Deus in Machina: Η τεχνητή νοημοσύνη εισβάλλει στη θρησκεία με «εξομολόγηση» σε avatar... Ιησού

Μπορεί το παρεκκλήσι του Αγίου Παύλου στη Λουκέρνη της Ελβετίας να θεωρείται ως η παλαιότερη αλλά πλέον γίνεται συνώνυμο με την καινοτομία, αφού εγκατέστησε έναν Ιησού με τεχνητή νοημοσύνη ικανό να συνομιλεί σε 100 διαφορετικές γλώσσες.

«Ήταν πραγματικά ένα πείραμα», είπε ο Μάρκο Σμιντ, θεολόγος της εκκλησίας. «Θέλαμε να δούμε και να καταλάβουμε πώς αντιδρούν οι άνθρωποι σε έναν AI Jesus. Τί θα συζητούσαν μαζί του; Θα υπήρχε ενδιαφέρον να μιλήσω μαζί του; Μάλλον είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό».

Όπως αναφέρει ο Guardian, η εγκατάσταση, γνωστή ως Deus in Machina (Θεός σε μηχανή), ξεκίνησε τον Αύγουστο ως η τελευταία και πλέον προηγμένη πρωτοβουλία σε μια πολυετή συνεργασία με ένα τοπικό πανεπιστημιακό ερευνητικό εργαστήριο για την εικονική πραγματικότητα.

Μετά από έργα που είχαν πειραματιστεί με εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, η εκκλησία αποφάσισε ότι το επόμενο βήμα ήταν να εγκαταστήσει ένα avatar. Ο Schmid είπε: «Είχαμε μια συζήτηση για το τι είδους avatar θα ήταν – θεολόγος, άτομο ή άγιος; Αλλά τότε συνειδητοποιήσαμε ότι η καλύτερη φιγούρα θα ήταν ο ίδιος ο Ιησούς».

Ελλείψει χώρου και αναζητώντας ένα μέρος όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν ιδιωτικές συνομιλίες με το avatar, η εκκλησία αντάλλαξε τον ιερέα της για να εγκαταστήσει έναν υπολογιστή και καλώδια στο περίπτερο του εξομολογητικού. Μετά την εκπαίδευση του προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης σε θεολογικά κείμενα, οι επισκέπτες κλήθηκαν στη συνέχεια να υποβάλουν ερωτήσεις σε μια εικόνα του Ιησού που ακτινοβολήθηκε μέσα από μια δικτυωτή οθόνη. Απάντησε σε πραγματικό χρόνο, προσφέροντας απαντήσεις που δημιουργήθηκαν μέσω τεχνητής νοημοσύνης.

Όσοι στέκονται απέναντι στον «Ιησού» καλούνται να μην αποκαλύπτουν προσωπικές πληροφορίες αλλά και να αποδέχονται ότι αναλαμβάνουν το ρίσκο να μιλήσουν σε ένα avatar.

Ο υπεύθυνος του πειράματος Deus in Machina υποστηρίζει ότι «δεν είναι εξομολόγηση. Δεν θέλουμε να κάνουμε μια προσομοίωση της εξομολόγησης».

Στους μήνες που διεξάγεται το πείραμα, περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι - ανάμεσά τους και Μουσουλμάνοι αλλά και τουρίστες από την Κίνα και το Βιετνάμ - αξιοποίησαν την ευκαιρία να μιλήσουν με τον ψηφιακό Ιησού.

Οι πρώτες πληροφορίες από 230 άτομα που είχαν αυτή την επαφή, δείχνουν ότι τα 2/3 αυτών έκαναν λόγο για μια «πνευματική εμπειρία» οπότε, σύμφωνα με τον υπεύθυνο του πειράματος «μπορούμε να πούμε ότι είχαν μια θετική θρησκευτική στιγμή με τον Ιησού που δημιούργησε η τεχνητή νοημοσύνη και αυτό για μένα ήταν μια έκπληξη».

Άλλοι, ωστόσο, ήταν αρνητικοί λέγοντας ότι τους ήταν αδύνατο να μιλήσουν με ένα μηχάνημα ενώ κριτική ασκήθηκε και από μέλη της ιερατικής κοινότητας με Καθολικούς θεολόγους να διαμαρτύρονται για την εφαρμογή της ΑΙ στην εξομολόγηση ενώ Προτεστάντες εκδήλωσαν δυσαρέσκεια για την χρήση της εικόνας του Ιησού με τον τρόπο αυτό.

Αυτό που είχε εντυπωσιάσει περισσότερο τον Schmid, ωστόσο, ήταν το ρίσκο που είχε αναλάβει η εκκλησία πιστεύοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα έδινε απαντήσεις που ήταν παράνομες, σαφείς ή θα παρείχαν ερμηνείες ή πνευματικές συμβουλές που έρχονται σε σύγκρουση με τις εκκλησιαστικές διδασκαλίες.

Με την ελπίδα να μετριαστεί αυτός ο κίνδυνος, η εκκλησία είχε πραγματοποιήσει δοκιμές με 30 άτομα πριν από την εγκατάσταση του avatar. Μετά την κυκλοφορία, εξασφάλισε ότι η υποστήριξη ήταν πάντα κοντά στους χρήστες.

«Ποτέ δεν είχαμε την εντύπωση ότι έλεγε περίεργα πράγματα», είπε ο Schmid. «Αλλά φυσικά δεν μπορούσαμε ποτέ να εγγυηθούμε ότι δεν θα έλεγε τίποτα περίεργο». Μάλιστα, αυτή η αβεβαιότητα ήταν που τον οδήγησε να αποφασίσει ότι το avatar ήταν καλύτερο να αφεθεί ως πείραμα. «Για να βάλω έναν Ιησού σαν αυτόν μόνιμα, δεν θα το έκανα. Γιατί η ευθύνη θα ήταν πολύ μεγάλη».