Βασιλική γυναίκα της Μυκηναϊκής Εποχής «αποκαλύπτεται» έπειτα από 3.500 χρόνια
Πέθανε σε ηλικία 30-35 ετών και είχε ταφεί σε βασιλικό νεκροταφείο - «Μπορούμε -για πρώτη φορά- να κοιτάξουμε στα μάτια το παρελθόν».
Περίπου 3.500 χρόνια μετά τον θάνατό της, το πρόσωπο μιας γυναίκας από τη Μυκηναϊκή εποχή αποκαλύπτεται ξανά χάρη στην τεχνολογία της ανακατασκευής προσώπου. Η γυναίκα αυτή, γύρω στα 30-35 όταν πέθανε, είχε ταφεί σε βασιλικό νεκροταφείο στη Μυκηναϊκή ενδοχώρα, στον χώρο που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1950 και συνδέεται με τον θρυλικό βασιλιά των Μυκηνών, τον Αγαμέμνονα.
Η Δρ Έμιλι Χάουζερ, λέκτορας Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, η οποία ανέθεσε την ψηφιακή αναπαράσταση του προσώπου της, δήλωσε εντυπωσιασμένη από το αποτέλεσμα.
«Είναι απίστευτα σύγχρονη. Μου έκοψε την ανάσα. Για πρώτη φορά κοιτάμε το πρόσωπο μιας γυναίκας από ένα βασίλειο που σχετίζεται με την Ελένη της Τροίας — η Κλυταιμνήστρα, αδελφή της Ελένης, λέγεται ότι ήταν βασίλισσα των Μυκηνών. Αυτές οι ανακατασκευές μας θυμίζουν πως πρόκειται για πραγματικούς ανθρώπους».
«Είναι συγκλονιστικό...»
Η ιστορικός Έμιλι Χάουζερ σχολίασε πως «είναι συγκλονιστικό να μπορούμε, μετά από 3.500 χρόνια, να βλέπουμε το πραγματικό πρόσωπο μιας βασιλικής γυναίκας της Ύστερης Εποχής του Χαλκού». «Και είναι πραγματικά ένα πρόσωπο που θα μπορούσε να “σαλπάρει χίλια πλοία”», είπε σε μια έμμεση αναφορά της στον Τρωικό Πόλεμο.
Η γυναίκα αυτή πέθανε στις αρχές της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, αρκετούς αιώνες πριν την υποτιθέμενη χρονολογία του Τρωικού Πολέμου. Η νέα αναπαράσταση βασίστηκε σε πήλινο πρόπλασμα που είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του 1980 στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, πρωτοπόρο σε μεθόδους ανακατασκευής προσώπου, και τώρα επεξεργάστηκε ψηφιακά από τον καλλιτέχνη Χουάνχο Ορτέγκα Γ.
Σύμφωνα με τη Χάουζερ, η πρόοδος στην ιατροδικαστική ανθρωπολογία, την ανάλυση DNA, τη ραδιοχρονολόγηση και την τρισδιάστατη εκτύπωση έχει βελτιώσει σημαντικά τις δυνατότητες αναπαράστασης του αρχαίου κόσμου. «Μπορούμε -για πρώτη φορά- να κοιτάξουμε στα μάτια το παρελθόν».
Η γυναίκα είχε ταφεί με μάσκα προσώπου από ήλεκτρο και ένα πολεμικό «σετ» που περιλάμβανε τρία ξίφη. Αρχικά θεωρήθηκε πως αυτά ανήκαν στον άνδρα που ήταν θαμμένος δίπλα της, αλλά τώρα πιστεύεται ότι ήταν δικά της. Η Χάουζερ τόνισε πως «η παραδοσιακή αφήγηση είναι ότι, αν μια γυναίκα είναι θαμμένη δίπλα σε έναν άνδρα, είναι η σύζυγός του». Ωστόσο, η ανάλυση DNA αποκάλυψε πως οι δύο νεκροί ήταν αδέλφια, όχι ζευγάρι.
«Αυτή η γυναίκα είχε ταφεί με βάση την καταγωγή της, όχι τον γάμο της. Αυτό αλλάζει όλη την εικόνα για τη σημασία της. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πολλά από τα λεγόμενα "πολεμικά σετ" σε τάφους της Ύστερης Εποχής του Χαλκού συνδέονται περισσότερο με γυναίκες παρά με άνδρες -κάτι που ανατρέπει όσα θεωρούσαμε για τον ρόλο των γυναικών στον πόλεμο».
Η Χάουζερ υπογράμμισε πως η αρχαιολογική τεκμηρίωση και οι γενετικές αναλύσεις επιτρέπουν πλέον στις «πραγματικές γυναίκες της αρχαιότητας να βγουν από τις σκιές».
Η κατάσταση των οστών της υποδεικνύει ότι υπέφερε από αρθρίτιδα στη σπονδυλική στήλη και στα χέρια, πιθανότατα από χρόνια υφαντική — μια κοινή, επίπονη δραστηριότητα για τις γυναίκες της εποχής, την οποία βλέπουμε να κάνει και η Ελένη στην Ιλιάδα. «Είναι ένας υπέροχος τρόπος να συνδέσουμε τις πραγματικές εμπειρίες των γυναικών με τους αρχαίους μύθους και τις ιστορίες τους», κατέληξε η Χάουζερ.
