FT: Το σχέδιο της ΕΕ να αποκλείσει ΗΠΑ-Βρετανία-Τουρκία από το rearm και η σημασία για την Ελλάδα

Έντονες παρασκηνιακές διεργασίες στους διαδρόμους των Βρυξελλών βρίσκονται σε εξέλιξη με «έπαθλο» το μοίρασμα μιας πολύ πλούσιας πίτας ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για εξοπλιστικά και την την αγορά νέων οπλικών συστημάτων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Finanacial Times οι Βρυξέλλες προωθούν μπλόκο στη συμμετοχή εταιρειών από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία από το νέο πρόγραμμα-μαμούθ για τον επανεξοπλισμό των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προωθούν οι Βρυξέλλες. Σύμφωνα με δημοσίευμα, οι εταιρείες όπλων από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία θα αποκλειστούν από το πρόγραμμα 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αμυντική χρηματοδότηση της ΕΕ, εκτός εάν οι χώρες καταγωγής τους υπογράψουν συμφωνίες άμυνας και ασφάλειας με τις Βρυξέλλες.

Οι διεργασίες στο διπλωματικό παρασκήνιο αφορούν άμεσα και την Ελλάδα, παρότι η χώρα μας δεν μπορεί να αποσπάσει κάποιο σημαντικό κατασκευαστικό έργο, αφού η εγχώρια αμυντική βιομηχανία είναι πρακτικώς μη λειτουργική, ωστόσο τα προαπαιτούμενα που θέτουν οι Βρυξέλλες αποκλείουν την Τουρκία στερώντας σημαντικό τζίρο από τις αμυντικές βιομηχανίες της γείτονος. 

Ψωνίζουν ευρωπαϊκά και χωρίς αστερίσκους

Το προγραμματισμένο ταμείο για τα κεφάλαια που θα δαπανηθούν για όπλα θα είναι ανοιχτό μόνο σε αμυντικές εταιρείες της ΕΕ και σε εκείνες από τρίτες χώρες που έχουν υπογράψει αμυντικές συμφωνίες με το μπλοκ, δήλωσαν αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη (19/3).

Θα απέκλειε επίσης οποιαδήποτε προηγμένα οπλικά συστήματα στα οποία μια τρίτη χώρα είχε «αρχή σχεδιασμού» - περιορισμούς στην κατασκευή ή χρήση συγκεκριμένων εξαρτημάτων - ή έλεγχο στην ενδεχόμενη χρήση του, πρόσθεσαν οι αξιωματούχοι.

Αυτό θα εξαιρούσε την αεροπορική και πυραυλική αμυντική πλατφόρμα των ΗΠΑ Patriot, η οποία κατασκευάζεται από τον αμυντικό ανάδοχο RTX, και άλλα οπλικά συστήματα των ΗΠΑ όπου η Ουάσιγκτον έχει περιορισμούς για το πού μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Η πολιτική είναι μια νίκη για τη Γαλλία και άλλες χώρες που έχουν απαιτήσει μια προσέγγιση «Αγοράστε Ευρωπαϊκά» στην ώθηση των αμυντικών επενδύσεων της ηπείρου, εν μέσω φόβων για τη μακροπρόθεσμη αξιοπιστία των ΗΠΑ ως αμυντικού εταίρου και προμηθευτή που πυροδότησε ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Τουλάχιστον το 65% του κόστους των προϊόντων θα πρέπει να δαπανηθεί στην ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ουκρανία. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν θα μπορούν να δαπανήσουν τα χρήματα σε προϊόντα «όπου μπορεί να υπάρξει έλεγχος για τη χρήση ή τον προορισμό αυτού του όπλου».

Οι πιέσεις του Ηνωμένου Βασίλειου που ευνοούν την Τουρκία

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα των Financial Times, το Ηνωμένο Βασίλειο άσκησε σκληρές πιέσεις για να συμπεριληφθεί στην πρωτοβουλία, ιδίως δεδομένου του βασικού του ρόλου σε έναν ευρωπαϊκό «συνασπισμό των πρόθυμων» με στόχο την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ηπείρου. Οι αμυντικές εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένων των BAE Systems και Babcock International, είναι βαθιά ενσωματωμένες στην αμυντική βιομηχανία χωρών της ΕΕ όπως η Ιταλία και η Σουηδία.

Εάν τρίτες χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία ήθελαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία, θα πρέπει να υπογράψουν μια εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας με την ΕΕ, δήλωσαν αξιωματούχοι.

Οι συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για ένα τέτοιο σύμφωνο έχουν ξεκινήσει, αλλά έχουν εμπλακεί σε αιτήματα για μια μεγαλύτερη συμφωνία ΕΕ-ΗΒ που θα περιλαμβάνει επίσης αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως τα αλιευτικά δικαιώματα και η μετανάστευση.

Ο αποκλεισμός του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τουρκίας θα δημιουργήσει μεγάλους πονοκεφάλους στις μεγάλες ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες με στενούς δεσμούς με παραγωγούς ή προμηθευτές σε αυτές τις αγορές.

Ερωτηθείς για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τους κανόνες για το νέο ταμείο της ΕΕ την Τρίτη, ένας Βρετανός αξιωματούχος είπε: «Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε μαζί για την ευρωπαϊκή άμυνα προς το συμφέρον της ευρύτερης ευρωπαϊκής ασφάλειας για να αποτρέψουμε τον κατακερματισμό στις ευρωπαϊκές αμυντικές αγορές και να δημιουργήσουμε νομικές δομές που θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τρίτες χώρες».

Ανησυχούν στη Βρετανία

Η κίνηση θα προκαλέσει σημαντική ανησυχία στον αμυντικό τομέα της Βρετανίας. Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της αμυντικής βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου είπε ότι ήταν μια «σημαντική ανησυχία», προσθέτοντας: «Βλέπουμε πολλές ευκαιρίες και είναι σωστό το Ηνωμένο Βασίλειο να θεωρείται μέρος της Ευρώπης - και ειδικά η Γαλλία — πρόκειται να είναι συναλλακτική ως προς αυτό, υπονομεύει ολόκληρη τη φιλοσοφία μιας κοινής και ενοποιημένης Ευρώπης από άποψη άμυνας και ασφάλειας».

Οι προηγούμενες προσπάθειες της Γαλλίας να περιορίσουν τις αμυντικές δαπάνες για εταιρείες της ΕΕ συνάντησαν σκληρή αντίσταση μόνο από χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Σουηδία και η Ολλανδία που έχουν στενούς δεσμούς με παραγωγούς άμυνας εκτός ΕΕ.

Η πρόταση πρέπει να εγκριθεί από την πλειοψηφία των κρατών της ΕΕ.

Σύμφωνα με τους όρους του σχεδίου, οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να ξοδεύουν τα δάνεια σε προϊόντα που χρησιμοποιούν εξαρτήματα από τη Νορβηγία, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Αλβανία, τη Μολδαβία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Ουκρανία, δήλωσαν αξιωματούχοι.