Economist: Το deal του αιώνα η ενδεχόμενη αγορά της Γροιλανδίας από την Αμερική
«Η Ιστορία δεν θα είναι τόσο ευγενική με τον Ντόναλντ Τραμπ εάν πάρει τη Γροιλανδία από την Δανία με την χρήση βίας», λέει ο Economist.
«Αν και είναι γνωστή η εμπορική προσέγγιση της Αμερικής σε ό,τι αφορά τις διεθνείς σχέσεις της, σπάνια οι εξαγορές εδαφών έγιναν δεκτές χωρίς αντιπαραθέσεις», γράφει σε άρθρο του ο Economist αναλύοντας τα δεδομένα από την ανερυθρίαστη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ πως Γροιλανδία και Παναμάς είναι απαραίτητες περιοχές «για την οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ».
Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της χώρας, το άρθρο αναφέρει κάτι που είναι μάλλον άγνωστο στο ευρύ κοινό: «Όταν ο Τόμας Τζέφερσον αγόρασε την Λουιζιάνα το 1803 διπλασιάζοντας το μέγεθος της χώρας του χρειάστηκε να παρακάμψει την ερμηνεία του Συντάγματος που πιθανότατα θα είχε απορρίψει μια τέτοια τολμηρή απόφαση.
Εξηντατέσσερα χρόνια αργότερα, όταν ο τότε ΥΠΕΞ Γουίλιαμ Σούαρντ αγόρασε την Αλάσκα από τη Ρωσία για 7,2 εκατομμύρια δολάρια (162 εκατομμύρια σήμερα), η κίνηση τότε είχε χαρακτηριστεί «τρέλα του Σούαρντ». Σήμερα η συμφωνία για την Αλάσκα θεωρείται μια αριστοτεχνική πολιτική κίνηση και η αγορά της Λουιζιάνα εκτιμάται ως το μεγαλύτερο επίτευγμα ενός από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς Προέδρους. Εκ των υστέρων, και οι δύο αγορές φαίνονται να άξιζαν τα χρήματά τους».
«Η Ιστορία δεν θα είναι τόσο ευγενική με τον Ντόναλντ Τραμπ εάν πάρει τη Γροιλανδία»
«Η Ιστορία δεν θα είναι τόσο ευγενική με τον Ντόναλντ Τραμπ εάν πάρει τη Γροιλανδία από την Δανία με την χρήση βίας», προεξοφλεί ο συντάκτης του βρετανικού εντύπου. «Στις 7 Ιανουαρίου ο εκλεγμένος Πρόεδρος αρνήθηκε να αποκλείσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ ή οικονομικό πόλεμο για να πάρει τη Γροιλανδία (και την διώρυγα του Παναμά). Η Αμερική θα χάσει φίλους εάν εκφοβίσει κάποιον από αυτούς προκειμένου να παραχωρήσει εδάφη του.
Οι προκλήσεις του κ. Τραμπ, ωστόσο, είναι και ανόητες γιατί μία συμφωνία για να αγοράσει την Γροιλανδία εάν γίνει ελεύθερα και με καλή θέληση, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ακόμη ένα deal του αιώνα. Μία τέτοια συμφωνία θα ενδυνάμωνε την ασφάλεια της Αμερικής και, κατά πάσα πιθανότητα, την ασφάλεια και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ. Οι μονοκράτορες θα αποθαρρύνονταν. Μια τέτοια συμφωνία θα ωφελούσε, επιπλέον, και τους κατοίκους του νησιού οι οποίοι θα έχουν-και σίγουρα θα πρέπει να έχουν- τον τελευταίο λόγο».
Γιατί είναι τόσο πολύτιμη η Γροιλανδία;
Τα τελευταία στοιχεία – από το 2021- για το ΑΕΠ της Γροιλανδίας ήταν πως είναι 3 δις δολάρια ή λιγότερο από το 2 τοις χιλίοις του αντίστοιχου της Αμερικής. Μόνο 56.000 άνθρωποι ζουν στην Γροιλανδία παρά το γεγονός πως έχει έκταση μεγαλύτερη από οποιαδήποτε αμερικανική Πολιτεία. Το μεγαλύτερο ποσοστό του παραγόμενου πλούτου αποτελεί έργο του 43% του εργατικού δυναμικού που πληρώνονται από το κράτος, έναντι του αντίστοιχου 15% στην Αμερική. Πάνω από το 50% των κρατικών δαπανών της πληρώνονται από την Δανία η οποία δίνει στην Γροιλανδία 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Κύριο έσοδο είναι η αλιεία και η βιομηχανία που την αφορά. Ακόμη κι αν υποθέσουμε πως η μακροχρόνια ανάπτυξή της συνεχίζεται-αν αφαιρέσει κανείς τον δημόσιο τομέα ή άλλες δαπάνες- και η αμερικανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα έχει να λαμβάνει 16% του ΑΕΠ μέσω φορολογίας, θα φθάναμε σε μία αποτίμηση των 50 δις δολαρίων ή το ένα εικοστό των ετήσιων αμυντικών δαπανών της Αμερικής. Ο Τραμπ, ωστόσο, εποφθαλμιά την Γροιλανδία για την στρατηγική της θέση και την δυναμική που προσφέρουν οι πόροι της. Αν και υπάρχει ήδη η αμερικανική διαστημική βάση Pituffik με εγκατεστημένους αισθητήρες προειδοποίησης πυραύλων στη βορειοδυτική ακτή της, μια αμερικανική Γροιλανδία θα ήλεγχε καλύτερα την περιοχή μεταξύ Γροιλανδίας-Ισλανδίας-Ηνωμένου Βασιλείου, μια λωρίδα του Ατλαντικού που αποτελεί διαδρομή για τα ρωσικά υποβρύχια που κατευθύνονται προς την ανατολική ακτή της Αμερικής και στον βόρειο Ατλαντικό.
Επιπρόσθετα, είναι τεράστιος ο ορυκτός πλούτος της. ΄Εχει καταγεγραμμένα αποθέματα για 43 από τα 50 ορυκτά που έχουν χαρακτηριστεί από την αμερικανική κυβέρνηση ως «αποφασιστικής σημασίας», συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων ίσως αποθεμάτων σε σπάνιες γαίες εκτός του εδάφους της Κίνας, απαραίτητων για την κατασκευή στρατιωτικού υλικού και εξοπλισμού απαραίτητου στην πράσινη ενέργεια. Γεωτρήσεις στα ανοιχτά των ακτών της Γροιλανδίας θα μπορούσαν να αποφέρουν 52 δις βαρέλια πετρελαίου, περίπου το 3% των παγκόσμιων γνωστών αποθεμάτων, σύμφωνα με αμερικανικές γεωλογικές εκτιμήσεις από το 2008. Και παρά την δύσκολη μορφολογία του εδάφους και την κυβερνητική απαγόρευση του 2021 για έρευνες πετρελαίου, εταιρείες διεξάγουν έρευνες σε 170 σημεία του νησιού όταν πριν από μια δεκαετία ήταν μόλις 12.
Ποιος αποφασίζει εάν θα πωληθεί το νησί;
To 2009 η Δανία παραχώρησε στην Γροιλανδία το δικαίωμα να κηρύξει την ανεξαρτησία της εάν οι κάτοικοί της το αποφασίσουν με δημοψήφισμα. Η εθνικιστική κυβέρνηση του νησιού θα ήθελε πολύ να ασκήσει αυτό το δικαίωμα. Συγχρόνως, η Δανία παραχώρησε στο νησί και τον έλεγχο των φυσικών του πόρων. Οποιαδήποτε απόφαση για πώληση, λοιπόν, δεν θα έπρεπε να γίνει από τη Δανία-σε τέτοια περίπτωση θα χαρακτηριζόταν αποικιοκράτης- αλλά από τους ίδιους τους κατοίκους του νησιού. Με δεδομένη τη σημασία και τον πλούτο των εδαφών, εάν η Αμερική τους παραχωρούσε και μόνο τη μελλοντική ροή των φόρων, τότε θα έκανε κάθε κάτοικο πολυεκατομμυριούχο ενώ και πάλι θα έβγαινε ωφελημένη.
O συντάκτης του Economist καταλήγει με μία παρότρυνση: «Ο σεβασμός στο δικαίωμα της Γροιλανδίας στην αυτοδιάθεση σημαίνει σεβασμό στο δικαίωμα των πολιτών της να εξετάσουν μία τέτοια προσφορά η οποία θα μπορούσε να τεθεί προς απάντηση σε ένα δημοψήφισμα. Για να είναι ελεύθερη η επιλογή τους , ο κ. Τραμπ θα χρειαζόταν να αποσύρει την απειλή για χρήση βίας».
Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου
