Όταν στο Βαλτέτσι σημειώθηκε η πρώτη μεγάλη νίκη της Επανάστασης του ‘21

Είναι αρχές της Ελληνικής Επανάστασης κόντρα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τα πράγματα δεν πήγαιναν και πάρα πολύ καλά.

Έπρεπε να σημειωθεί μία μεγάλη νίκη για να ανυψώσει το ηθικό των Ελλήνων που μάχονταν για την ελευθερία τους. Μία νίκη που τελικά θα σημειωνόταν, σαν σήμερα 12 Μαΐου, στο Βαλτέτσι, η οποία και άνοιξε τον δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς, τέσσερις μήνες αργότερα.

«Εκοιμόμουν εις το Βαλτέτσι, εγευμάτιζα στην Πιάνα και εδείπναγα εις το Χρυσοβίτσι», έγραφε χαρακτηριστικά στα απομνημονεύματά του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, θέλοντας να δείξει τον στρατηγικό ρόλο που έπαιζαν τα τρία ελληνικά στρατόπεδα που είχαν στηθεί σε αυτά τα χωριά και τα οποία εξυπηρετούσαν τον τελικό του στόχο: την Τριπολιτσά.

Τα σχέδια του Κολοκοτρώνη, ωστόσο, τα είχαν καταλάβει και οι Τούρκοι, οι οποίοι ήθελαν να υπερασπιστούν με κάθε τρόπο το σημαντικότερο οθωμανικό στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο της Πελοποννήσου. Και κάπως έτσι είχε σχεδόν οριοθετηθεί το μέρος που θα δινόταν η πρώτη μεγάλη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης.

Τα δεδομένα έδειχναν... βαριά ήττα

Ο Κολοκοτρώνης εκτίμησε πως οι Τούρκοι θα χτυπούσαν το στρατόπεδο στα Βέρβαινα και έτσι επέλεξε να ρίξει όλες του τις δυνάμεις στην ενίσχυση του αντίστοιχου στο Βαλτέτσι προκειμένου να μην επιτρέψει μια εύκολη επικράτηση των Τούρκων. Φτιάχτηκαν ταμπούρια, έγιναν οχυρώσεις, όλοι οι σημαντικοί οπλαρχηγοί της περιοχής έφτασαν εκεί με πολλούς άνδρες.

Ο Μουσταφάμπεης, ωστόσο, που βρισκόταν στην Τριπολιτσά, πληροφορήθηκε την ανασύσταση του ελληνικού στρατοπέδου στο Βαλτέτσι και αποφάσισε να χτυπήσει τελικά εκεί. Στόχος του ήταν να διαλύσει το στρατόπεδο και στη συνέχεια απερίσπαστος να καταστείλει την επανάσταση στη Μεσσηνία και να υποτάξει τη Μάνη. Αμέσως μετά θα επέστρεφε νικητής και τροπαιούχος στην Τριπολιτσά, αναμένοντας δόξα και τιμές από τον Σουλτάνο.

Η αριθμητική διαφορά ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους ήταν τεράστια. Ο στρατός του «Γέρου του Μωριά» δεν ξεπερνούσε τους 2.300 άνδρες και αυτοί με ελλιπή οπλισμό και χωρίς μεγάλη εμπειρία σε τόσο σημαντικές μάχες. Αντίθετα οι Τούρκοι είχαν ένα σώμα που ξεπερνούσε τους 12.000 άνδρες, ενώ είχαν και «μπαρουτοκαπνισμένους» αξιωματικούς.

Το διακύβευμα ήταν τεράστιο. Πιθανή ήττα των Ελλήνων θα έθετε ολόκληρη την Επανάσταση σε κίνδυνο. Οι Τούρκοι ήταν τόσο σίγουροι για τη νίκη τους που ο Μουσταφάμπεης καθυστέρησε μερικές ημέρες την έναρξη της επίθεσης επειδή θεωρούσε πως ο στρατός του Κολοκοτρώνη θα παραδιδόταν από τον... φόβο του. Οι ελληνικές δυνάμεις, ωστόσο, δεν μετακινήθηκαν και περίμεναν τη μεγάλη ώρα.

Η ώρα της μεγάλης μάχης

Τελικά, η ώρα αυτή ήρθε μια ημέρα σαν σήμερα. Ξημερώματα της 12ης Μαΐου 1821 οι Τούρκοι ξεκίνησαν για να επιτεθούν στο βόρειο κομμάτι του Βαλτετσίου. Η μάχη άναψε σχεδόν αμέσως. Ολόκληρο το βορειοανατολικό κομμάτι του στρατοπέδου φλεγόταν. Κολοκοτρώνης και Πλαπούτας με μαεστρία καθοδηγούσαν τους μαχητές και μέχρι το μεσημέρι είχαν καταφέρει να ανατρέψουν την αρχική άσχημη εικόνα. Το φάσμα της ήττας πλέον είχε μεταφερθεί στους Τούρκους. Ήταν τέτοιος ο πανικός των Τούρκων που σε κάποιες περιπτώσεις οι κανονιοβολισμοί κατά των ελληνικών θέσεων, έπλητταν τελικά τις προωθημένες τουρκικές δυνάμεις! Η μάχη σταμάτησε αργά τη νύχτα με τους δυο στρατούς να διατηρούν τις θέσεις τους.

Ξημερώματα της επόμενης ημέρας ο Κολοκοτρώνης αιφνιδίασε τους Τούρκους, έσπασε τον κλοιό και ανεφοδίασε τον στρατό του. Οι Οθωμανοί με το πρώτο φως της ημέρας ξεκίνησαν και πάλι τις επιθέσεις με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Όλες όμως είχαν την ίδια κατάληξη: Οι Έλληνες νικούσαν. Ο Μουσταφάμπεης όταν πληροφορήθηκε πως στην περιοχή σπεύδουν προς ενίσχυση ο Νικηταράς και οι άνδρες του, διέταξε υποχώρηση.

Αυτό, ωστόσο, αποδείχθηκε μοιραίο λάθος. Οι Έλληνες αναθάρρησαν, βγήκαν από τα ταμπούρια και πήραν στο... κυνήγι τους Τούρκους! Μέσα σε σχεδόν 23 ώρες που κράτησε η μάχη οι Έλληνες μέτρησαν 4 νεκρούς και 17 τραυματίες. Αντίθετα, οι Τούρκοι μέτρησαν 514 νεκρούς και 635 τραυματίες. Το κυριότερο, ωστόσο, ήταν πως στα χέρια των Ελλήνων έπεσε ο εξοπλισμός των Τούρκων που ήταν ικανός να εξοπλίσει 4.000 άνδρες. Πλέον ο δρόμος προς την Τριπολιτσά ήταν ανοιχτός.