο νερό και την λεπτή ατμόσφαιρα διοξειδίου του άνθρακα στον Άρη - τεχνολογίες που δεν έχουν παρουσιαστεί ακόμα, πόσο μάλλον να αναπτυχθούν.
Τα επιπλέον προβλήματα μιας αποστολής με ανθρώπους
Και όλα αυτά είναι μόνο για την χωρίς πλήρωμα, ρομποτική αποστολή, που οραματίζεται ο Μασκ το 2026. Μια αποστολή με πλήρωμα έχει τα δικά της μεγάλα προβλήματα. Κατ’ αρχάς, δεν έχουμε κανένα όχημα για τόσο μακρινά ταξίδια στο διάστημα, που να έχει υποβληθεί σε δοκιμές οι οποίες να αποδεικνύουν ότι μπορεί να φιλοξενήσει ανθρώπους με ασφάλεια.
Ένα τυπικό ταξίδι μετ’ επιστροφής στον Άρη διαρκεί περίπου δύο χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου μεταφοράς και της αναμονής στην επιφάνεια του Άρη, ώστε να επανέλθουν οι πλανήτες μας στην κατάλληλη απόσταση μεταξύ τους.
Οι κάτοχοι ρεκόρ για τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είναι οι κοσμοναύτες Oleg Kononenko και Nikolai Chub, με μόλις 374 ημέρες.
Οι δυσκολίες του Starship
Κατά τη διάρκεια μιας αποστολής στον Άρη, το Starship θα πρέπει να παραμείνει πλήρως ανεξάρτητο, σε αντίθεση με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος λαμβάνει τακτικές προμήθειες και υλικά, για να μην αναφέρουμε τη συνεχή καθοδήγηση που χρειάζεται από το έδαφος, ώστε να διορθώσει τα μυριάδες προβλήματα που εμφανίζονται.
Το Starship πρέπει επίσης να προστατεύει το πλήρωμα από την κοσμική ακτινοβολία για αυτά τα δύο χρόνια και να διασφαλίζει την υγεία του από τις καταστροφές της μικροβαρύτητας.
Επιπλέον, το Starship δεν μπορεί να είναι απλώς ένα όχημα διέλευσης. Πρέπει επίσης να είναι (ή τουλάχιστον να προβλέπει) τη βάση λειτουργίας στην επιφάνεια του Άρη. Σε όποιο επίπεδο τεχνολογίας κι αν βρίσκεται το Starship αυτή τη στιγμή, σίγουρα δεν είναι εκεί.
Ένα «ακριβό» σχέδιο που θα πλουτίσει τον Μασκ περισσότερο
Είμαστε πολύ, πολύ μακριά το να γίνουν όλα αυτά πραγματικότητα, τονίζει ο Paul Sutter.
Επίσης, ο μόνος τρόπος για να πάμε στον Άρη είναι ξοδεύοντας πολλά χρήματα. Πιθανότατα, έως και τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ίσως αυτός είναι ο πραγματικός στόχος του Μασκ - να διοχετεύσει τεράστια χρηματικά ποσά, όχι στη NASA αλλά στην ιδιωτική εταιρεία του, χωρίς να χρειάζεται να απαντήσει στους μετόχους ή να εκπληρώσει τα υποσχεθέντα χρονοδιαγράμματα.
Μια αρκετά τολμηρή αξίωση σαν αυτή θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την ήδη τεράστια περιουσία του Έλον Μασκ, σημειώνει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια.
