Τμήματα Χημείας: Το «διοξείδιο του άνθρακα» γίνεται «άνθρακας διοξείδιο» στα νέα σχολικά βιβλία

Ενστάσεις σχετικά με τις αλλαγές που εισάγονται στην ονοματολογία χημικών ενώσεων στα νέα σχολικά βιβλία Χημείας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκφράζουν οι πρόεδροι των έξι τμημάτων Χημείας των Πανεπιστημίων της χώρας.

Σε κοινή επιστολή τους προς την Ένωση Ελλήνων Χημικών, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αναφέρουν πως οι αλλαγές που προωθούνται στο πλαίσιο της εναρμόνισης με την ονοματολογία της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, «ακολουθούν αυτόματη μετάφραση αγγλικών όρων, χωρίς αντιστοίχιση της γραμματικής της αγγλικής γλώσσας με αυτή της ελληνικής», με αποτέλεσμα να εισάγονται στα νέα βιβλία ονομασίες όπως νάτριο χλωρίδιο και άνθρακας διοξείδιο, αντί χλωρίδιο του νατρίου ή χλωριούχο νάτριο και διοξείδιο του άνθρακα.

Η επιστολή

Όπως διευκρινίζεται στην επιστολή, «στις Συνελεύσεις όλων των Τμημάτων Χημείας της χώρας συζητήθηκε ως κατεπείγον θέμα η εισαγωγή μιας προβληματικής νέας ονοματολογίας χημικών ενώσεων στο πλαίσιο μιας καθόλα θεμιτής εναρμόνισης με την ονοματολογία κατά IUPAC (Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας)».

«Οι αγγλικοί κανόνες και όροι τους οποίους συστήνει η IUPAC στη διεθνή κοινότητα της Χημείας, οδήγησαν ορισμένες ομάδες επιστημόνων που συμμετέχουν στη συγγραφή νέων διδακτικών βιβλίων Χημείας στη Β/θμια Εκπαίδευση στην υιοθέτηση μιας κατά λέξη μετάφρασης χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι ειδικοί γλωσσολογικοί/συντακτικοί κανόνες και οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας. Στο πλαίσιο αυτό εισάγονται στα νέα βιβλία ονομασίες όπως νάτριο χλωρίδιο και άνθρακας διοξείδιο (αντί χλωρίδιο του νατρίου ή χλωριούχο νάτριο και διοξείδιο του άνθρακα, αντίστοιχα), καθώς ακολουθείται η αυτόματη μετάφραση αγγλικών όρων, χωρίς αντιστοίχιση της γραμματικής της αγγλικής γλώσσας με αυτή της ελληνικής. Σημειώνεται στο σημείο αυτό ότι στη Γαλλία και την Ισπανία χρησιμοποιούνται ονομασίες συμβατές με τις εθνικές γλώσσες όπως dioxyde de carbone και dioxido de carbono, αντιστοίχως», επισημαίνουν οι πρόεδροι των έξι τμημάτων Χημείας.

Σημειώνουν, δε, ότι «η εναρμόνιση της ονοματολογίας χημικών ενώσεων στην ελληνική γλώσσα με αυτήν που προτείνει η IUPAC έχει ήδη γίνει από το 1988 με την υιοθέτηση της εισήγησης ειδικής επιτροπής διακεκριμένων Ελλήνων Χημικών που είχε συστήσει η Ένωση Ελλήνων Χημικών (ΕΕΧ)» και «είναι προφανές ότι αυτή χρειάζεται επικαιροποίηση, αλλά κάθε προσπάθεια μιας εκτεταμένης επικαιροποίησης απαιτεί τη συντεταγμένη συμμετοχή της Ε.Ε.Χ. και των Τμημάτων Χημείας της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί έργο των μελών συγγραφικών ομάδων».

Ανησυχούν για την αδόκιμη γλώσσα

Οι πρόεδροι των έξι Τμημάτων Χημείας των ΑΕΙ εκφράζουν την ανησυχία ότι «μια τέτοια αδόκιμη αλλαγή στη γλώσσα της επιστήμης της Χημείας στην Ελλάδα θα αποκόψει γενιές νέων φοιτητών από τους καθηγητές τους στο Πανεπιστήμιο και θα αποκόψει τη σύγχρονη Χημεία από τις άλλες επιστήμες της χώρας που χρησιμοποιούν στα συγγράμματα και τις δραστηριότητές τους δόκιμους όρους, εναρμονισμένους με την IUPAC από το 1988», ενώ «η αλλαγή αυτή αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρά εργασιακά προβλήματα και προβλήματα ασφάλειας στον Έλληνα Χημικό, προβλήματα στη χημική βιομηχανία, στους προμηθευτές χημικών ενώσεων αλλά και στον ΕΟΦ (Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων) και στο ΑΧΣ (Ανώτατο Χημικό Συμβούλιο) και θα αποξενώσει τον μέσο Έλληνα Πολίτη από την όποια χημική/ενεργειακή/περιβαλλοντική γνώση και συνείδηση έχει αποκτήσει».

Για τους παραπάνω λόγους, προτείνουν:

-Η όποια απαιτούμενη επικαιροποίηση της εναρμόνισης της χημικής ονοματολογίας στην ελληνική γλώσσα με την προτεινόμενη από την IUPAC να γίνει άμεσα μετά από εισήγηση Επιτροπής διακεκριμένων Ελλήνων Χημικών (με τη συνδρομή και γλωσσολόγων), με πρωτοβουλία της Ένωσης Ελλήνων Χημικών και συμμετοχή των Τμημάτων Χημείας της χώρας.

-Να διορθωθεί το κεφάλαιο της ονοματολογίας και η χρήση όρων, όπως οι παραπάνω στα νέα βιβλία (είτε άμεσα, είτε στη διάρκεια ενός έτους, στα στάδια της αξιολόγησης και διόρθωσής τους, ώστε να υιοθετηθούν όροι δόκιμοι και σύμφωνοι με τους γλωσσολογικούς/συντακτικούς κανόνες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας με βάση τα πορίσματα της παραπάνω προτεινόμενης Επιτροπής).

Την επιστολή υπογράφουν οι πρόεδροι των Τμημάτων Χημείας: του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θοδωρής Καραπάντσιος, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Γιώργος Κύζας, του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Εύη Λιανίδου, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ιωάννης Πλακατούρας, του Πανεπιστημίου Κρήτης Δημήτρης Άγγλος και του Πανεπιστημίου Πατρών Αχιλλέας Θεοχάρης.