Τι είναι τα συστήματα προειδοποίησης σεισμών - Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος απαντά στο Flash

Ο σεισμός είναι ένα γεωλογικό φαινόμενο που προκαλεί πανικό στη μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου και ένα πεδίο ανάλυσης και διερεύνησης για την επιστημονική κοινότητα.

Σε πολλά κράτη τα οποία βρίσκονται στις πρώτες θέσεις ως προς τη σεισμική τους δραστηριότητα, όπως για παράδειγμα η Ιαπωνία και το Μεξικό, έχουν εγκατασταθεί συστήματα τα οποία προειδοποιούν τους πολίτες, σχεδόν ένα λεπτό πριν εκδηλωθεί η δόνηση, ότι επίκειται σεισμός. Είναι ευρέως γνωστά ως «συστήματα προειδοποίησης σεισμών».

Με αφορμή τους συνεχείς σεισμούς που καταγράφηκαν στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού το τελευταίο διάστημα, ο γνωστός σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος εξήγησε στο Flash.gr πώς λειτουργούν αυτού του είδους τα συστήματα και εάν θα μπορούσαν να εγκατασταθούν και στην Ελλάδα καθώς αποτελεί μια χώρα η οποία διαθέτει πλούσια σεισμική δραστηριότητα.

Όπως αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος «πρόκειται για συστήματα που στέλνουν προειδοποίηση ότι επέρχεται σεισμός από μερικά δευτερόλεπτα έως περίπου 1 λεπτό πριν φθάσουν τα σεισμικά κύματα στον τόπο που βρισκόμαστε. Αυτό επιτυγχάνεται γιατί τα σεισμικά κύματα καταγράφονται κοντά στην εστία του σεισμού και το σήμα αποστέλλεται σε μας με ηλεκτρομαγνητικό κύμα, δηλαδή με ταχύτητα φωτός, οπότε το σήμα προειδοποίησης ταξιδεύει πολύ γρηγορότερα και φθάνει σε μας πριν το σεισμικό κύμα. Οι προειδοποιήσεις φθάνουν σε κινητά, σε υπολογιστές και στην κρατική τηλεόραση. Στην Ιαπωνία το περίφημο κρατικό κανάλι ΝΗΚ διακόπτει αμέσως το κανονικό πρόγραμμα και προβάλλει στην οθόνη την προειδοποίηση σε δύο γλώσσες, ιαπωνικά και αγγλικά».  

Ωστόσο στο ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι κατά πόσο αυτά τα συστήματα προειδοποιούν αποκλειστικά για μεγάλους σεισμούς και εάν επαρκεί ο χρόνος για τον πολίτη να προετοιμαστεί ο κ. Παπαδόπουλος εξήγησε πως «η χρησιμότητα αφορά κυρίως στους ισχυρούς σεισμούς που μπορεί δυνητικά να γίνουν καταστροφικοί. Ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στην άφιξη της προειδοποίησης και στην άφιξη των σεισμικών κυμάτων δεν είναι μεγάλος, έως ένα λεπτό. Αλλά ο πολίτης που έχει ενημερωθεί και ξέρει τι να κάνει καλύπτεται αμέσως (π.χ. κάτω από ένα γερό ξύλινο τραπέζι ή άλλο έπιπλο) πριν γίνει ο σεισμός. Επίσης, στις χώρες όπου εφαρμόζονται κλείνουν ή ανοίγουν αυτόματα εγκαταστάσεις και συστήματα, ανάλογα με την λειτουργία που προσφέρουν (π.χ. κλείνουν εγκαταστάσεις με επικίνδυνες χημικές ή ραδιενεργές ουσίες)».

Γιατί δεν έχουν εγκατασταθεί ανάλογα συστήματα στην Ελλάδα

Γνωρίζοντας ότι η χώρα μας διαθέτει σημαντική σεισμική δραστηριότητα, εύλογο είναι το ερώτημα πώς τέτοιου είδους συστήματα δεν έχουν εγκατασταθεί και εάν θα ήταν χρήσιμο να γίνει μια τέτοια ενέργεια από την πολιτεία.

Επιπλέον, πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο οι πολίτες είναι εύκολο να εκπαιδευτούν και να αναπτύξουν μια σεισμική συνείδηση, όπως γίνεται σε άλλες χώρες όπως η Ιαπωνία, με τον κ. Παπαδόπουλο να σημειώνει ότι «θα μπορούσε να γίνει χρήσιμο ένα τέτοιο σύστημα αλλά δεν μπορεί απλά να αντιγραφεί για παράδειγμα από την Ιαπωνία, και να εφαρμοστεί. Χρειάζεται πολυετή έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη για να φτάσουμε στο επίπεδο ανάπτυξης και εφαρμογής. Δεν είναι δύσκολο να εκπαιδευτεί ο πολίτης, αλλά χρειάζεται συστηματική ενημέρωση και ασκήσεις».