Ζαν Μαρί Λεπέν: Ο «διάβολος της Δημοκρατίας» της Γαλλίας με την αμφιλεγόμενη πορεία

Πρόκειται για την, ίσως, πιο αμφιλεγόμενη πολιτική προσωπικότητα στη Γαλλία. Ο Ζαν Μαρί Λεπέν ή όπως τον αποκαλούσαν οι πολιτικοί του αντίπαλοι ο «διάβολος της Δημοκρατίας» έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών, την Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2025. 

Επί 30 χρόνια που βρισκόταν στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής της Γαλλίας, ο Λεπέν, επέβαλε τις απόψεις του αλλά και τις προκλητικές του δηλώσεις λειτουργώντας ως «κόκκινο πανί» σε όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα. Ο Ζαν Μαρί Λεπέν είχε βάλει πέντε φορές υποψηφιότητα για τη γαλλική Προεδρία.

Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1956 και συνίδρυσε το Εθνικό Μέτωπο το 1972. Παρέμεινε βουλευτής μέχρι το 1988 και έγινε ευρωβουλευτής το 2004 μέχρι το 2019. Ήταν επίσης περιφερειακός σύμβουλος στην Προβηγκία-Αλπ-Κυανή Ακτή μεταξύ 2010 και 2015.

Αφού αποπέμφθηκε από το κόμμα από την ίδια του την κόρη, ο ίδιος δεν σταμάτησε ποτέ να στηρίζει τον αγώνα του κατά της μετανάστευσης και να διχάζει την κοινωνία. Οι επικριτές του τον χαρακτήριζαν ξενοφοβικό και αντισημίτη ενώ είχε κάνει μεγάλη συλλογή από καταδίκες για ρατσιστική συμπεριφορά.

Η ζωή πριν την πολιτική

Ήταν γιος ενός ψαρά και μιας μοδίστρας και γεννήθηκε το 1928 στο Trinité-sur-Mer (Morbihan). Σε ηλικία 10 ετών έζησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κάτι που όπως είχε εκμυστηρευτεί άφησε το αποτύπωμά του και έπλασε τον χαρακτήρα του.

Ο Λεπέν κατετάγη στο 1ο Τάγμα Ξένων Αλεξιπτωτιστών - με περισσότερα από 200 άλματα στο ενεργητικό του - και από εκεί θα αντλήσει την ουσία και τα δίκτυα των μελλοντικών πολιτικών του μαχών. Στην Ινδοκίνα από το 1953 έως το 1955, η πτώση του Dien Bien Phu του άφησε μια πικρή γεύση ενάντια στις κυβερνήσεις της Τέταρτης Δημοκρατίας.

Στο ενεργητικό του πολέμησε τόσο στη μάχη του Σουέζ (1956) αλλά και στο Αλγέρι (1957). « Ο στρατός θα είναι η μόνη περίοδος της ζωής του όπου θα αποδέχεται να λαμβάνει διαταγές», σημειώνει ο τελευταίος βοηθός του, Λορέν ντε Σαιν-Αφρίκ. Η ανακοίνωση της «αυτοδιάθεσης » της Αλγερίας, όπου θα έχει περάσει έξι μήνες πολεμώντας για τη Γαλλία, θα καταλήξει να ριζώσει μέσα του ένα μίσος για τον Ντε Γκωλ σε συνδυασμό με έναν οξύ αντικομμουνισμό, που θα τον συνοδεύει στη μετέπειτα πολιτική του πορεία.

Το 1962, ο Λε Πεν δήλωσε στην εφημερίδα Combat: «Δεν έχω τίποτα να κρύψω. Βασανίσαμε επειδή έπρεπε να γίνει. Όταν έχεις πιάσει κάποιον που μόλις έχει τοποθετήσει 20 βόμβες που θα μπορούσαν να εκραγούν από το ένα λεπτό στο άλλο και δεν θέλει να μιλήσει, πρέπει να χρησιμοποιήσεις εξαιρετικές μεθόδους για να τον κάνεις να μιλήσει».

Αργότερα, ο Λε Πεν αρνήθηκε περαιτέρω κατηγορίες για βασανιστήρια στην Αλγερία, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέρος μιας αριστερής «κυβερνητικής συνωμοσίας» για να τον δυσφημήσουν.

Η ενασχόληση με τα Κοινά

Υπό την Τέταρτη Δημοκρατία, το 1956, λίγο πριν τα γεγονότα στην Αλγερία, ο Ζαν-Μαρί Λεπέν μπήκε για πρώτη φορά στην Εθνοσυνέλευση και συναντήθηκε για πρώτη φορά με τους Valéry Giscard d'Estaing και Roland Dumas. « Ήταν η πρώτη φορά που ψήφισα. Ψήφισα τον εαυτό μου και εκλέχτηκα» , είπε πολλά χρόνια αργότερα.

Σε αντίθεση με τον θρύλο που διατηρεί, ο 27χρονος νέος βουλευτής δεν είναι το νεότερο μέλος της Βουλής. Τον τίτλο του πήρε ένας κομμουνιστής βουλευτής, ο André Chène, έξι μήνες μικρότερός του.

Εκλεγμένος υπό τα χρώματα του κινήματος του Pierre Poujade, του οποίου τον κλάδο νεολαίας διηύθυνε, ο βουλευτής για το Καρτιέ Λατέν του Παρισιού επανεξελέγη το 1958 με το κόμμα του Εθνικού Κέντρου των Ανεξάρτητων.

Η εμπρηστική πολιτική του

Όταν πρόκειται να κερδίσει την κοινή γνώμη, ο Λεπέν έχει στο μυαλό του τη δική του στρατηγική: την επιθετικότητα και την πρόκληση. Αυτή την περίφημη «δαιμονοποίηση» θα προσπαθήσει να διώξει από πάνω της η Μαρίν Λεπέν με την ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος το 2011.

Ο Ζαν Μαρί Λεπέν δεν θα αφήσει κανένα πλήγμα κατά του «συστήματος», υπεύθυνος σύμφωνα με τον ίδιο για μια αποσύνθεση της Γαλλίας και της ταυτότητάς της, θυσιάστηκε στα μάτια του στο βωμό της πολυπολιτισμικότητας και της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης.

Σε αυτό το μοναδικό μητρώο οι Γάλλοι θα μάθουν να γνωρίζουν τον «πειρατή της Δημοκρατίας» που μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 φορούσε ένα έμπλαστρο στο αριστερό του μάτι, αφού το έχασε κατά την αποσυναρμολόγηση μιας χειροβομβίδας στην εκστρατεία του 1965.

Το «μενίρ»

Ο Λεπέν ήταν γνωστός και με το παρατσούκλι «Μενίρ», λόγω του «πέτρινου» χαρακτήρα του, καθώς θεωρούνταν ένας άνθρωπος που δεν υποχωρούσε στην πίεση ή που δεν μπορούσε εύκολα να γκρεμιστεί. Το συνέδεσε επίσης με την κέλτικη καταγωγή της Γαλλίας.

Ο Λεπέν χαρακτηριζόταν συχνά ως ένας από τους πιο επιδεικτικούς και χαρισματικούς ρήτορες στην Ευρώπη, ο λόγος του οποίου συνδύαζε λαϊκό χιούμορ, ωμές επιθέσεις και ρητορική φινέτσα.

Οι ακραίες θέσεις και η ρίξη με την κόρη του

Ο Λεπέν έχει επανειλημμένα προκαλέσει αντιπαραθέσεις και νομικές ενέργειες με τις απόψεις του για το Ολοκαύτωμα, το οποίο χαρακτήρισε ως «απλή λεπτομέρεια» στην ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και με τους επαίνους του για την κυβέρνηση του Βισύ που συνεργάστηκε με τους ναζιστές κατακτητές της χώρας.

Η ίδια έδιωξε τον πατέρα της από το κόμμα το 2015, αφού αρνήθηκε να μετριάσει την εμπρηστική του ρητορική, καθώς εκείνη προσπαθούσε να «καθαρίσει» τη φήμη του κόμματος και να μετριάσει την ακραία εικόνα για να το φέρει πιο κοντά στη δεξιά του κεντροδεξιού χώρου, ώστε να διευρύνει τη βάση υποστήριξής του.

Από την άλλη, ο Ζαν Μαρίν Λε Πεν, παρέμενε πιστός στις αρχικές, ακραίες θέσεις του και κατηγόρησε την κόρη του ότι εγκατέλειψε τις θεμελιώδεις αξίες του κόμματος. Τελικά κατάφερε να τον αποπέμψει από το κόμμα μόνο το 2018 μετά από αρκετές νομικές διαδικασίες.

Καταδικάστηκε και του επιβλήθηκε πρόστιμο αρκετές φορές για τις αμφιλεγόμενες απόψεις του. Το 2014, πρότεινε ότι ο θανατηφόρος ιός Έμπολα, θα μπορούσε να αποτελέσει λύση για την παγκόσμια πληθυσμιακή έκρηξη. Δύο χρόνια αργότερα, καταδικάστηκε για «πρόκληση μίσους και εθνοτικών διακρίσεων» επειδή είχε πει σε δημόσια συγκέντρωση τρία χρόνια νωρίτερα ότι οι Ρομά στην πόλη ήταν «εξανθήματα» και βρωμούσαν.

Ωστόσο, έγινε ισόβιος επίτιμος πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, όπως μετονόμασε το κόμμα η κόρη του του οποίου την ηγεσία ανέλαβε το 2011 και το έχει μετατρέψει σε μια από τις κύριες πολιτικές δυνάμεις της χώρας.