Bourbon: Το αγαπημένο ουίσκι του Κεντάκι από καλαμπόκι πρωταγωνιστεί στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-ΕΕ

Είναι ένα από τα πιο εμβληματικά αμερικανικά οινοπνευματώδη ποτά. Οι διαφημίσεις του -ειδικά μιας πασίγνωστης φίρμας με παγκόσμιο αποτύπωμα- είναι θρυλικές. Παρασκευάζεται στις ΗΠΑ και το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την σημερινή ισπανική βασιλική οικογένεια. Η γεύση του ξεχωριστή. Ο λόγος για το bourbon, το εμβληματικό αμερικανικό ουίσκι με την «καπνιστή» μυρωδιά την ξεχωριστή γεύση από γλυκές νότες καραμέλας και βανίλιας που αναμειγνύονται με τη ζεστασιά του καψαλισμένου ξύλου και μια υποψία μπαχαρικών.

Το διάσημο ουίσκι από καλαμπόκι, κρυστάλλινο νερό που ωριμάζει σε καψαλισμένα δρύινα βαρέλια, φέρει μια πλούσια ιστορία που ξεκινά από την κομητεία Bourbon του Κεντάκι. Σήμερα, πέρα από τη γλυκιά του γεύση, βρίσκεται στο επίκεντρο εμπορικών διαπραγματεύσεων, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να του δίνει «χάρη» εξαιρώντας το από δασμούς σε άλλα αμερικανικά προϊόντα, ίσως ως χειρονομία αποκλιμάκωσης της κόντρας με την κυβέρνηση Τραμπ, ενώ το ελληνικό ελαιόλαδο ακολουθεί παράλληλη πορεία διπλωματικών εξαιρέσεων.

Καλαμπόκι, κρυστάλλινο νερό και καψαλισμένα δρύινα βαρέλια

Το bourbon είναι ένα είδος αμερικανικού ουίσκι που φτιάχνεται κυρίως από καλαμπόκι (τουλάχιστον 51% του μείγματος πρέπει να είναι καλαμπόκι, σύμφωνα με τον νόμο των ΗΠΑ). Παράγεται αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και συχνά συνδέεται με την πολιτεία του Κεντάκι, αν και μπορεί να φτιαχτεί οπουδήποτε στη χώρα.

Για να ονομαστεί "bourbon", πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις:

• Να ωριμάζει σε καινούργια, καψαλισμένα δρύινα βαρέλια.
• Να αποστάζεται σε μέγιστο 80% αλκοόλ (160 proof) και να μπαίνει στα βαρέλια σε όχι περισσότερο από 62,5% αλκοόλ (125 proof).
• Να εμφιαλώνεται σε τουλάχιστον 40% αλκοόλ (80 proof).
• Να μην περιέχει πρόσθετα αρώματα ή χρωστικές.

Η γεύση του bourbon τείνει να είναι πλούσια και γλυκιά, με νότες καραμέλας, βανίλιας και ξύλου, χάρη στη διαδικασία ωρίμασης και το καλαμπόκι. Υπάρχουν διάφορα στυλ, όπως το "straight bourbon" (που έχει ωριμάσει τουλάχιστον 2 χρόνια) ή το "small batch" (περιορισμένης παραγωγής).

Μια κομητεία στο Κεντάκι και η -σημερινή- ισπανική βασιλική οικογένεια

Η ονομασία "bourbon" προέρχεται πιθανότατα από την ιστορική σύνδεση του ποτού με την περιοχή Bourbon County στο Κεντάκι των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Bourbon County ιδρύθηκε το 1785, όταν το Κεντάκι ήταν ακόμα μέρος της Βιρτζίνια, και πήρε το όνομά του από τη γαλλική δυναστεία των Βουρβόνων (Bourbon), ως φόρο τιμής για τη βοήθεια που προσέφερε η Γαλλία κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης.

Η σχέση με το ουίσκι ξεκίνησε στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν αγρότες στην περιοχή άρχισαν να αποστάζουν το πλεόνασμα καλαμποκιού τους. Το Κεντάκι είχε ιδανικές συνθήκες για την παραγωγή ουίσκι: πλούσια εδάφη για καλλιέργεια, καθαρό νερό από πηγές με ασβεστόλιθο και πρόσβαση στον ποταμό Οχάιο για μεταφορά. Τα βαρέλια με ουίσκι που στέλνονταν από το Bourbon County προς τη Νέα Ορλεάνη συχνά έφεραν την ένδειξη "Bourbon", και με τον καιρό το όνομα συνδέθηκε με το ίδιο το ποτό.

Υπάρχει και μια εναλλακτική θεωρία που λέει ότι το όνομα μπορεί να συνδέεται με την Bourbon Street στη Νέα Ορλεάνη, όπου το ουίσκι από το Κεντάκι έγινε δημοφιλές, αλλά η επικρατέστερη άποψη παραμένει η προέλευση από το Bourbon County. Πάντως, σήμερα το bourbon δεν χρειάζεται να παράγεται στο Κεντάκι για να πάρει αυτό το όνομα – είναι περισσότερο ζήτημα συνταγής και διαδικασίας.

«Παζάρι» για τους δασμούς

Το ουίσκι Bourbon φαίνεται ότι βρίσκεται στο στόχαστρο των ανταποδοτικών δασμών που μελετά η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να εξετάζει την επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα ως αντίδραση στους δασμούς η ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ θέλει να επιβάλλει σε ευρωπαϊκά αγαθά όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο. Στο πλαίσιο αυτό, το ουίσκι bourbon, ένα εμβληματικό αμερικανικό προϊόν, έχει βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων για πιθανούς ευρωπαϊκούς δασμούς.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ΕΕ προτείνει δασμούς 25% σε μια σειρά αμερικανικών προϊόντων, με ισχύ από τις 16 Μαΐου 2025 για ορισμένα αγαθά και αργότερα, από την 1η Δεκεμβρίου, για άλλα. Ωστόσο, το bourbon φαίνεται να έχει εξαιρεθεί από την αρχική λίστα προϊόντων που εξετάζονταν για δασμούς. Αυτή η εξαίρεση φαίνεται να προέκυψε μετά από πιέσεις και διαπραγματεύσεις, καθώς και λόγω της πολιτικής ευαισθησίας που συνδέεται με το προϊόν. Το bourbon, που παράγεται κυρίως στο Κεντάκι, έχει ισχυρούς πολιτικούς δεσμούς με την περιοχή – για παράδειγμα, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μιτς Μακόνελ, με επιρροή στο Κογκρέσο, προέρχεται από εκεί. Επιπλέον, η αφαίρεση του bourbon από τους υπό μελέτη δασμούς μπορεί να συνδέεται με την απειλή του Ντόναλντ Τραμπ για αντίποινα, όπως δασμούς 200% στα ευρωπαϊκά αλκοολούχα ποτά (π.χ. γαλλικό κρασί και σαμπάνια), αν η ΕΕ προχωρούσε με υψηλούς δασμούς στο bourbon.

Η ΕΕ συνεχίζει να ετοιμάζει τη λίστα των προϊόντων που θα στοχεύσει, με στόχο εξαγωγές αξίας έως και 28 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και η τελική απόφαση για το bourbon ή άλλα προϊόντα μπορεί να εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις τις επόμενες εβδομάδες.

Το ελληνικό ελαιόλαδο έχει ιστορικό εξαιρέσεων από αμερικανικούς δασμούς. Το 2019, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα αξίας 7,5 δισ. δολαρίων ως αντίποινα για τις επιδοτήσεις της Airbus, αλλά το ελληνικό ελαιόλαδο και οι επιτραπέζιες ελιές εξαιρέθηκαν μετά από έντονες διπλωματικές προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης (συναντήσεις Βορίδη με Πάιατ και Μητσοτάκη με Ρος). Αυτό δείχνει ότι η Ελλάδα, αν και μικρότερη δύναμη, μπορεί να πετύχει εξαιρέσεις μέσω στοχευμένης διπλωματίας, ειδικά όταν τα προϊόντα της δεν απειλούν άμεσα αμερικανικούς παραγωγούς.