Στις κάλπες σήμερα οι Βρετανοί - Πότε θα βγουν exit poll και αποτελέσματα των εκλογών
«Σαρωτική νίκη» των Εργατικών βλέπουν δημοσκοπήσεις και επιτελεία με τον Ρίσι Σούνακ να φοβάται πως θα χάσει και τη βουλευτική έδρα του.
Ανοίγουν στις 9 το πρωί της Πέμπτης (4/7) οι κάλπες για τις εκλογές στη Βρετανία, με τη διαδικασία να αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 22:00 (00:00 ώρα Ελλάδος).
Δικαίωμα ψήφου έχουν περίπου 46 εκατομμύρια Βρετανοί, ενώ το πρώτο exit poll αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα, μόλις κλείσουν οι κάλπες, σε μία μέτρηση που διενεργούν από κοινού τα τηλεοπτικά δίκτυα BBC, ITV και Sky News. Παράλληλα, τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα αναμένεται να γίνουν γνωστά τα ξημερώματα της Παρασκευής (5/7).
Ύστερα από 14 χρόνια των Συντηρητικών στην εξουσία, οι δημοσκοπήσεις δίνουν ξεκάθαρο προβάδισμα στους Εργατικούς, με τον Κιρ Στάρμερ να αναμένεται να διαδεχθεί τον Ρίσι Σούνακ.
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του YouGov για λογαριασμό του Sky News, οι Εργατικοί εκτιμάται ότι θα εκλέξουν 431 βουλευτές, οι Συντηρητικοί 102, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες 72, το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας (SNP) 18 και το Reform UK 3.
Η αύξηση του κόστους ζωής, το μεταναστευτικό, η υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η άνοδος της εγκληματικότητας κ.α. είναι ζητήματα για τα οποία οι πολίτες κατηγορούν τις κυβερνήσεις των Συντηρητικών πως δεν τα αντιμετώπισαν αποτελεσματικά.
Ενδεικτικό είναι πως οι Τόρις τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας άλλαξαν τη ρητορική τους, στοχεύοντας να κρατηθούν στη δεύτερη θέση. Χαρακτηριστικό είναι πως αρκετοί υποψήφιοι των Συντηρητικών αντί να παρουσιάζουν τις θέσεις τους, υπογράμμιζαν τους κινδύνους που εγκυμονεί το ενδεχόμενο «οι Εργατικοί να κερδίσουν με τεράστια αυτοδυναμία», όπως τουλάχιστον υποστήριζαν.
Ο φόβος της ακροδεξιάς και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες
Οι Συντηρητικοί φαίνεται να χάνουν πολλές ψήφους που πάνε από τη μια στο ακροδεξιό κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ και από την άλλη στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι διεκδικούν με αξιώσεις να είναι την επόμενη μέρα η αξιωματική αντιπολίτευση.
Ήδη υψηλόβαθμα στελέχη των Συντηρητικών παραδέχονται ότι οι Εργατικοί θα σημειώσουν «σαρωτική νίκη» ενώ σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian, o Ρίσι Σούνακ φέρεται να έχει πει σε στενούς του φίλους και συνεργάτες ότι φοβάται πως μπορεί να χάσει την έδρα του. Αν αυτό συμβεί, θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που εν ενεργεία πρωθυπουργός δεν επανεκλέγεται βουλευτής.
Το εκλογικό σύστημα της Βρετανίας
Υπάρχουν 650 μονοεδρικές περιφέρειες όσες δηλαδή και οι έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων. Από αυτές οι 533 ανήκουν στην Αγγλία, οι 59 στη Σκωτία, οι 40 στην Ουαλία και οι 18 στη Βόρεια Ιρλανδία.
Βουλευτής εκλέγεται όποιος υποψήφιος πάρει έστω και μία ψήφο παραπάνω από τον δεύτερο στην εκλογική του περιφέρεια. Ουσιαστικά είναι σαν να διεξάγονται 650 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις. Γι' αυτό και τα ποσοστά που παίρνουν τα κόμματα στο σύνολο της επικράτειας συχνά δεν αντιπροσωπεύουν τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγουν.
Οι περισσότεροι βουλευτές εκπροσωπούν κάποιο πολιτικό κόμμα. Όποιο κόμμα συγκεντρώσει πάνω από 326 έδρες σχηματίζει κυβέρνηση και ο αρχηγός του γίνεται πρωθυπουργός.
Πρόκειται για ένα σύστημα που ενισχύει το δικομματισμό και ευνοεί τον σχηματισμό ισχυρών και αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Σε περίπτωση όμως που δεν μπορεί να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση, το πρώτο κόμμα αναζητεί συνεργασίες για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού -όπως έγινε το 2010 μεταξύ Συντηρητικών και Φιλελεύθερων Δημοκρατών- ή σχηματίζεται κυβέρνηση μειοψηφίας με τη στήριξη μικρότερων κομμάτων, όπως έγινε το 2017 μεταξύ των Συντηρητικών και του DUP.