Τέμπη: Τι αναφέρει το Πανεπιστήμιο της Γάνδης για τις εκρήξεις και τη μεγάλη φωτιά που ακολούθησε

Ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) πρόκειται να παρουσιάσει, στο τέλος του μήνα, το πόρισμά του για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, ύστερα από αναλύσεις και μελέτες για τα ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις.

Όπως αναφέρει η Καθημερινή, πρόκειται για το προσχέδιο του πορίσματος.

Τι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία

Σχετικά με το τι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, σύμφωνα με το προσχέδιο, δεν υπάρχουν δεδομένα που να στηρίζουν την ύπαρξη δεξαμενής χωρητικότητας δεκάδων τόνων ή την ύπαρξη κρυφού βαγονιού στην εμπορική αμαξοστοιχία. Και συνεχίζει η εφημερίδα: «Αλλά φαίνεται πως μέχρι την ολοκλήρωση του τελικού πορίσματος θα τεκμηριωθεί η εκτίμηση για ύπαρξη ποσότητας 3,5 - 4 τόνων, πιθανότατα αρωματικών υδρογονανθράκων, στο τρίτο βαγόνι της εμπορικής, το οποίο και ανεφλέγη μετά τη σύγκρουση».

Η μικρή διαρροή ελαίων σιλικόνης που περιείχαν οι μετασχηματιστές στα δύο πρώτα βαγόνια του εμπορικού συρμού δεν είναι ικανή, σύμφωνα με πληροφορίες, για την πρόκληση της έκρηξης που σημειώθηκε. Αυτό ενισχύεται και από το ότι οι μετασχηματιστές δεν έχουν υποστεί παρά ελάχιστες ρωγμές.

Όπως επίσης αναφέρεται για τις εκρήξεις, αξιοποιήθηκε, κατά κύριο λόγο, υλικό από τις κάμερες, που ωστόσο κρίνεται ικανό να οδηγήσει σε επιστημονικά ασφαλή συμπεράσματα για το είδος του φορτίου του εμπορικού τρένου.

Σύμφωνα με το πόρισμα, κανένα από τα εμπλεκόμενα ερευνητικά κέντρα -τα Πανεπιστήμια της Πίζας και της Γάνδης ή το Σουηδικό Ινστιτούτο- δεν έχουν αποφανθεί οριστικά για το είδος του φορτίου που οδήγησε στην έκρηξη. Έχουν, όμως, τεκμηριώσει και τα τρία την πλέον κατάλληλη μεθοδολογία, από την οποία μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, εφόσον ληφθούν υπόψη ορθές παράμετροι (υγρασία, ταχύτητα ανέμου, θερμοκρασία κ.ά.).

Τρεις φάσεις της έκρηξης

Η πρώτη φάση της φωτιάς, σύμφωνα με την Καθημερινή: Έξι κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη σύγκρουση των μηχανών των τρένων καταγράφεται το πρώτο ηλεκτρικό τόξο που δημιουργεί βραχυκύκλωμα. Τρία κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα ξεκινά η έκρηξη, πιθανόν λόγω των σπινθήρων από τα φρένα. Η έκρηξη επεκτείνεται προς τα πάνω, σχηματίζοντας μια πυρκαγιά διαμέτρου περίπου 42 μέτρων που καίει για περίπου 2 δευτερόλεπτα.

Η δεύτερη φάση: Λίγα δευτερόλεπτα μετά την αρχική ανάφλεξη υπάρχει νέα φωτιά σε «ακαθόριστο όγκο ή περιοχή» μακριά από την αρχική, η οποία όμως τροφοδοτεί την πρώτη φωτιά και τη διπλασιάζει σε μέγεθος πριν σβήσει δευτερόλεπτα μετά την ανάφλεξη. Και συνεχίζει η Καθημερινή επικαλούμενη στοιχεία από το προσχέδιο του πορίσματος: «Η διάρκεια αυτής της δεύτερης φάσης και το ύψος των πύρινων στηλών υποδεικνύουν ότι εμπλέκεται σημαντική ποσότητα καυσίμου, με βάση όσα αναφέρονται».

Η τρίτη φάση: Δύο ξεχωριστές πυρκαγιές συνεχίζουν να καίνε στο επίπεδο του εδάφους. Η μία κοντά στις μηχανές του εμπορικού τρένου, που πιθανόν θερμαίνει και τα έλαια σιλικόνης, η οποία σβήνει μόνη της όταν καταναλώσει τα έλαια του μετασχηματιστή. Άλλη φωτιά καίει στα απομεινάρια του βαγονιού του εστιατορίου με ισχυρή φλόγα και συνολική διάρκεια 2 ώρες. Αυτές οι δύο πυρκαγιές φαίνεται να καταναλώνουν κάθε υπόλοιπο καυσίμου που δεν έχει καταναλωθεί από την αρχική φωτιά.

Τρεις φάσεις της σύγκρουσης

Σε ό,τι αφορά τη σύγκρουση των τρένων, στο προσχέδιο του πορίσματος σημειώνεται ότι έγινε σε τρεις φάσεις.

Η πρώτη πρόσκρουση αφορά τα 2 πρώτα βαγόνια της εμπορικής (που είναι οι μηχανές) και τα 2 πρώτα βαγόνια της επιβατικής (μηχανή και Α' θέση). Η σύγκρουση ήταν μετωπική και τα βαγόνια εκτινάχθηκαν προς την πλευρά του δρόμου.

Το βαγόνι της Α΄ θέσης καταστράφηκε ολοσχερώς, αναφέρεται επίσης στο πόρισμα.

Το χειροκίνητο φρένο έκτακτης ανάγκης φαίνεται ότι ενεργοποιήθηκε ένα δευτερόλεπτο πριν από την πρώτη, μετωπική σύγκρουση.

Ακολούθησε η δεύτερη σύγκρουση, που ήταν επίσης μετωπική. Εν προκειμένω, συγκρούστηκαν τα τρίτα βαγόνια των δύο αμαξοστοιχιών, το εστιατόριο της επιβατικής με βαγόνι της εμπορικής που μετέφερε χαλύβδινες πλάκες.

Στην τρίτη φάση της σύγκρουσης, βαγόνια συνεχίζουν να συγκρούονται, με ελαφρώς μικρότερη ορμή.

Σοβαρές ελλείψεις σε ΟΣΕ και ΡΑΣ

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Καθημερινή, στο πόρισμα:

- Εντοπίζονται ελλείψεις ή παραλείψεις στη διάρθρωση και οργάνωση των σταθμαρχείων
- Ως προς τη χρήση του ο ασύρματος τρόπος επικοινωνίας κρίνεται αναποτελεσματικός λόγω της ύπαρξης στατικού θορύβου και παρεμβολών και αδυναμίας απόκρισης σε «κρυφά σημεία», στα τούνελ δεν πιάνει.
- Ως προς τη στελέχωση του ΟΣΕ σύμφωνα με το πόρισμα, ο οργανισμός λειτουργεί σήμερα με το 45% του δυναμικού που προβλεπόταν αρχικά στο οργανόγραμμά του.
- Ο ΟΣΕ θα έπρεπε να διαθέτει 2.184 υπαλλήλους, εκ των οποίων 412 σταθμάρχες και 255 κλειδούχους. Τον Σεπτέμβριο του 2024 διέθετε 589 υπαλλήλους, εκ των οποίων 108 σταθμάρχες και 57 κλειδούχους. Αντίστοιχα, τον Δεκέμβριο του 2023 διέθετε 645 άτομα προσωπικό, εκ των οποίων 117 σταθμάρχες και 64 κλειδούχους, και τον Δεκέμβριο του 2022 είχε σύνολο προσωπικού 735 ατόμων, εκ των οποίων 133 σταθμάρχες και 64 κλειδούχους.
- Προτείνονται βελτιώσεις για τη λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων που μαρτυρούν υπάρχουσες ελλείψεις ως προς το σύστημα αναφοράς περιστατικών.