Ασβαγκάντα: Το αρχαίο βότανο για την ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης και της ποιότητας του ύπνου

Η Withania somnifera ή βιθάνια ή ασβαγκάντα είναι ένα ξεχωριστό βότανο που χρησιμοποιείται χιλιάδες χρόνια στην αγιουρβεδική ιατρική, την ινδική προσέγγιση που βασίζεται στην πεποίθηση ότι η υγεία και η ευεξία επιτυγχάνονται μόνο όταν υπάρχει ισορροπία μεταξύ του μυαλού, του σώματος και του πνεύματος. Μόνο το 2024 το #ashwagandha είχε 650 εκατομμύρια προβολές στο TikTok.

Οπως διαβάζουμε στο The Conversation, παραδοσιακά, η ασβαγκάντα χρησιμοποιείται ως αντίδοτο του στρες, κάτι δηλαδή που βοηθάει τον οργανισμό να προσαρμοστεί (αναφέρεται και ως προσαρμογόνο) και να ανταπεξέλθει σε δύσκολες περιόδους. Μελέτη στο Journal of Herbal Medicine αναφέρει ότι η ασβαγκάντα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα στρες και άγχους, κυρίως ως αποτέλεσμα της επίδρασής της στις ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη. Παράλληλα, σε έγγραφο του National Institutes of Health αναφέρεται ότι η υπναγωγός ιδιότητα του βοτάνου έχει επιστημονική βάση και όντως βοηθάει τους ανθρώπους να κοιμηθούν πιο γρήγορα και πιο βαθιά.

Επιπλέον, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η ασβαγκάντα μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και να μειώσει τα συμπτώματα ήπιας κατάθλιψης, λειτουργώντας επικουρικά μαζί με άλλες θεραπείες. Αυτό αποδίδεται στη ρύθμιση των επιπέδων σεροτονίνης και γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο, νευροδιαβιβαστές που παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση του άγχους και της διάθεσης.

Οφέλη στην αθλητική απόδοση και στα επίπεδα τεστοστερόνης

Τα τελευταία χρόνια, η ασβαγκάντα έχει συσχετιστεί με βελτίωση της απόδοσης σε αθλητές. Η παραπάνω μελέτη τονίζει και την αύξηση της δύναμης και τη χρησιμοποίηση της μυϊκής μάζας και του οξυγόνου κατά την άσκηση. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες σε ελεγχόμενες μελέτες που έλαβαν συμπληρώματα ασβαγκάντα εμφάνισαν ταχύτερη αποκατάσταση μετά την άσκηση και μεγαλύτερη αντοχή σε επαναλαμβανόμενες προσπάθειες.

Παράλληλα, η ασβαγκάντα μπορεί να ενισχύει τα επίπεδα τεστοστερόνης και τη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων στους άντρες. Σύμφωνα με έρευνα στο περιοδικό Phytomedicine, η δράση αυτή σχετίζεται με τη δεϋδροεπιανδροστερόνη, μία ορμόνη που χρησιμοποιείται για την παραγωγή τεστοστερόνης.

Σε μία άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Phytotherapy Research αναφέρεται ότι η ασβαγκάντα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οξειδωτικού στρες σε ηλικιωμένους με γνωστική εξασθένηση. Μειώνοντας τις ελεύθερες ρίζες (ένα είδος επιβλαβών μορίων), συμβάλλει στη βελτίωση των ασθενών, ειδικά σε ό,τι αφορά τη μνήμη και τη σκέψη.

Σύνδεση με τον διαβήτη και αντιοξειδωτική δράση

Η ασβαγκάντα περιέχει μια ομάδα ουσιών που λέγονται βιθανολίδες και μοιάζουν με τα στεροειδή. Σε υγιείς αλλά και σε πάσχοντες από διαβήτη μπορούν να επιφέρουν μείωση του σακχάρου του αίματος, ενώ έχουν και αντιοξειδωτική δράση.

Πρόσθετα δεδομένα δείχνουν ότι η ασβαγκάντα μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσει την εμφάνιση φλεγμονών που σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό καθιστά την ασβαγκάντα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ως φυσικό συμπλήρωμα σε περιπτώσεις προδιαβήτη ή συνδρόμου μεταβολικού.

Επιπλέον, η ασβαγκάντα φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και των τριγλυκεριδίων, υποστηρίζοντας την καρδιαγγειακή υγεία και μειώνοντας τους παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθειες.

Παρενέργειες και προειδοποιήσεις

Ωστόσο, η ασβαγκάντα έχει και αρκετές παρενέργειες. Η χρήση της για μεγάλα χρονικά διαστήματα δεν έχει ερευνηθεί και οι περισσότερες μελέτες εξετάζουν τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα (μέχρι τρεις μήνες). Από τις πιο συνηθισμένες είναι η ναυτία και ο στομαχόπονος. Επιπλέον, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ηπατικής ανεπάρκειας και εξάρσεων αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, αυξάνοντας την παραγωγή ορμονών αλλά και αλληλεπιδρώντας με τη λεβοθυροξίνη.

Προτείνεται επίσης να αποφεύγεται από έγκυες γυναίκες, καθώς μελέτες σε ζώα έδειξαν πιθανή δράση που μπορεί να προκαλέσει αποβολές Ομοίως, όσοι λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά ή φάρμακα για τη ρύθμιση του θυρεοειδούς πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν ξεκινήσουν τη λήψη.