Σχέδιο για αλλαγές στους πράσινους φόρους - Ποια είναι τα περιβαλλοντικά τέλη που πληρώνουμε σήμερα

Στην επαναξιολόγηση του ισχύοντος καθεστώτος της πράσινης φορολογίας προχωρά το Υπουργείο Οικονομικών με στόχο να μετρήσει την αποτελεσματικότητα των μέτρων υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής με τα ακραία φυσικά φαινόμενα και τον περιορισμό της εκπομπής ρύπων και ανάλογα να προχωρήσει σε παρεμβάσεις με ισχυρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ομάδα εργασίας από τη Διεύθυνση Φορολογίας καταγράφοντας το σημερινό σύστημα με τους πράσινους φόρους επισημαίνει την ανάγκη «ανάλυσης της κατάστασης προκειμένου να εντοπιστούν οι συγκεκριμένες βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες και να σχεδιαστεί μια επαρκής, αποτελεσματική και αποδοτική πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση».

Επίσης ότι υπογραμμίζει ότι «απαιτείται προσδιορισμός και ανάπτυξη των πιο αποτελεσματικών και κατάλληλων μέτρων για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου, δηλαδή την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου φορολογικού συστήματος, το οποίο θα αντιμετωπίζει εξίσου την προώθηση περιβαλλοντικών στόχων και την κοινωνικοοικονομική ευημερία».

Στίγμα προθέσεων και από το Μεσοπρόθεσμο 2025-2028

Την ίδια ώρα, στίγμα προθέσεων δίνει και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2025-2028 όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «διερευνώνται επιλογές για τον σχεδιασμό μιας "πράσινης" φορολογικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα μέσω του έργου "Πράσινοι φόροι (Greening of taxes) – Ανάπτυξη μιας νέας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης", που χρηματοδοτείται από το Εργαλείο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) της ΕΕ και σε συνεργασία με τον ΙΟΒΕ. Αυτό το έργο στοχεύει να αναπτύξει ένα οικονομικό μοντέλο για την αξιολόγηση και την εφαρμογή μιας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις ικανότητες της δημόσιας διοίκησης για τη δημιουργία και την επίβλεψη πράσινων οικονομικών πολιτικών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025».

Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη οι αποφάσεις για το αν θα υπάρξουν και σε ποια έκταση αλλαγές στη πράσινη φορολογία θα ληφθούν ανάλογα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του ισχύοντος καθεστώτος και των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την πράσινη μετάβαση.

Πάντως με βάση το ισχύον καθεστώς, ο «χάρτης» με τους πράσινους φόρους διαμορφώνεται ως εξής:

- Τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) ύψους 0,08 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο προϊόντος.

- Περιβαλλοντικό τέλος ύψους 0,07 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς το οποίο καταβάλλουν οι καταναλωτές.

- Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών κατά την πώλησή τους από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης και από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, οι οποίες πωλούν τρόφιμα και ποτά. Η εισφορά είναι ύψους 0,04 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο.

- Πράσινο τέλος ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης («diesel»), με εξαίρεση του χρησιμοποιούμενου ως καυσίμου θέρμανσης. Το τέλος επιβάλλεται κατά τον τελωνισμό και τα έσοδα πάνε για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων και δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων, στο πλαίσιο των ενεργειακών και κλιματικών στόχων έως το έτος 2030, όπως αυτοί προσδιορίζονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.

- Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου με βάση την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων και με συντελεστές ανάλογα με την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων.

- Για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων (διαμόρφωση της φορολογητέας αξίας), λαμβάνεται υπόψη, η λιανική τιμή πώλησης προ φόρων, βάσει τιμοκαταλόγων, με βάση τους συντελεστές της κλίμακας προοδευτικής φορολόγησης οι οποίοι διαφοροποιούνται περαιτέρω, ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), καθώς και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα αυτοκίνητα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.

- Νέα κλίμακα υπολογισμού τελών κυκλοφορίας για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 01/11/2010 και κλίμακα υπολογισμού βάσει εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 01/11/2010-31/12/2020 και τροποποίηση της για τα οχήματα που ταξινομούνται από 1/1/2021 και εφεξής.

- Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση που αντικατέστησε το Φόρο Διαμονής και επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, βαρύνει τον διαμένοντα, που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.