Το συγκινητικό «αντίο» του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στον «πιστό φίλο» Πάπα Φραγκίσκο

Με συγκινητικό βίντεο επέλεξε να αποχαιρετήσει τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή τη Μεγάλη Δευτέρα (21/4), ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χαρακτηρίζοντάς τον ως «πιστό φίλο» της Ορθοδοξίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Μεταξύ όσων ειπώθηκαν, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κάλεσε ανοιχτά τον διάδοχο του Φραγκίσκου, αν το επιθυμεί και ο ίδιος, να ταξιδέψει στη Νίκαια της Βιθυνίας και να τιμήσει μαζί του τα 1.700 χρόνια από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο με σκοπό να δοθεί έτσι ισχυρό μήνυμα ότι ορθόδοξοι και καθολικοί έχουν διάθεση να συνεχίσουν τον διάλογο ώστε οι δύο εκκλησίες να έρθουν ακόμα πιο κοντά στο «κοινό ποτήριον» δηλαδή στην ενότητα και τη συμπροσευχή.

Ο Βαρθολομαίος αποκάλυψε το παρασκήνιο πίσω από τους προγραμματισμένους εορτασμούς για τα 1.700 χρόνια από την Α 'Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας την πρόταση που είχε κάνει το 2014 στον Φραγκίσκο όταν είχαν συναντηθεί στα Ιεροσόλυμα και τον ενθουσιασμό του κοιμηθέντα Πάπα που είχε αποδεχθεί την πρόσκληση.

Ωστόσο, η ασθένεια που είχε ως αποτέλεσμα την κοίμηση του Φραγκίσκου αλλάζουν -εν μέρει- τον αρχικό σχεδιασμό.

Το χρονικό της σχέσης τους

Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής και της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχουν διανύσει κρίσιμες στιγμές ανά τους αιώνες, με το διχαστικό χάσμα να παραμένει. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η εγκάρδια φιλία του Πάπα Φραγκίσκου με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο οδήγησε τα δύο δόγματα πιο κοντά, θέτοντας ως στόχο μια ιστορική πρωτοβουλία: τον κοινό εορτασμό του Πάσχα σε μια και μόνη ημερομηνία για Ανατολή και Δύση. Η απόπειρα αυτή, που είχε σχεδιαστεί να ανακοινωθεί στη Σύνοδο της Νίκαιας τον επόμενο μήνα, πλέον εκκρεμεί λόγω του θανάτου του Ποντίφικα.

Από την αρχή της θητείας τους, ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανέδειξαν την αξία του διαλόγου και της αδελφοσύνης. Η συνάντησή τους στα Ιεροσόλυμα το 2014 — στον ίδιο τόπο όπου πριν από μισό αιώνα οι προκαθήμενοι Αθηναγόρας και Παύλος ΣΤ’ ένωσαν τις φωνές τους — είχε τόσο συμβολικό νόημα όσο και πρακτικό σκοπό: την ενίσχυση της ενότητας και την κοινή μαρτυρία του ευαγγελικού μηνύματος στον σύγχρονο κόσμο.

Έκτοτε, οι τακτικές επαφές τους συνεχίστηκαν· ο Πατριάρχης συμμετείχε σε σημαντικές εκδηλώσεις του Βατικανού, όπως η Σύνοδος για το περιβάλλον και η προσευχή για την ειρήνη, ενώ ο Πάπας επαίνεσε δημόσια το έργο του Βαρθολομαίου στον τομέα της οικολογίας, της ειρηνικής συνύπαρξης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το κοινό Πάσχα ως γέφυρα ενότητας

Στο επίκεντρο της πρόσφατης συνεργασίας τους βρέθηκε η ιδέα του ενιαίου εορτασμού του Πάσχα. Παρόλο που κάθε χριστιανική παράδοση τιμά την Ανάσταση του Χριστού ως το υπέρτατο γεγονός της πίστης της, οι ημερομηνίες διαφέρουν έως και πέντε εβδομάδες, εξαιτίας της χρήσης των διαφορετικών ημερολογίων (Γρηγοριανού και Ιουλιανού) και των μεθόδων υπολογισμού της εαρινής ισημερίας.