Τα «κόλπα» δεν έπιασαν: Χιλιάδες φορολογούμενοι στη «φάκα» της εφορίας

Εκτεταμένα κρούσματα με παράνομες χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές μέσω κατάθεσης μετρητών και τριγωνικών συναλλαγών μεταξύ γονέων και παιδιών μετά την καθιέρωση του αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ εντόπισαν οι φορολογικές αρχές επιβάλλοντας πρόσθετους φόρους και πρόστιμα στους παραβάτες ενώ οι έλεγχοι συνεχίζονται με αμείωτη ένταση.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ήδη 1.580 υποθέσεις χρηματικών γονικών παροχών έχουν φτάσει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών μετά από προσφυγές φορολογούμενων οι οποίοι ζητούν να ακυρωθούν οι φόροι και τα πρόστιμα επικαλούμενοι διάφορους λόγους με τις περισσότερες να αφορούν χρηματικά ποσά από 10.000 έως και 200.000 ευρώ οι οποίες έγιναν με μετρητά κατά παράβαση του νόμου. Ωστόσο στην πλειονότητα τους οι προσφυγές απορρίφθηκαν και οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν χιλιάδες ευρώ στην εφορία.

Ειδικότερα μετά ελέγχους και οι διασταυρώσεις των δηλώσεων που υποβλήθηκαν στην πλατφόρμα myProperty με τα στοιχεία των τραπεζών αποκαλύφθηκαν υποθέσεις γονικών παροχών - δωρεών χρηματικών ποσών από τους γονείς στα παιδιά ή τους παππούδες και τις γιαγιάδες στα εγγόνια τους οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν με μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζών όπως ορίζει ο νόμος αλλά με κατάθεση μετρητών στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου που σε αυτή τη περίπτωση θα έπρεπε να καταβληθεί φόρος 10%.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση φορολογούμενου που προσέφυγε στη ΔΕΔ επικαλούμενος ότι ο πατέρας-δωρητής ήταν 84 ετών, δεν κατάλαβε όσα του είπε ο λογιστής και κατέθεσε τα χρήματα της γονικής παροχής στο λογαριασμό του παιδιού αλλά η προσφυγή του απορρίφθηκε.

Εικονικές γονικές παροχές

Επίσης εντοπίστηκαν περιπτώσεις εικονικών γονικών παροχών σε πρόσωπα τα οποία δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που ισχύει από την 1η Οκτωβρίου 2021. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση με παιδί που δώρισε χρήματα στον πατέρα ή τη μητέρα του και ο γονέας μέσα στην ίδια ημέρα με γονική παροχή έδωσε τα χρήματα στο άλλο του παιδί. Έτσι με ενδιάμεσο τον γονέα τα χρήματα περάσανε από τον έναν αδελφό στον άλλο χωρίς να καταβληθεί φόρος ενώ η ισχύουσα νομοθεσία ορίζει ότι στις δωρεές χρημάτων μεταξύ αδελφών δεν ισχύει το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ.

Σημειώνεται ότι στις διαδοχικές γονικές παροχές η εφορία ελέγχει το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών και σε περίπτωση που είναι μικρότερο των έξι μηνών η συναλλαγή θεωρείται ύποπτη και μπαίνει στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού.

Επισημαίνεται ότι το νομοθετικό καθεστώς προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:

- Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά γονικές παροχές και δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης) με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της α’ κατηγορίας (σύζυγος, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς) και όχι αδέρφια, ανίψια, θείους και άλλους συγγενείς.

- Για να ισχύσει το αφορολόγητο όριο οι χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ενώ αν γίνουν με μετρητά φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ.

- Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων της α’ κατηγορίας, με συνέπεια εν τέλει να λαμβάνει χώρα δωρεά μεταξύ προσώπων που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), η εφορία διερευνά τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών, για να διαπιστωθεί αν τίθεται θέμα καταστρατήγησης των ευνοϊκών διατάξεων.

Στις περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην α’ κατηγορία δικαιούχων και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό, τότε επιβάλλεται φόρος 20% χωρίς αφορολόγητο όριο. Κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών.

Εάν αυτό είναι σύντομο, ενδεικτικά όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών, προκύπτει ισχυρή ένδειξη ότι, κατ’ αρχήν, οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό και, εφόσον ο σκοπός καταστρατήγησης τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά, επιβάλλεται εις βάρος του τελευταίου (πραγματικού) δωρεοδόχου φόρος δωρεών, ως η δωρεά να είχε πραγματοποιηθεί απευθείας από τον πραγματικό δωρητή προς τον τελικό δικαιούχο αυτής.

- Η δυνατότητα του γονέα/δωρητή να πραγματοποιήσει χρηματική γονική παροχή/δωρεά προς το τέκνο/δωρεοδόχο δεν ελέγχεται κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης. Δηλαδή δεν υπάρχει υποχρέωση συνυποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών κ.λπ. Το πόθεν έσχες του δωρητή ερευνάται κατά τον έλεγχο της δήλωσης.