Τα 7 προγράμματα ενεργειακής μετάβασης: Πως θα «πρασινίζουν» ιδιωτικά και δημόσια κτήρια

Στην ενεργειακή αναβάθμιση του πεπαλαιωμένου κτηριακού αποθέματος της χώρας στοχεύει η κυβέρνηση, μέσα από σειρά προγραμμάτων με βάση πόρους της ΕΕ, με στόχο, αφενός, την εξοικονόμηση ενέργειας κι αφετέρου να ενισχύσει την αλυσίδα αξίας πέριξ της οικοδομής, σε μια περίοδο που η τόνωση του ΑΕΠ είναι κομβική για την αλλαγή σελίδας της οικονομίας.

Με τον κτηριακό τομέα να αποτελεί έναν από τους κρισιμότερους για την επίτευξη των στόχων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, τα επτά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης που ήδη βρίσκονται «στον αέρα» είναι μείζονος σημασίας.

Τα προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού 1 δις ευρώ στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή αναβάθμιση κτηριακών υποδομών και εξοπλισμού σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, σχολεία και δημοτικές υποδομές. Θα παρουσιαστούν σήμερα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε ειδική εκδήλωση που οργανώνεται στο Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή.

Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης, ενώ χαιρετισμούς θα απευθύνουν οι υπουργοί Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης και Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη.

Η παρουσίαση των προγραμμάτων θα γίνει από την υφυπουργό ΠΕΝ Αλεξάνδρα Σδούκου και θα ακολουθήσει ανάλυση τους από τον γενικό γραμματέα Ενέργειας Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη και τον διοικητή του Ταμείου Ανάκαμψης Ορέστη Καβαλάκη.

Η αναγκαιότητα ενεργειακής αναβάθμισης του υπάρχοντος κτηριακού αποθέματος αποτυπώνεται και στο ΕΣΕΚ το οποίο έχει θέσει ως κεντρικό στόχο την ανακαίνισή του μέχρι το 2030. Συγκεκριμένα, ο ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης κατοικιών την περίοδο 2025-2030 θα ανέλθει σε 68 χιλιάδες ανακαινίσεις. Αντίστοιχα, την περίοδο 2031-2040 ο ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης θα μειωθεί σε 64 χιλιάδες, ενώ σημαντική αύξηση αναμένεται να επιτευχθεί την περίοδο 2041-2050 στις 83 χιλιάδες με σκοπό την απανθρακοποίηση του οικιακού τομέα.

Στην προσπάθεια αυτή τα προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη έχουν καθοριστικό ρόλο. Τα έργα, συνολικού προϋπολογισμού 910 εκατ. ευρώ, υλοποιούνται στο πλαίσιο της δράσης «Ενεργειακή απόδοση και προώθηση των ΑΠΕ για αυτοκατανάλωση» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης-NextGenerationEU.

Τα επτά προγράμματα είναι τα εξής:

• «Εξοικονομώ 2025», με προϋπολογισμό 434 εκατ. ευρώ, στοχεύει στην ενίσχυση νοικοκυριών σε όλη τη χώρα, που θέλουν να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Η επιδότηση κυμαίνεται από 50% έως 100%, με μέγιστο προϋπολογισμό τις 35.000 ευρώ και αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση πρώτης κατοικίας. Οι αιτήσεις θα παραμείνουν ανοιχτές έως τις 20 Μαρτίου.
• Το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» απευθύνεται σε νοικοκυριά που επιθυμούν να αγοράσουν και να τοποθετήσουν ηλιακό θερμοσίφωνα ή αντλία θερμότητας στην οικία τους. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 223,2 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 44,6 εκατ. ευρώ δεσμεύονται για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά.
• Πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων με προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ. Το 10% του προϋπολογισμού του αφορά, αποκλειστικά, σε παραδοσιακά-διατηρητέα κτίρια (1 εκατ. ευρώ) και το υπόλοιπο 90% (9 εκατ. ευρώ) σε όλα τα υπόλοιπα κτίρια ορεινών τουριστικών καταλυμάτων.
• Συστήματα Αποθήκευσης στις επιχειρήσεις. Μέσω του προγράμματος, ύψους 153,7 εκατ. ευρώ, θα επιχορηγηθούν επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου οικονομικής δραστηριότητας: για την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης σε σχεδιαζόμενα φωτοβολταϊκά συστήματα (επιδοτείται αποκλειστικά το σύστημα αποθήκευσης) ή για την εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης (μπαταρίας) σε ήδη υφιστάμενα ενεργά φωτοβολταϊκά συστήματα (επιδοτείται αποκλειστικά το σύστημα αποθήκευσης)
• Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης. Το πρόγραμμα, ύψους 40 εκατ. ευρώ, στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας αντλιοστασίων ύδρευσης τουλάχιστον κατά 20% και των εκπομπών CO₂ κατά 20% ετησίως, μέσω παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης και βελτίωσης της λειτουργικής αποδοτικότητας στα αντλιοστάσια των ΔΕΥΑ. Το ποσοστό επιδότησης διαμορφώνεται στο 60% της καθαρής (χωρίς ΦΠΑ) αξίας των επιλέξιμων δαπανών.
• Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοτικών Παιδικών Σταθμών «Φοίβος». Σκοπός του προγράμματος, ύψους 12,4 εκατ. ευρώ, είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος, κυριότητας ή χρήσης των δημοτικών παιδικών, βρεφικών και βρεφονηπιακών σταθμών.
• Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Νηπιαγωγείων και Δημοτικών σχολείων «Αθηνά». Σκοπός του προγράμματος, ύψους 37,2 εκατ. ευρώ, είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος, κυριότητας ή χρήσης των ΟΤΑ Α’ βαθμού.