Ερωτικοί σύντροφοι τεχνητής νοημοσύνης: «Μαμά να σου συστήσω… τη Σίρι!» - Τι είναι τα ψηφιακά άβαταρ

«Η ΑΙ συντροφιά που νοιάζεται! Πάντα εδώ για ν’ ακούσει και να συζητήσει. Πάντα στο πλευρό σου! Δημιούργησε το δικό σου "αντίγραφο"», αναγράφει στην αρχική της σελίδα, μια από τις πολλές πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ). Εδώ που τα λέμε, οι πλατφόρμες αυτές που προσφέρουν συντρόφους ΑΙ, έχουν τον τρόπο τους. Για την ακρίβεια έχουν πιάσει τον παλμό της εποχής, δίνοντας «απάντηση» στο μεγαλύτερο πρόβλημα που μαστίζει τα χρόνια της ψηφιακής επανάστασης. Τη μοναξιά.

Εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο, άνδρες, γυναίκες, ακόμα και παιδιά στην εφηβεία, αναζητούν και βρίσκουν αυτή τη συντροφιά που χρειάζονται μέσα από την ΤΝ. Δεν είναι τυχαίο ότι μόνο μία από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές, μετρά περίπου 10 εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες, ενώ και οι αναζητήσεις για «AI girlfriend» έχουν αυξηθεί κατά 2.400% το τελευταίο διάστημα. Μια πραγματικότητα όμως, που αντί να ανακουφίσει μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα, λέει μέσω του Flash.gr, η κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος-συγγραφέας.

«Η ανάπτυξη της AI έχει φέρει νέα δεδομένα στον τομέα της κοινωνικής και ερωτικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων. Πλέον δεν είναι σπάνιο έφηβοι που για διάφορους λόγους είναι ευάλωτοι πχ. εσωστρεφείς, αγχώδεις,με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μοναχικοί, να στρέφονται στην ΑΙ. Ανακαλύπτουν ότι με την βοήθεια της μπορεί να δημιουργήσουν ένα εικονικό σύντροφο που τους ταιριάζει και τους γοητεύει ενώ συχνά επενδύουν συναισθηματικά σε αυτή την εικονική σχέση. Αυτό λειτουργεί ως μέσον επιβεβαίωσης, αναγνώρισης της αξίας τους και ανάπτυξης της αυτοεκτίμησης τους.

»Ωστόσο η εμπλοκή με έναν εικονικό σύντροφο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητά τους να δοκιμάζουν, να συνάπτουν αλλά και να διατηρούν αληθινές σχέσεις. Η δημιουργία εικονικών σχέσεων σταδιακά μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερη απομόνωση των εφήβων, απομακρύνοντάς τους από την κοινωνική αλληλεπίδραση που είναι κρίσιμη κατά την εφηβεία. Παράλληλα μπορεί να αναπτύξουν μια εσφαλμένη αντίληψη για τις σχέσεις».

Εσείς γνωρίζετε τι ακριβώς είναι οι ΑΙ σύντροφοι;

Τι ακριβώς όμως είναι οι ΑΙ σύντροφοι; Πρόκειται για εφαρμογές, για εικονικά «κορίτσια» ή «αγόρια» της τεχνητής νοημοσύνης. Chatbots τα οποία τροφοδοτούνται από μεγάλα γλωσσικά μοντέλα και μπορούν να προσομοιώνουν ανθρώπινες συνομιλίες μέσω φωνής, κειμένου και εικόνας, τα οποία οι χρήστες καλούνται να τα «εκπαιδεύσουν» ώστε να γίνουν οι ιδανικοί φίλοι και να προσαρμοστούν απολύτως στις ανάγκες τους.

Και μάλιστα, οι ερωτήσεις που κάνουν αυτοί οι «σύντροφοι» είναι ιδιαιτέρως εύστοχες καθώς απευθύνονται στο συναίσθημα με σκοπό να καλύψουν το «κενό» που νιώθει ο χρήστης, όπως… «Αισθάνεσαι καλά; Αν αισθάνεσαι άσχημα συζήτησε μαζί μου. Αν νιώθεις πεσμένος, αν έχεις άγχος ή αισθάνεσαι χάλια με οποιοδήποτε τρόπο, είναι χαρά μου να συνομιλήσω μαζί σου. Είμαι υπομονετικός/ή, με κατανόηση και νοιάζομαι!».

To πώς λειτουργεί μας εξηγεί ο κύριος Βασίλης Ζωγράφος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Πληροφορικής και Επιστήμης των Δεδομένων. «Αυτή τη στιγμή έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου μπορεί ο χρήστης είτε με την εικονική παρουσία, όπως της τεχνητής νοημοσύνης και εικονικής πραγματικότητας, είτε αν φορέσει τα γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας, να βλέπει μπροστά του τον/την σύντροφό μέσω των γυαλιών αυτών και να του μιλάει, ενώ στην πραγματικότητα είναι ψηφιακό άβαταρ -chatbot- το οποίο έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ ωραία για να μπορεί να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες τις οποίες εκείνος θέλει.

»Στην ουσία είναι ένα κελί, ένα κέλυφος όπου θα ικανοποιήσει ακόμα και τις ερωτικές του επιθυμίες, δίνοντάς του τη δυνατότητα είτε μέσω φωνητικών ερεθισμάτων, είτε μέσω γραπτών, είτε ακόμη και μέσω παραγωγής εικόνων και βίντεο, να παραχθούν οποιαδήποτε φετίχ ή οποιεσδήποτε ερωτικές φαντασιώσεις υπάρχουν μέσω της οπτικοποίησης . Όλα αυτά όμως είναι στο πλαίσιο ότι ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι αυτό το πράγμα είναι τεχνητό».

Watch Dogs: Πώς να προστατέψετε τα παιδιά σας -Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για τους ενήλικες

Το καταλαβαίνουν όμως όλοι αυτό, ότι δηλαδή πρόκειται για μια ψηφιακή εφαρμογή ή μήπως τα όρια θολώνουν όταν ο χρήστης δεν μπορεί να το διαχειριστεί; Η πρόσφατη περίπτωση του 14χρονου αγοριού στην Αμερική που αυτοκτόνησε και το οποίο είχε ερωτευθεί το chatbot με το οποίο συνομιλούσε, αποδεικνύει πως όχι. Γι' αυτό και ο κύριος Ζωγράφος, τονίζει τη βαρύνουσα σημασία της εκπαίδευσης, του ελέγχου, της ενημέρωσης.

- Οι γονείς τι θα μπορούσαν να κάνουν για να προστατεύσουν τα παιδιά τους;

«Όταν το παιδί είναι σε μια ευαίσθητη ηλικία, καλό είναι ο γονικός έλεγχος να γίνεται μέσω ψηφιακών δεδομένων. Θα πρέπει εγώ να ελέγχω τι πρόσβαση έχει το παιδί μου, μέσω του υπολογιστή, του tablet ή του έξυπνου τηλεφώνου, γιατί υπάρχει ενός ψηφιακός αναλφαβητισμός στους γονείς. Δεν καταλαβαίνουν ότι είναι τεράστιος ο κίνδυνος που ελλοχεύει στο να αφήσεις ένα παιδί ανεξέλεγκτο να είναι μπροστά σε έναν υπολογιστή, από το να το ελέγξεις στο να μην πάει να βγει έξω και να πιει ένα ποτό γιατί είναι 15 χρόνων.

»Δεν καταλαβαίνουν ότι είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος. Μπορεί το παιδί, επειδή βρίσκεται σε μια πολύ ευαίσθητη ηλικία να μην έχει την ωριμότητα να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει και να παρεξηγεί καταστάσεις και πράγματα. Για αυτό λοιπόν, θα πρέπει ο γονέας να φροντίσει να βάλει τα λεγόμενα watch dogs. Τι είναι αυτά; Είναι οι ψηφιακοί επόπτες. Είναι οι κηδεμόνες οι ψηφιακοί, ώστε να προσέχει το παιδί που πήγαινε και τι κάνει».

Κίνδυνοι όμως ελλοχεύουν και για τους ενήλικες. Σοβαρά ζητήματα που είναι πολύ πιθανό να ανακύψουν μακροπρόθεσμα και τα οποία, πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν, μας λέει η κυρία Καππάτου. «Οι άνθρωποι συχνά αδυνατούν να συνάψουν ικανοποιητικές ερωτικές σχέσεις. Έτσι η μοναξιά , η απελπισία, ίσως και η απογοήτευση τους ωθούν να αναζητήσουν τελικά εικονικές συντροφιές μέσω ΑΙ. Αυτοί οι εικονικοί σύντροφοι προσφέρουν μια βραχυπρόθεσμη κάλυψη στις συναισθηματικές ανάγκες τους , ενώ ταυτόχρονα απομακρύνονται από την πραγματική ζωή, με συνέπεια να ενισχύεται η μοναξιά τους, ενώ μειώνεται η ικανότητά τους να διαχειρίζονται τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. »Οι επιπτώσεις της κατάχρησης αυτής της τεχνολογίας είναι σοβαρές. Ο χρήστης, ειδικά αν είναι απομονωμένος ή απογοητευμένος, μπορεί να διαπιστώσει ότι το εικονικό περιβάλλον του παρέχει μια ψευδή αίσθηση ικανοποίησης, την οποία δεν μπορούν να προσφέρουν οι πραγματικές σχέσεις».

Κι όμως παρά τα όποια προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει μια τέτοια επιλογή, αποτελεί ήδη μια διαδεδομένη λύση κατά της μοναξιάς. Σύμφωνα με έρευνα σε δείγμα 1.100 ανθρώπων που πραγματοποίησε ο Julian de Freitas, βοηθός καθηγητής με αντικείμενο τη Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Business School του Χάρβαρντ -αναφέρει δημοσίευμα της Wall Street Journal- φαίνεται πως εκείνοι πως επιλέγουν τα ψηφιακά άβαταρ ως αντίδοτο στην «απομόνωση» είναι πιο ευτυχισμένοι. Συγκεκριμένα, μια από τις ομάδες των συμμετεχόντων αλληλοεπιδρούσε καθημερινά με έναν AI σύντροφο, ενώ οι άλλες όχι.

Εκείνοι που συνομιλούσαν με το άβαταρ, ανέφεραν σημαντική μείωση των επιπέδων της μοναξιάς που ένιωθαν, με μέση μείωση της τάξης του 16% στο διάστημα της μιας εβδομάδας. Επίσης, οι ίδιοι άνθρωποι δήλωσαν ότι ένιωθαν κατά μέσο όρο 14% λιγότερη μοναξιά από μέρα σε μέρα, έναντι όσων δεν είχαν καμία αλληλεπίδραση.