Έρπης: Η ανακάλυψη μιας πρωτεΐνης-κλειδί μπορεί να είναι η αρχή του τέλους των  εξανθημάτων

Για δεκαετίες, η υποτροπή της λοίμωξης από τον ιό του απλού έρπη (HSV-1) αποδιδόταν σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως το στρες ή ορισμένες ασθένειες. Σε μελέτη, ωστόσο, που δημοσιεύεται στο (PNAS), αναφέρεται ότι μια πρωτεΐνη, η UL12.5, παίζει κομβικό ρόλο στην ενεργοποίηση του ιού. Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε νέες και καλύτερες θεραπείες για τον επιχείλιο έρπη και τον έρπη των γεννητικών οργάνων.

Ο ιός του απλού έρπη είναι ένας εξαιρετικά λοιμογόνος ιός, ο οποίος προσβάλλει πάνω από το 60% των ανθρώπων κάτω των 50 ετών. Ο ιός μολύνει τον οργανισμό και στη συνέχεια «κρύβεται» μέσα στα νευρικά κύτταρα, για να ενεργοποιηθεί ξανά, προκαλώντας τα χαρακτηριστικά εξανθήματα. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, οι ενεργοποιήσεις του ιού να παίζουν ρόλο και στη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Η πρωτεΐνη UL12.5

Όπως διαβάζουμε στο thebrighterside.news, όταν ο ιός επιτεθεί σε ένα κύτταρο, το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται μέσω ειδικών μορίων-υποδοχέων (PRRs), αλλά ο ιός έχει αναπτύξει τρόπους και μπορεί να αντιμετωπίσει αυτή την άμυνα. Κομβικό ρόλο σε αυτόν τον μηχανισμό έχει η πρωτεΐνη UL12.5, που ξεγελά το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε το ίδιο να βοηθήσει στην ενεργοποίηση του ιού. Η πρωτεΐνη αυτή στοχεύει στα μιτοχόνδρια (στα ενεργειακά εργοστάσια του κυττάρου) και τα κάνει να απελευθερώνουν το DNA τους στο κυτταρόπλασμα. Με τον τρόπο αυτό ενεργοποιείται ένας μηχανισμός του ανοσοποιητικού συστήματος, το μονοπάτι cGAS-STING, που συνήθως καταπολεμά τις λοιμώξεις εκκρίνοντας ένα είδος αμυντικών πρωτεϊνών, τις ιντερφερόνες.

Ωστόσο, η UL12.5 προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση που προωθεί την ενεργοποίηση των γονιδίων του ιού και την παραγωγή των πρωτεϊνών του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο ιός μπορεί να χρησιμοποιεί τα μηνύματα του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να ανιχνεύει τα επίπεδα στρες και μολύνει νέα κύτταρα. Βρίσκοντας νέα φάρμακα που εξουδετερώνουν την πρωτεΐνη UL12.5, οι επιστήμονες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες θεραπείες και να αποτρέψουν τις εξάρσεις.

Νέα θεραπευτική προσέγγιση στον ορίζοντα

Η ανακάλυψη της πρωτεΐνης UL12.5 και η μελέτη του ρόλου της στον κύκλο ζωής του ιού είναι μια σημαντική καινοτομία, δεδομένου ότι τα αντιικά φάρμακα όπως το acyclovir καταστέλλουν τον πολλαπλασιασμό του ιού, αλλά δεν μπορούν να εμποδίσουν την ενεργοποίησή του. Οι επιστήμονες σκοπεύουν να μελετήσουν πώς ο ιός παίρνει τον έλεγχο του ανοσοποιητικού συστήματος και να δοκιμάσουν φάρμακα που καταστέλλουν τη δράση της UL12.5, τα οποία μάλιστα αναμένεται να έχουν λιγότερες παρενέργειες από τα φάρμακα που δρουν στις πρωτεΐνες του ανθρώπου.

Ένα άλλο εύρημα της μελέτης είναι ότι σε περιπτώσεις όπου υπάρχει και δεύτερη λοίμωξη, ο HSV-1 δεν χρειάζεται καν την UL12.5 για να ξεκινήσει τη δραστηριότητά του. Η ίδια η ανοσολογική αντίδραση εναντίον της δεύτερης λοίμωξης αρκεί για να "ξυπνήσει" ο ιός.

Σύνδεση με νευρολογικές παθήσεις

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο HSV-1 έχει συνδεθεί και με νευρολογικές παθήσεις, και οι συνεχείς ενεργοποιήσεις του μπορεί να προκαλούν Αλτσχάιμερ. Ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στα νευρικά κύτταρα μέχρι που προκαλείται ενεργοποίηση, προφανώς λόγω των μοριακών μονοπατιών του ασθενούς. Ένα τέτοιο μονοπάτι περιλαμβάνει την ιντερλευκίνη-1β, μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στη φλεγμονή. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι αυτό ανοίγει νέους δρόμους για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση των ενεργοποιήσεων στα νευρικά κύτταρα.

Εν κατακλείδι, η αναστολή της πρωτεΐνης UL12.5 ή της απελευθέρωσης μιτοχονδριακού DNA στο κυτταρόπλασμα των μολυσμένων κυττάρων μπορεί να είναι μια επιτυχής στρατηγική για την αντιμετώπιση των εξάρσεων και των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της φλεγμονής που προκαλείται από τις συνεχείς ενεργοποιήσεις του ιού.