Βιβλιοπωλεία «Φλωράς»: Η άνοδος, τα καρτέλ και η οικονομική κρίση που οδήγησαν στο «λουκέτο»
Η αγάπη για το βιβλίο ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για δύο καθηγητές Αγγλικών, την Μαίρη και τον Γιάννη Φλωρά, να ξεκινήσουν την διαδρομή των ιστορικών βιβλιοπωλείων «Φλωράς».
1974. Η μεταπολίτευση κάνει τα πρώτα της βήματα, η Αθήνα αλλάζει σελίδα και μέσα σε όλες τις αλλαγές που φέρνει η νέα σελίδα για την πόλη η ροπή στη μάθηση και βεβαίως η… γλωσσομάθεια. Λίγα μόλις μέτρα από την πλατεία Ομονοίας, στην Εμμανουήλ Μπενάκη στον αριθμό 5, δυο καθηγητές Αγγλικών ο Γιάννης και η Μαίρη Φλωρά, ανοίγουν το πρώτο ιστορικό βιβλιοπωλείο «Φλωράς».
Οι ανάγκες της εποχής, η μεγάλη άνθηση των ξένων γλωσσών αλλά και η αγάπη των δυο ιδιοκτητών, κάνει μέσα σε λίγους μήνες πόλο έλξης το αρχικά μικρό βιβλιοπωλείο των Εξαρχείων, όπου στη συνέχεια γίνεται σημείο αναφοράς για έναρξη της σχολικής χρονιάς.
Μαθητές κάθε σχολικής βαθμίδας, με τους γονείς τους κατέκλυζαν κάθε Σεπτέμβριο το βιβλιοπωλείο για τις προμήθειες της χρονιάς σε ξενόγλωσσα βιβλία και συγγράμματα, με σπάνιες εκδόσεις κατευθείαν από το εξωτερικό. Η Εμμανουήλ Μπενάκη μετατρέπεται σε σημείο συνάντησης και αγαπημένο στέκι χιλιάδων μαθητών και φοιτητών.
Η άνοδος της εταιρείας είναι ραγδαία. Ο διορατικός και δραστήριος Γιάννης Φλωράς ξεφεύγει από τα στενά όρια της πώλησης ξενόγλωσσων βιβλίων και προσανατολίζεται και σε άλλους τομείς. Ξεκινά εκθέσεις από τις οποίες παρελαύνουν πλήθος πολιτικών και επιχειρηματιών, οι οποίοι συγχαίρουν τον Φλωρά για την ενέργειά του να πραγματοποιήσει εκθέσεις ώστε οι καθηγητές φροντιστηρίων να ενημερωθούν για ό,τι καινούριο «παίζει» στην εκμάθηση των αγγλικών.
Η ραγδαία άνοδος
Τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς» αναπτύσσονται ραγδαία και πολύ σύντομα επεκτείνονται σε πολλές γειτονιές της Αθήνας αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Τα υποκαταστήματα της «Φλωράς» αριθμούν πλέον 13 βιβλιοπωλεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το 1999 σε συνέλευση του κλάδου και ενώ ο Γιάννης Φλωράς ολοκληρώνει την ομιλία του, κάθεται στη θέση του και πεθαίνει από καρδιακή προσβολή. Την επιχείρηση αναλαμβάνουν τα τρία του παιδιά. Η οικογένεια Φλωρά συνεχίζει την ανοδική της πορεία παρά το γεγονός πως πλέον ο Γιάννης Φλωράς δεν υπάρχει στη ζωή. Εκτός από τα βιβλιοπωλεία η εταιρεία αναπτύσσεται και στο διαδίκτυο με το ηλεκτρονικό της βιβλιοπωλείο ενώ εκτός από αγγλόφωνα βιβλία ξεκινά να φέρνει και άλλου είδους με απήχηση στους καταναλωτές.
Στις αρχές του 20ού αιώνα και πλέον τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς» διαθέτουν 13 σημεία λιανικής, κέντρο διανομής, ηλεκτρονικό κατάστημα με 130.000 SKU, 90 άτομα μόνιμο προσωπικό και 130 άτομα έκτακτο προσωπικό (σε κάθε σχολική περίοδο), μετατρέποντας την εταιρεία στην τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα βιβλιοπωλείων στην Ελλάδα (2006).
Από το 2010 όμως και ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει μπει για τα καλά στη ζωή των Ελλήνων, ξεκινούν τα πρώτα σοβαρά οικονομικά προβλήματα της εταιρείας. Επιταγές σε προμηθευτές «χτυπούν» ενώ και οι στρόφιγγες των Τραπεζών σταματούν τη δανειοδότηση. Η «χρυσή εποχή» όπου τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς» έχουν φθάσει να είναι η τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα αρχίζει και φθίνει με ραγδαίους ρυθμούς. Ήδη από τα 12 καταστήματα θα κλείσουν τα δέκα, ενώ το 2015 η οικονομική κρίση θα «γονατίσει» την οικογένεια Φλωρά που θα πάρει την πιο δύσκολη απόφασή της. Θα κλείσει τα δυο τελευταία καταστήματά της και θα δηλώσει πτώχευση.
Τα ιστορικά βιβλιοπωλεία Φλωράς, η τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα βιβλιοπωλείων στην Ελλάδα, διέκοψαν τη λειτουργία τους, λίγο πριν ξεκινήσει η σχολική χρονιά του 2015 και ενώ η χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Η εταιρεία με ανακοινώνει τη διακοπή της λειτουργίας της, υποστηρίζοντας ότι για το λουκέτο ευθύνεται το «καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου» και η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
«Ύστερα από 40 χρόνια ο φετινός Σεπτέμβριος, η σχολική χρονιά 2015, δεν θα ξεκινήσει μαζί με τα βιβλιοπωλεία Φλωράς. Η εταιρεία μας διέκοψε την λειτουργία της, μην μπορώντας να σταθεί όρθια στον πολυετή βιασμό της από το καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου και στην ‘’υποστήριξη’’ που έδωσε στο καρτέλ η πολυετής καθυστέρηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού να το τιμωρήσει.
Τα τελευταία 3 χρόνια ήταν απίστευτα δύσκολα. Οι πελάτες μας, φυσικά, δεν γνώριζαν το μέγεθος του κακού που μας προξένησε το δίδυμο ‘’καρτέλ ξενόγλωσσου βιβλίου – Επιτροπή Ανταγωνισμού’’ και διαπιστώνοντας τις αδυναμίες μας, μας εγκατέλειπαν σταδιακά. Μείναμε ζωντανοί ελπίζοντας ότι θα τα καταφέρουμε. Το χρωστούσαμε στους πελάτες μας, στους ανθρώπους που εργάστηκαν τόσα χρόνια στα Βιβλιοπωλεία Φλωράς (και στους οποίους οφείλουμε ευγνωμοσύνη) και στον εαυτό μας. Ήταν όμως αδύνατο. Η λαίλαπα του καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου δεν μας άφησε περιθώριο.»
Τα καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου
Ο δικαστικός αγώνας των βιβλιοπωλείων «Φλωράς» κράτησε σχεδόν 10 χρόνια. Ένας αγώνας που μπορεί να δικαίωσε τον Γιώργο Φλωρά όμως άφησε πίσω του πολλά ερωτήματα και πληγές. Μπορεί το δικαστήριο να δικαίωσε την οικογένεια Φλωρά και να αναγνώρισε την καθυστερημένη διεξαγωγή έρευνας για τα καρτέλ, τα βιβλιοπωλεία Φλωράς δεν πρόκειται να επαναλειτουργήσουν.
Τα Βιβλιοπωλεία Φλωράς πτώχευσαν το 2015 εξαιτίας της παράνομης δράσης του καρτέλ του ξενόγλωσσου βιβλίου και της αδικαιολόγητης (όπως πλέον έχει κριθεί οριστικά και αμετάκλητα) καθυστέρησης των υπαλλήλων της Επιτροπής Ανταγωνισμού που είχαν την ευθύνη να δράσουν άμεσα. Η αρχική καταγγελία των Βιβλιοπωλείων Φλωράς έγινε στα μέσα του 2000 και η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στα τέλη του 2009 (αποφάσεις 452/2009 και 455/2009).
Και μπορεί το δικαστήριο να επιδίκασε συνολική αποζημίωση 770.000 ευρώ, την οποία βεβαίως και θα πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι και όχι οι υπάλληλοι της επιτροπής, τα βιβλιοπωλεία Φλωράς δεν πρόκειται να ξανανοίξουν αλλά θα παραμείνουν στις αναμνήσεις χιλιάδων Αθηναίων. Τα βιβλία τους πολύτιμοι θησαυροί να κοσμούν τις βιβλιοθήκες μας, αφού το βιβλίο τείνει πλέον να αντικατασταθεί από τα tablet, τα ebooks και το ίντερνετ.
